Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalano ke 4ê nîsana 1949î de dewa Amara ya Riha de dadîya xo ra bîyo mîyanê rejîmê îşkence û tecrîdî yê girawa Îmraliyî de dekeweno rojbîyayîşê xo yê 71. Bi wesîleya rojbîyayîê Abdullah Ocalanî ma beşê serê rojbîyayîşê ci, tecrîdkerdişê Îmraliyî û çareserîya meseleya kurdan pawitişnameyê 'Dewleta Rahîban a Sumeran ra ver bi Komara Demokratîke' arê dayî:

''Prosesê Îmraliyî seba kurdan û mi prosesê bîyayîşê hîrêyîn o. Ez serewedarnokê dewe ya. Dewirê destpêkî wextê dadîrabîyayîşî ke mîyanê komelê dewe yê zîretî de mîyanê şert û mercanê nakokan de ame meydan û prosesê komelê modelî fermî yo. No proses mîyanê kêmanî û manata pîke ya prosesê tarîxê 15 hezaran serran ra derbaz bi. Torra cuye ya 15 hezar serrî verî û peyî nêeşkena bêra çareserkerdene.

Na neçareserîye mîyanê keye û komelê dewe de bi sebebê şerî. Ez serewedarnokê dewe ya. Nê serewedaritişî heta derbazbîyayîşê mîyanê komelê fermî dewam kerd. Dima proseso diyîn naye de zêdîyabi ke dibistana verêne de dest pêkerd, safhayanê cîyayan ra derbaz kerd û vurîya serewedaritişê vera komara olîgarşîke. No dewro ke maneno hêrişê Don Kîşotî yê vera dêran, bi sebeb ke meseleyî eşkera û giranêr bibê. Nakokîyanê komelê feodalî û neolotîlî narey taybetmendîyê kapîtalîzmî zêdînayî. Semedo ke metodê şorişgêrîye çinbi rewşêka têmîyane serdest bîye. Serewedaritişo ke qewimîya nêeşka kanwazîya mîyanê xo çareser bikero. Na safhaya serewedaritişî tesîrê pêro herême û dinya kerdi rewşa xeniqîyaye vurnaye prosesê Îmraliyî.

Şert û mercê Îmraliyî têna seba şexsî nê seba komare û şarî zî yenê manaya bîyayîşê hîrêyînî. Bîyayîşo dîyîn dadîrabîyayîş û pakîbîyayîşê bi şer û teda îfade kerdêne. Goreyê qanûnê estbîyayîş û yewîya dişmenan binê teda de wextêk vera komara olîgarşîke cewab ame dayene. No proses do derbazê demokratîkbîyayîşî, derbazê komara demokratîje û laîke bibîyêne.Bê knakokîyan averşîyayîş nêbebı la xeniqnayîşê mîyanê nakokîyan de bêçareserî û bêmana eşkeno bibo sebebê rijnayîş, krîz û xisarî. Tirkîya seba ke famkerdiş û çareserkerdişê nakokîyanê xo de xeylêk kewte erey, bi hawayêkê xozayî kewte mîyanê prosesê krîzî û kena nêkena nêeşkena mîyanê nê prosesî ra vejîya.

Bîyayîşêko newe ferz bi

Proses mîyanê hêzanê pêroyînan de bîyayîşêko newe ferz kerdêne. Dewlete ra heta ekonomî, sîyasetî ra heta huqûqî, exlaqî ra heta hunerî pêro warî lerzenê, teng benê û gêrenê çareserîye. Senî ke proseso verêne bi hawayê 'ez û şer' manadar bî, no proseso newe zî bi hawayê 'ez û haştîye' manadan beno. Parçeyo bingeyî yê estbîyayîşê mi, hîşmendî û îradeyê azadîye yê kurdan o. Na hîşmendî û îradeyê ke pê şerî bîyê wayîrê tecrube nika zî prosesê haştîye ra derbaz benê.

Prosesê şerî xo sey komara antî-feodale û antî-olîgarşîke pênasê keno, prosesê haştîye zî xo sey 'komara laîke û demokratîke' pênase keno. Cîyakerîye û teda nênê waştene û eke bêrê waştene  ganî kurdî prosesê netewebîyayîş û dewletbîyayîşî pê zorî û înkarkerdişî teber de nêverdê. Huqûq û sîyasetê haştîye ferz kenê ke kurdî estbîyayîşê xo yê kulturelî bi hawayêkê azadî biciwîyê û komare reyde bibê yew.

Komara ke îradeyê kurdan ê azadî înkar kena olîgarşîk a, no zî sebebê teda û cîyakerî yo.

Prosesê Îmraliyî safhaya tarîxî de yo

Tesdîqê yewîya azade yanî pêkerdişo demokratîk yeno manaya cuya yewîye û haştîyane. Canêardişê ney yeno a mana ke têkoşînê vera komara olîgarşîke û komara demokratîke hînî bênetîce nêmende. Coka prosesê Îmraliyî hetê sembolîkî ra safhayêka tarîxî pênase kena. No proses ê haştîye eke ser nêkewo û polîtîkayê înkarî yê komara olîgarşîke dewam bikerê hînî pê şîdetê giranî prosesê cîyabîyayîşî do bibo xurtêr.

