Ma estbî, ma estê, ma do bibê

Serê koyanê serewedartoxan de şerwanê azadîye adirê xoverdayîşî gir kenê ke çîqê ci perayî heme dinya. Sîyasetmedarî zîdanan ra mesajê 'Ma estbî, ma estê, ma do bibê' danê. Tîlîlîyê cinîyan ê xoverdayoxan ê ke rêça Sarayan de yê erd û azmînî zilzilnenê.

8ê Adare her serre çar hetanê dinya de hetê cinîyan ra bi waştişê cuyeya seycîye yeno bimbarekkerdene. Cinîyî na roje de xoverdayîşê xo ke her roje danê sey hemwextî pêro pîya anê ziwan.

8ê Adar a 1857î de bajarê New Yorkî yê Amerîka de fabrîkaya tekstîlî de 40 hezar cinîyan ke semedê şertanê hîna holan dest pê grevî kerdbi raştê hêrişê polîsan ameyî. Şewatê fabrîka de 120 cinîyî merdî. Badê nê qirkerdişî  26-27 tebax a 1910î de Kopenhagê Danîmarka de Konferansê 2. yê Cinîyan ê Sosyalîstan ame kerdene. Clara Zetkîn û Rosa Luxemburg waşt ke semedê yadkerdişê cinîyan ê karkeranê ke şewat de merdî 8ê Adare biba Roja Cinîyan a Dinya. No waştiş kombîyayîş de ame qebûlkerdene. Dima ra zî 16ê kanûn a 1997î de Yewbîyayenê Neteweyan 8ê Adare sey Roja Cinîyan qebûl kerd.

Cinîyan heme destkewteyê xo pê rişnayîşê ereqê çareyî û gonî fînayî dest. Xora pêrodayîşê cinîyan de keda cinîyan ê her hetê dinya esta. Cinîyan ê Ewropa û Amerîka zî semedê azadîye keda pîle daye. Mucadeleyê cinîyan ê feministan zî semedê cinîyan gamê şorişgêrî yê muhîmî eştî. Badê Mucadeleyê Azadîye yê Kurdîstanî cinîyan ê kurdan beyraqa xoverdayîşî girewte destê xo. Bitaybetî serranê 90an de cinîyan ê kurdan ke vera koletîye sere wedarit serkêşîya serhildanan kerd û semedê azadîye çalakîyê radîkalî kerdî. Mucadeleyê cinîyan Kurdîstanî ra heta Rojhelatê Mîyanênî û ûca ra her hetê cinîya ra vila bi. Şorişê Rojawanî ke sey Şorişê Cinîyan yeno zaneyene ra dima mucadeleyê cinîyan ê kurdan eleqedarîya dinya ante xo ser. Her hetê dinya ra cinîyan verê xo da Rojawanî ke tîya de bingeyê paradîgmaya komelê demokratîk, ekolojîk û azadîpawitoxê cinîyan yena caardene.

Cinîya kurde ewro herême û dinya de cinîyan rê serkêşîye kena. Semedê cinîyan ê kurdan xora têna 8ê Adare nê her roje roja mucadeleyî ya. Sîstemê xopawitişî yê cinîyan ê kurdan o ke azadîya cinîyan esas gêno kokê xo prensîbanê cuya ekolojîk û demokratîke ra gêno, cinîyî her roje xo zêdêr rêxistin kenê. Xopawitişo tewr pîl ê cinîyan afernayîşê waranê cuya azade yo. Cinîyê kurdî ke cehd kenê nê waran biafernê raştê şîdetê tewr pîlî yenê. Cinîyan ê serkêşan hedef genê ke têkoşînê komelkî bişiknê. Bitaybetî Vakûrê Kurdîstanî de her roje cinîyê siyasetmedarî û aktîvîstî bilasebeb yenê tepiştene û raştê cezayanê giranan yenê. Rixmê nê hêrişan cinîyê xoverdayoxî çok nêdanê. Cinîyê ke ameyî hepskerdene zere ra mesajanê xoverdayîşî sey 'Ma estbî, ma estê, ma do bibê' şawenê. Cinîyî  zanê ke ê ça benê wa bibê têna nîyê. Serê koyanê azadan de hemrayê înan adirê xoverdayîşî gir kenê ke çîqê nê adirî perayî hema dinya. Xoverdayîşê cinîyan mekan nas nêkeno. Teber- zere, dewe-bajar- ko-deşte ferq nêkenê cinîyî her cayî açarnenê cayê xoverdayîşî.

Sîstemê camêrdê serdestî wazeno na roja xoverdayîşî bikero sey roj roşanî û eslê ci ra bifîno dûrî. 8ê Adere têna roja bimbarekkeridişî nîya. Na roje roja xoverdayîşî ya. Cinîyî keye û cayê karê xo caverdenê, vejîyenê kuçeyan û vera neheqîye sere wedaranê. Na roja cinîyan ê xoverdayoxan a ke vera her qeyde zulmî mucadele kenê. Zîhnîyeto nêrî wazeno 8ê Adare bifîno dest zereyê ci bikero veng. La cinîyê xoverdayoxî wayîrê tradîsyonê xoverdayîşî vejîyenê û destur nêdanê. Cinîyê ke seranserê dinya de vejîyenê kuçeyan bi qîrayîş vanê ke xoverdayîşê 8ê Adare hema neqîyayo, heta ke cinîyî heme qanê xo bifînê dest do dewam bikero. Kurdîstan de bi rojan o cinîyî binê ablûqaya polîsan de pê kincanê xo yê herêmîyan kuçeyan xemilenê. Tîlîlîyê cinîyan ê xoverdayoxan ê ke rêça Sarayan de yê erd û azmînî zilzilnenê. Ewro ra tepiya mumkun nîyo ke verê nê xoverdayîşî bêro grewtene. Cinîyî qerardarê ê do ser bikewê.