Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî tewr peyên 11ê êlula 2016î de birayê xo reyde pêvînayîş kerdbi. 27ê tabaxa 2016î de Strasbourg de kurdîstanijan dima Amed de bi beşdarîya wekîlanê HDPyî çalakîya grevê vêşanîye kerdbi. Heyetê Îmraliyî tewr peyên 5ê nîsana 2015î de avûkatî zî 27ê temmuza 2011î de şîbî Îmrali.

Hemsereka KCDyî Leyla Guven 7ê teşrîna peyêne ya 2018î de roniştişê dewaya xo de bi rayîrê SEGBÎSî nê vatişê tarîxîyî ardî ziwan: ''Ewro tecrîdê vera Birêz Ocalanî vera pêro şarî yeno caardene. Ez sey yew parçeyê nê şarî seba protestoyê nê tecrîdî dest pê çalakîya grevê veşanî yê bêdem-bêagêrişî kena.''

Ê rojan de Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî bi şîarê 'Ma tecrîd û faşîzmî bişiknê, Kurdîstan azad bikerê' hemleyêka newîye dabi destpêkerdene. Leyla Guven startê hemle da û dima sîyasetmedar, aktîvîst û welatperweranê kurdan dest pê grevê vêşanîye kerd. Hêverî 21ê teşrîna peyêne ya 2018î de Hewlêr de Nasir Yagiz, dima zîndanan de tepişteyanê sîyasîyan û 17ê kanûna 2018î de zî şaristanê Strasbourgî yê Fransa de 14 sîyasetmedaranê kurdan dest pê grevî kerd.

12ê çeleyê 2019î: Zîyareto verên

Grevê vêşanîye cade bîyî rojdem. Selahîyetdarê tirkî qerqilîyayêne. Destûr ame dayene ke 12ê çeleyê 2019î de Mehmet Ocalan şoro Îmrali û birayê xo bivîno. La çalakîkeran rê no bes nêbi. Hemsereka HDPyî Pervîne Buldan zî vat: ''No nêno a mana ke tecrîd qedîyayo. Ganî nê pêvînayîşî dewam bikerê.''

Hemserekîya Konseya Rayberdişî ya KCKyî zî 13ê çeleyê 2019î de wina vat: ''Eşkera yo ke tecrîd nêşikîyayo. Hemleya ma ya 'Ma tecrîd bişiknê û faşîzm birijnê'' dewam kena. Pêvînayîşê 12ê çeleyî xîretê şerê psîkolojîkî yê taybetî yê AKP-MHPyî bi.''

Çalakîyê grevê vêşanîye çeleyê 2019î de Almanya ra heta Îngilîstan, Kanada, Avusturya û welatanê bînan ra vila bîyî. Zîndananê Tirkîya ra 7 hezar tepişteyanê sîyasîyan 1ê adara 2019î de dabi zanayene ke înan dest pê grevî kerd.

Deklarasyonê Demokrasî

Ê rojan de çalakîya xovêşnayîşî newe ra dest pêkerd. 27ê êlula 2018î de wexto ke Serekkomarê Tirkîya Erdogan resa Berlin vera tecrîd û hemkarîya Tirkîya-Almanya ciwanê bi nameyê Umît Acarî bedenê xo da adirî ver.

20ê sibata 2019î de şaristanê Krefeldî de ciwanê bi nameyê Ugur Şakarî bedenê xo adirî ver û 22ê adare de nêweşxane de dinyaya xo bedelnaye. Reyna Zulkuf Gezen 17ê adare de, Aytene Beçet 23ê adare de, Zehra Saglam 24ê adare de, Medya Çinar 25ê adare de, Yonca Akic 9ê adare de, Sîraç Yuksek 2ê nîsane de, Mahsum Pamay zî 5ê adare de çalakîya xovêşnayîşî de şehîd bîyî.

Xoverdayîşê şarê kurdî 2ê gulana 2019î de berê Îmraliyî akerd û avûkatan 8 serran ra dima Rayberê Şarê Kurdî reyde pêvînayîş kerd. Avûkatî bi deklarasyonê 7 madeyan agêrayî û înan Îstanbul de kombîyayîşê çapemenîye de deklarasyon eşkera kerd.

Nê deklarasyonî reyna mojna ke Ocaanî seba çareserîya meseleyan hêzêko verên o. Ocalanî nê deklarasyonî reyde bi mektubêk venga çalakîkeranê grevê vêşanîye da ke çalakîye biqedînê. Vengdayîşê Ocalanî ser o roja 200. de çalakîyî qedîyayî.