Binê krîzê tewr giranî yê tarîxê Tirkîya de na raştîye esta. Sîyaseto ke warê çareserîye yo, sey Meclîs û hukmatî babete bi hawayêkê raştikênî bêra ercnayene, meseleyêke bêçareserîye verdaye, seke çapemenîye de ame ercnayene dîyeno ke çimeyê krîzî sîyaset o. No nêzdîbîyayîşê Tirkîya sîstemêkê cergan de rantwerdişî mehkum keno.

Ez kerda zereyê tabutî

Sey şexs û dezgehê rayberîye beno ke ez prosesê xo yê Îmraliyî na çarçewe de biercna. Dima ke pê hîşmendîyanê menfaatkeran û ercanan no çi kerd çi mîyanê dewlete yê fermî ra çi dormeyanê kurdan ê xayînan ra bêro nêzdîbîyayîşê înkar, îftîra û îmha nê dewrêkê neweyî yê şerî yê xaniqîyayeyî do ferz bikerê.

Seba ke ma ez nêkewê na dafike ganî pê ferasetêkê xurtî têbigêrê, ganî bizanê  ke bingeyê îmha yê Îmraliyî yeno manaya îmhaya hêzanê îradeyê azadî yê kurdan û tirkan, seba ke şerê azadîye de şarî netîceyêke bivisnê destî, amadekarîyê taktîkî û stratejîkî yê şerê pawitişî bêrê kerdene. No çi şerto bingeyî yê serkewtişê nê prosesî yo. Manaya tarîxî ya Îmraliyî seba dewlete, komelî, şarê ma, PKKyî û seba mi wina ya.

Nê wextî de pê averşîyayîşê asta komelkî ferdî zî xo aver benê û komelî ra tebermendiş yeno manaya mergî. Mi pawitişnameyê xo de giranîye daye ney ser. Sebebê ci zî wina yo: Ez sey 'terorîstêkê cinawirî'  seke hasmênî ra kewta, pê fermananê taybetan û nimiteyan ê kowboyê peyênî Serekê Amerîka, pê paştdayîşê hêzanê 'çêran' û pîlan ê dinya, hetê yewînanê îstîxbaratî û asayîşî ra ameya tepiştene û Girawa Îmraliyî ya Dengizê Marmara de pê tedbîranê îstîsnayîyan bi tena sereyê xo tabutêkê panc metreyî de ameya cakerdene.

Kurdî reya verêne vera komployêkî yewbînan ra vila nêbîyî

Prosesê cuye û mergî yê Îmraliyî hem estbîyayîşê hewcedarî visna verê çiman hem zî rayîr û metodê senînîya mesele geş kerdî. Bêguman tîya de qerardarîya PKKyî û temamîya kurdî ke wayîrê Rayberîya xo vejîyayî, wayîrê rolêkê girîngî yê. Kurdî reya verêne tarîx de vera komployêkê xurtî yê zereyî û teberî yewbînan ra cîya nêbîyî, eqsê ci ameyî pêser û tewirêkê pêkerdişî yo demokratîk û haştîye mojna. Hêz û durustîya nê tewirî beno ke reya verêne tesîrê dewlete û komelî kerd û hêz da înan ke ver bi pêkerdişê neweyî yê komelkî û haştîye gamêke bierzê.

Kurdî zî asta tewr berze de nîqaş kenê ke pêkerdişê komelkî do bibo metodo tewr raşt ê yewbîyayîşê welatî û dewlete û bi giranî nê nêzdîbîyayîş pozîtîf vînenê. Oyo ke qewimîyeno dejê dadîrabîyayîşî yê.

Labelê no nêno a mana ke her çi rayîrê raştî ser o yo. Hêzê şovenî yê kanwazî û herêmîyî, statukoyê brukratîkî û sîyasîyî wayîrê ê potansîyal ê ke eşkenê pê her hawayî astengîyêke bivirazê û teqayîşanê neweyan bikerê. Tersê teqayîşê komelkî bi temamî rojdemî ra nêkewto.

Coka prosesê Îmraliyî yê cuya mi derheqê asta min a pawitişê meşrûyî de wezîfeyan dano mi, her kesî û pêro dormeyî. Seba caardişê nê wezîfeyan û caardişê haştî û demokrasî, ganî hetê hûmare û wasfîyetî ra hêzê çekdarî yê PKKyî xurtêr bibê. No seba kurdan, şaranê Rojhelatê Mîyanênî hewce yo. Heta ke no nêro kerdene haştîye û demokrasî do têna bibê xeyal.

Şerê mendiş û nêmendîşî yê Îmraliyî de pê na hîşmendî û mesuldarî mi oyo ke hewce kerdêne pê bawerî û waştişêkê pîlî kerd. Ganî şexsîyet û dezgehê şarê ma wayîrê manaya cuye fam bikerê. Haştîyêka rûmetêne û çareserîyêka demokratîke waştişê ma yê pêroyînan ê, merkezê karanê ma yê.''