'Cinîyan bi Şorişê Jin Jiyan Azadî derbeya tewr pîle daye piro'

Endama Koordînasyonê KJARî Peymane Vîyan ard ziwan ke cinîyan bi Şorişê Jin Jiyan Azadî yo ke Rojhelat û Îran de qewimîya, derbeya pîle daye dewleta tirke Îranî ro û vat, no şoriş heme dinya ra vila bi.

Endama Koordînasyonê Komelgehê Cinîyan ê Azadan ê Rojhelatê Kurdîstanî (KJAR) Peymane Vîyan qewimîyayîşê serra 2023yî yê Rojhelat û Îranî û Şorişê Jin Jiyan Azadî ANFyî rê erjnayî.

Qiseykerdişê Peymane Vîyan ra qismêk wina yo:

''Ganî Şorişê Jin Jiyan Azadî zaf hol bêro famkerdene. No şoriş sey şorişanê verênan nîyo.  Hem hetê sîyasî, hem hetê felsefî û hem zî hetê komelkî ra  şorişêko zaf cîya yo. Şorişo ke serkêşîya cinîyan û ciwanan de 1979 de Îran de qewimîya her kes tewrê ci bi. Eslê xo de no şoriş serkêşîya şaran de bi la îqtîdaran, dîktatoran dest na sera û vera ci şoriş kerd. Şorişê Jin Jiyan Azadî yo ke wayîrê mîrasê pîlî yo morê xo da nê dewrî ro. No şoriş teqayîşê hêrsêkî bi ke bi serran o şarî, cinî û ciwanî kenê pêser. 45 serranê peyênan de bi taybetî badê ameyîşê dewleta îslamî vera şar, cinî û ciwanan hêrişî xurtî bîyî. Şorişê 1979î de dîktatorîya Şahî têşîyaye. A roje ra nata zextî zêdîyayî. Çunke kurdî û cinîyî wayîrê potansîyelê şorişî yê. Dewleta Îranî heme qanûnê xo sey qanûnê şerîatî kerdî meşrû û îqtîdarê xo payra tepişt.

Zîndanan de bi hezaran cinîyî raştê tecawuzî ameyî û dîyayî guleyan ver.  Bitaybetî şarê kurdî zaf raştê qirkerdişan ame. Xelxalîyo ke sey celadê kurdan yeno zanayene bi talîmatê Humeynî ame Kurdîstan û bi hezaran kurdî qetil kerdî. Dewlete wina bi serran kurdan rê zulm kerd la se kerd nêkerd nêeşkaye kurdan rê çok bido dayene. Dewleta Îran seba ke bi zextî nêeşkeya verê kurdan bîgêro muxalîfê xo afirnayî ke emrê îqtîdarê xo derg bikero. Nê 45 serran de serokkomarî bibedilê zî vera kurdan û cinîyan û ciwanan zextan dewam kerd. Şar hinî têgêrayîşanê reformîstan zî muhafazakaran zî nêwazeno. Nê demî de xeylêk serewedaritişî bîyî la verê hemeyan ame girewtene.

Badê qetilkerdişê Jina Emînî şarî de teqayîşêk vejîya werte. Bi Şorişê Jin Jiyan Azadî şarî reyna mojna ke teslîm nêbeno. Ferqê nê serewedaritişî oyo ke hem Kurdîstan de bi hem zî şerêko îdeolojîk ame reyraberdene. Derbeya pîle dîyaye îdeolojîya dewleta Îranî ro. Şoriş serkêşîya cinîyan û kurdan de qewimîya ke no zaf muhîm bi. Çunke Îran tewr zaf wazeno wa kurdî û cinîyî hiş bikerê. Bi nê şorişî slogana Jin Jiyan Azadî ya ke wayîrê felsefeyêke û mîrasêkî ya dinya ra vila bîye. Serhildan bi na slogane pîl bi.

Şorişê Jin Jiyan Azadî têgêrayîşêko gird yê serewedaritişî vet meydan. Ferqê nê şorişî zî no bi. Rixmê heme hêrişanê dişmenî nê serewedaritişî xeylêk wext kerd derg. Çunke senî ke mi vat yew felsefe , paradîgmaya ci bibî. Dewleta wina yew teqayîş nê pawîtêne. Serewedaritiş çend şi vila bi. Her het eynî wextî de bi eynî slogane wirişt payan ser. Her kesî nê serewedaritişî de azadîya xo dî. Seba ke cinîyan serkêşîya çalakîyan kerd heme komel vejîya waran. Mekteb û unîversîteyan rolê xo zaf hole kay kerd. Bi slogana Jin Jiyan Azadî cinîyan derbeya pîle daye îdeolojîya dewlete ro.

No serewedaritiş wina xoser nêvejîya werte.  Bi ronayîşê PJAKî felsefeya Rayber Apoyî Rojhelat û Îran de vila bi. Têgêrayîşê Apoyî bi serran o Rojhelat û Îran de xebatan keno.  Badê 1999 bi hezaran ciwanê rojhaletijî tewrê têgêrayîşî bîyî. PJAK û KJAR zî na çarçewe de ameyî ronayene. Şorişê Jin Jiyan Azadî bi nê mîrasî vejîya werte. Senî ke 1999î de şarê Rojhelatî wayîrê Rayber Apoyî vejîya, 2022 de bi Şorişê Jin Jiyan Azadî wayîr paradîgmaya ci vejîya. Nê şorişî heme sînorî wedaritî.

Dewleta Îranî seba ke îradeyê şaran bişikno û verê serewedartişan bîgêro bi hezaran kesî eştê zîndanan. Bi serran o zîndanan de îdam est o, îşkence est o, heme heqê tepişteyan yenê binpaykerdene la rixmê heme zextan polîtîkaya dewlete ser nêkewt. Xoverdayîşê tepişteyan polîtîkaya înan betal kerde. Zîndanî açarîyayî waranê xoverdayîşî. Bêşik na rewşe şerkêşîya cinîyan û ciwananê kurdan de dest pêkerde û nika vila bena. Îran de KJAR têgêrayîşê cinîyan o verên o û nê şorişî de rolêko bingeyî kay kerd. Sey KJARî potansîyelê ma yo pîl est o. Ma wazenê heme cinîyan bîyarê têhet. Semedê nê ma karanê muhîman kenê. Ma kenê ke cinîyî warê sîyasîyî de wayîrê îradeyî bê. Ma hazirîya konferansê Jin Jiyan Azadî kenê. Semedê serra newî plan û projeyê ma est ê. Xebatanê ma yê esasan ra yewe xebata semedê azadîya Raybe Apoyî ya. Rayber Apoyî cinîya azade afirnaye, mîmarê Jin Jiyan Azadî yo. Eke ewro Îran bi na slogane têşîyeno, no xeyrê keda Rayber Apoyî yo. Coka wezîfeyê ma yo ke ma semedê azadîya fîzîkîye ya Rayber Apoyî têkoşîn bikerê.''