Nê rojanê peyênan de şîdetê vera cinîyan o ke bidestê îqtîdarî zêdîyeno hetêkî ra vera ci nêrazîbîyayîşî benê berz hetê bînî ra zî Pêkerdişê Îstanbulî yo ke cinîyan paweno hetê hukmatî ra yeno waştene ke bêro betalkerdene. Xora hela ke cinîyî kuçeyan de bi vengê berzî qîrenê vanê, ''şîdetê vera cinîyan polîtîk o'' naye ane ziwan. Vanê bi destê dewlete cinîyî yenê kiştene. Hukmato ke cinîyan nêpaweno pêkerdişo ke cinîyan paweno eşkera vano goreyê ma nîyo û gerek bêro betalkerdene. No yeno na mana ke cinîyî  wa rehetêr berê qirkerdene.  

Nê tay paştgêrê hukmatî estê  ke çew eşkeno înan rê vejê rûhê xo roto, rixmo ke hukmat eşkera rîyê xo yo leymin ramojno, têna qetilkarê cinîyan sey sûcdar vînenê û sîstemê qirkerî rê girêdayeyê. Xora ê tayê ke kiştişê cinîyan ra zî cinîyan berpirsîyar vînenê ma qet qala înan nêkenê. Seba ke holêr bêro famkerdene ma verî çim bierzê Pêkerdişê Îstanbulî, no pêkerdiş çi yo, semedê cinîyan se vano û qey hukmat wazeno ke bêro betalkerdene.

Pêkerdişê Îstanbulî  huqûqê mîyanneteweyî de pêkerdişo verêno tede yeno vatene seba ke seyîye cinî-canêrdî çîn a cinîyan rê şîdet yeno kerdene. Pêkerdişê Îstanbulî vera  şîdetê her tewirî cinîyan paweno û paştî dano ci. Pêkerdişê Îstanbulî  pêkerdişêkê Konseya Ewropa yo û seba ke 11ê gulana 2011 de Îstanbul de ameye morkerdene sey Pêkerdişê Îstanbulî yeno naskerdene. Pêkerdişê Îstanbulî mîyanê welatanê Ewropa wayîrê cayêkê muhîmî yo.

Pêkerdiş de yeno waştene ke wa semedê cinîyan tedbîrî bêrê giretene ke komelo ke cesaret nêkeno şîdet bikero wa bêro afernayene. Gama diyîne de vano beno ke şima meeşkê cade wina komelêk biafernê o wext cinîyan bi hawayêkê aktîfî bipawê. Sey gama hîrêne yeno vatene ke eke cinîyêk zirar vîne wa sîstemê ceza bibo ke adelat bêro caardene. Sey gama peyêne zî yeno talepkerdene eke nê gamê verênî nêameyî caardene,  wa bêro ramojnayene ke ewro ra tepîya semedê cinîyan do çi bêro kerdene.

Inkey hukmato ke tecawuzker û qirkerdoxanê cinîyan paweno wazeno ke no pêkerdiş bêro betalkerdene. Cinîyî tim kuçeyan de seba ke no pêkerdiş bêro caardene ke vêrê qirkerdişê cinîyan bêro girewtene qîrenê la hukmat herinda naye de wazeno pêkerdişî betal bikero ke cinî zafêr bêrê qirkerdene. Goreyê hukmatî no pêkerdiş xelet o.  Vanê ke Pêkerdişê Îstanbulî goreyê orf û edatanê ma nîyo. Tiya gerek wina bêro perayêne, tecawuz û hêrişê vera cinîyan û domana goreyê şima yê? Xora hukmat tecawuz û qetilkerdişê cinîyan û qican raşt vîneno ke qetilkar û tecawuzkaran serbest vera dano.

Çîyo balkêş oyo ke gama ke hêrişê vera cinîyan qewimîyêne komel de qismêk têna sey şexsî qetilkarî sey sûcdar vîneno. Êyê ke vera qirkerdişê cinîyan vejîyenê, hele ka hukmat vano ma nê pêkerdişî batel kenê vengê xo nêvejenê. Xora esas mesela aya ya. Bingeyê hêrişî sîstem o. Heta ke sîstem qetilkaran bipawo  û cinîyan rê dişmenîye bikero verê şîdet û tecawuzî nîno girewtene. Aye ra gerek mesele dahîna xorî bêro destgirewtene. Gerek sîstem bêro persayene, xeletîye ke eşkera yenê vînayene bêrê rexnekerdene û reaksîyonî bêrê pîlkerdene. Peyê hêrişî de dewlete esta. Şar gerek hêrsê xo vera sîstemê serdestî ramojno.

Seba ke no pêkerdiş pratik de nîno caardene her tim cinî yenê kiştene û raştê tecawuzî yenê. Eke temamî de bêro wedartene no do verê tecawuz û hêrişan a bikero.  Coka bi vatişê ''Pêkerdişê Îstanbulî dano ciwîyayene'' nêrazîbîyayîş yeno ramojnayene.  La no nêvejeno gerek vera hêrişê vera cinîyan û polîtîkaya hêrişkare ya hukmatî bi veng berzî bêro gîrayene ke vera zihnîyetê qirkerdişî cuya alternatîfa ke cinî tede azad ciwîyena bêro afernayene.