'Cezaya bêbandore semedê zêdebîyayîşê kiştişê cinîyan a'

Avûkat Cemal Demîrî vist vîrî ke wextanê peyênan de kiştişê cinîyan zêde bîyî û vat semedê ney zî cezayê bêbandorî yê ke no zî hîna zêde cesaret dano camêrdan.

Tirkîya de polîtîkayanê îqtîdarê AKPyî yê vera cinîyan ra semed kiştişê cinîyan bîyî zêde. Goreyê eşkerayîyanê fermîyan ê dewleta tirke serra 2016î de Tirkîya de 304, serra 2017î de 353, serra 2018î de 280 cinîyî û serra 2019î de zî 299 cinîyî hetê camêrdan ra ameyî kiştene. Goreyê doneyanê Platformê 'Ma Verê Kiştişê Cinîyan Bigêrê' serra 2017î de 409 cinîyî, serra 2018î de 440 cinîyî û serra 2019î de zî 474 cinîyî hetê camêrdan ra ameyî kiştene.

Platformî da zanayene ke serra 2019î de 185 cinîyî bi çeke, 100 cinîyî bi kardî, 29 cinîyî ameyî fetisnayene, 6 cinîyî bi dermanê kîmyewîyî, 27 cinîyî bi pirodayîşî, 6 cinîyî bi vêşnayîşî û 19 cinîyî zî bi wareştişî ameyî kiştene. 155 cinîyê ke ameyî kiştene wayîrê domanî bîyî, 7ê ci digan bîyî. 115 kiştişê cinîyî sey kiştişê gumandarî ameyî qeydkerdene. Mabênê doneyanê fermîyan û yê platformî de cîyayî estî. No zî mojneno ke dewlete serebûtê kiştişê cinîyan rayaumûmîye ra nimnena.

Avûkat Cemal Demîrî ard ziwan ke teda û şîdetê vera cinîyan meselêka xorin a û bi taybetî bi kiştişê cinîyan şîdetê vera cinîyan bi zêde.

Demîrî vat: ''Kiştişê cinîyan rayaumûmîye ra yeno nimitene. Naye ra çareserîyêka huqûqîye ya vera şîdetê serê cinîan tim kêm manena. Mehkemeyî cezaya eslîye nêdanê û rayaumûmîye reyde pare nêkenê. No zî mesele giranêr keno. Bi taybetî Wan û qezayanê ci de û şaristananê herême de na mesele tim vejîyaye verê ma. Coka ma dî ke naye ra tim kiştişê cinîyan benê zêde.

Bi vurnayîşê qanûnî û huqûqîyî verê şîdetê serê cinîyan, verê kiştişê cinîyan eşkeno bêrê girewtene. Hetê huqûqî ra kêmasîyê pîlî estî. Bi îdîaya 'tehrîk bîye' mehkeme cezayê kêmî danê camêrdan û no zî beno sebeb ke cinîyî hîna zaf bêrê kiştene. Heyfo ke serebûtanê kiştişê cinîyan de cezayê kêmî yenê dayene. Ganî na babete de şar hisger bo û bieşko nêrazîbîyayîşê xo bimojno. Kêmasîyê şarî zî estê."