Wezîrê Edaletî yê Tirkîya Abdulhamît Gulî 24ê gulana 2019î de rojnamegeran reyde pare kerd ke eleqeyê destûrê pêvînayîşî bi prosesê çareserîye çin o û bi bira mehkeme astengîya vera pêvînayîşî wedarîyaye. La na rewşa 'astengîya huqûqî' heta peynîya hamnanî dewam kerd. Rayberê Şarê Kurdî nê mabênî de 3 reyan avûkatanê xo reyde pêvînayîşî kerdî û seba çareserîye pêşnîyazê xo pêşkêş kerdî.

Tim terefgîrê çareserîye bi

Bi kilmî babetê pêvînayîşî wina bîyî:

12ê Hezîrana 2019î: Rayberê Şarê Kurdî nê pêvînayîşî de vat: ''Ma vera mergî cuye pawenê, sîyasetê ma wina yo. Ez şerwanê azadî, edalet û raştîye ya. La ez sîyasetê mergî nêkena. Ez 21 serrî yo tîya de ya. Ez kena ke ez zî şarê mi zî wa biciwîyê.''

18ê Hezîrana 2019î: Rayberê Şarê Kurdî nê pêvînayîşî de bi xurtî vist vîrî ke o temsîlkarê xeta hîrêyîne yo û terefgîrê îtîfaqê demokratîkî yo. Ocalanî îfade kerd ke ganî pêkerdişê demokratîkî, sîyasetê azadî û huqûqê globalî ser o sîyaseto demokratîk wa bêro averberdene.

7ê Tebaxa 2019î: Rayberê Şarê Kurdî nê pêvînayîşî de zî wina vat: ''Ez kena ke kurdan rê yew ca peyda bikera. Ez eşkena yew hewte de şer biqedîna. Ez seba çareserîye amade ya. Dewlete zî ganî aqlê dewlete bîyara ca.''

Şewatê Îmraliyî

Nê pêvînayîşî ra dima wextêkê dergî Rayberê Şarê Kurdî rê xeberêke nêameye girewtene. Wezîrê Karanê Zereyî Suleyman Soyluyî 27ê sibata 2020î de eşkerayîyêka ecêbe kerde. Soyluyî nişka ra pare kerd ke Îmrali de şewat vejîya û şewat gêrîya binê kontrolî. 9ê adara 2020î de Hemserekê Konseya Rayberdişî ya KCKyî Cemîl Bayikî Stêrk TVyî rê derheqê şewatî de wina qisey kerd: ''Ê bi hawayêkê polîtîkî nêzdîyê Rayber Apoyî benê. Şewatê Îmraliyî tesadufî nîyo. Îmrali 24 saetan yeno kontrolkerdene. Soyluyî çira eşkerayîya winasêne daye? Gelo înan xîret kerd Rayber Apo, PKK yan zî kurdan biceribnê? Ma nêzanenê. Înan o şewat qestî ra vet û dima na eşkerayîye daye.''

Eşkerayîya Soyluyî ra dima kurdê ke weşîya Rayberê Şarê Kurdî ra qerqilîyayêne cade têgêrayî. Dewleta tirke coka destûr da û 3ê adara 2020î de Abdullah Ocalan, Veysî Aktaş û Hayrî Konarî keyeyê xo dîyî. Roja bîne Buroyê Huqûqî yê Asrinî da zanayene ke weşîya Ocalanî hol a û şewatî tesîrê înan nêkerdo.

Pêvînayîşê telefonî yo verên û peyên

Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî 21 serran de reya verêne 27ê nîsana 2020î de keyeyê xo reyde pêvînayîşê telefonî kerd. Pêvînayîş qasê 20-25 deqayan dewam kerd û Mehmet Ocalanî ard ziwan ke Ocalanî telefon de nê çîyî vatî: ''Serebûtê ke Başûrê Kurdîstanî de qewimîyenê polîtîkaya 'pê kurdan kiştişê kurdan' a û kurdî na polîtîka ra nêeşkenê çîyêk bivisnê destî. PDK zî YNK zî wa mevajê qey 'ma do şer bikerê wa ê dewlete bidê ma.' No nêno qebulkerdene û çîyo winasên do qet nêbo. Wa yewîya neteweyîye esas be.''

10ê teşrîna verêne ya 2020î de dîya zaneyene ke no pêvînayîşê telefonî yo ke vîrusê Korona ra semed destûr dîya ci, do o peyên bibo. Serekîya Çimdarî û Îdareyî ya Mudirîya Zîndanê Îmraliyî 7ê êlule Ocalan, Omer Hayrî Konar, Hamîlî Yildirim û Veysî Aktaşî rê qedexeyê telefonî yê mengan da.