Ressam Îbrahîm Balaban 1945î de Zîndanê Îmraliyî de tepişte bi. O çax Balabanî seba Îmraliyî vatbi ke teberî ra maneno cenet la zereyê ci de cehenemêk esto.

Tabloyê Balabanî yê Îmraliyî

Nuştox Rifat Ilgaz serranê 1930an de wexto ke senatoryumê Girawa Îmraliyî de tedawî dîyêne tay tepişteyî şinasnabî. Ilgazî vatêne ke êyê ke maruzê witê Îmraliyî manenê hînî weş nêbenê û seba Zîndanê Îmraliyî zî wina vatêne: ''Tepişteyo tewr zixm zî tewr zaf di serrî eşkîyayo tede bimano'' Ilgazî kitabêkê xo de şert û mercanê giranan ê Îmraliyî ra behs kerdêne.

Rixmê her çîyî xoverdayîşê Ocalanî

Destpêkê 2000an de dewleta tirke seba Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî witê Îmraliyî de Rejîmê Înfazê Biasayîşî yê Berzî naro. Nê sîstemê neweyî de veng, reng, boye ûsn her çi amebi qedexekerdene. Rayberê Şarê Kurdî yo 21 serrî yo ke nê zîndanî de maneno, pêvînayîşêkê xo de derheqê sîstemê Îmraliyî de nê çîyî vatbi: ''Wextê hewagirewtişî serê sibayî nêm saete û nêmroje ra pey nêm saete bi temamî saetêk a. Her ke wextê hewagirewtişî kêmîya meseleyê weşîya mi zêdîyayî. Zereyê fekê mi bîyo parçe bi parçe, bîyo birîndar. Doktor yeno ewnîyeno ci la çîyêk nêkeno. Ez şanan tewr zaf ge ge saetêke keweno ra. Ez bênefes manena, qirikê mi ra awêka gemarine yena fekê mi.

Odaya mi de pancereyêka qijkeke bîye, a zî vurîyaye. Eke a girewte biba oda bêhewa manena eke akerde biba oda bena serdin. La înan pancere wina kerda ke ez nêeşkena eyar bikera. Ya tam padîyena yan zî bi temamî abena. Ge ge ez şewe wurzena pancere qefilnena. Coka ez nêeşkena rabikewa. Mi doktorî rê zî vat, ey zî vat neweşîyê mi yê nefesî naye ra virazîyenê. Zere de kalorîfer çin o, klîmaya splîte esta. La a zî hewa kena wişk.

Verê cû odaya mi de binçengêk estbi. La înan o girewt herinda ci de sandalye daye. Ez nêeşkena her tim serê ci de ronişa, bedenê mi beno birîn. Sereyê mi de masayo, bedenê mi kenîyeno, çipik û caxê mi dejenê. Awa qirikê mi zor dana mi. Cilê mi sey kerra yo, ez nêeşkena serê ci ra bikew.

Meseleyê mi yê weşîye dewam kenê. Qirikê mi vera vêşeno. Sînuzîtê mi bîyo giran û dano qirik û goşanê mi. Ez ge ge nêeşkena qisey bikera û çimê mi vêşenê. Doktorî vat nê zî sînuzîtî ra yê. Şertê tîya giran ê. Rifat Ilgazî zî vatbi di serran ra zêdêr çew nêeşkeno daymîşê tîya bibo. Ez bi serran o ke xîret kena ke daymîşê ci biba. Tîya bêhewa, bêoksîjen o. Ez xîret kena ke miqatê xo biba. Ez nêzanena heta key do daymîşê nê şertan biba la ez do rixmê her çîyan xîret bikera ke daymîş biba.

Mi heyetê CPTyî rê zî heyetê verênî rê zî meseleya xo ya cigerî vate. Heta doktoranê tîya mi rê vat lulîya qirikê mi hînî bîya sey lulîya sobayan, wina bêfonksîyon menda. Doktoran spreyêk da mi. Heman wextî de vera qers kewtêne bedenê mi.

Hemleya 'Wext Wextê Azadîye yo'

Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan mîyanê sîstemê Îmraliyî de tim rixmê tecrîdî zî bilîyê sîyaset, zanist, felsefe bi; derheqê demokrasî, ekolojî, cinî, pawitişê meşrû û waranê sivîlan de ercnayîşê bitesîrî, analîzî kerdî, kitabî nuştî. Ocalanî seba Kurdîstan, Tirkîya û pêro Rojhelatê Mîyanênî paradîgmaya newîye aver berde, pêşnîyazê çareserîye bi fikranê ''Komara Demokratîke'', ''Komelê Ekolojîkî yê Demokratîkî û Medenîyetê Demokratîkî'' û ''Konfederalîzmê Demokratîkî''pêşkêş kerdî.

Rojhelato Mîyanên û Tirkîya yê ke binê krîzanê ekonomîk û komelkîyan de yê, hewcedarê azadî û fikranê Abdullah Ocalanî yê. Konseya Rayberdişî ya KCKyî 10ê êlula 2020î de eşkerayîyêke daye û 12ê êlule ra dima Hemleya 'Tecrîd, Faşîzm, Îşxalî rê Bes o, Wext Wextê Azadîye yo' daye destpêkerdene. Konseya Rayberdişî ya KCKyî bi nê cumleyan îfade kerd ke çira înan na hamle îlan kerde: ''Kurdî û hêzê demokrasî do bibê serkewteyanê kaosê Rojhelatê Mîyanênî. Konseya ma ya Rayberdişî, temsîlkarê dezgehanê ma nê prosesî de ameyî pêser, îmkan û tehlukeyê serkewtişî ercnayî û birê girîngî girewtî. Çarçewa nê biran de seba ke ma tehlukeyan pûç bikerê, cuya azad û demokratîke ser bivisnê çar parçeyanê Kurdîstanî de, teberê welatî de û her ca de ke tede kurdî ciwîyenê ma 12ê êlule ra dima Hemleya Tecrîd, Faşîzm, Îşxalî rê Bes o, Wext Wextê Azadîye yo' danê destpêkerdene. Na hemle armanc kena ke tecrîdê Îmraliyî, şerê taybetî yê sîstematîkî û îqtîdarê tedakerî yê AKP-MHP-Ergenekonî birijna.''