Tesîrê têkoşînê çekdarî yê PKKyî yo ke 15ê Tebaxa 1984î de dest pêkerdîbî tena Kurdîstanî de nemend pêroyê dînya de vengan da. Çalakîya 15 tebaxe ra dima Newroza 1985î de Cepheyê Rizgarîya Neteweyî ya Kurdîstanî (ERNK) amey aîlankerdene û bi naye PKK bi artêşa gerîlayî mîyanê şarî de xoverdayîşê xo kerd  hîra.

Verê ERNKyî de wezîfeyê girîngî est bî. ERNK do her beşê komelê kurdan tewrê nê xoverdayîşê bikerdêne. Do bi nê hawayî vengê xoverdayîşî biresnayêne pêroyê dinya.

Tirkîya seba tedeberdişê têkoşînê azadî yê kurdan îmkanê endamîya NATOyî pêro xebitnayî.

Peynîya serra 1984î û setpêke serra 1985î de NATOyî konseptê “Şiknayîşê xoverdayîşê azadîye” na xo ver. ‘Galdîo, Şero Taybet, Kontrgerîla, Şero psîkolojîk’ bi seran bî operasyonê Dewleta Tirkîya yê Kurdîstanî. Konseptê şiknayîşê xoverdayîşê azadî ya kurdan de warê mîyanneteweyî de rolê tewr girîng ê Dewleta Almanya bî.

Çunke Almanya cayêko girîng bî. Hem bi se hezaran kurdîstanij û tirkîyayijî tey ciwîyayêne hem zî mexdurê 12 Êlule bi giranî şîyêne Almanya. Gore îstatîstîkanê resmîyan serranê 1980an de Almanya de kêm-zêde 300 hezar kurdî bîy.

Destpêkê seranê 1990an de Almanya seba kurdan êdî vurîyaye bîye welatê bextwaştoxîye û bi nê hawayî nufûsê kurdan bî zêde. Hukumetê Helmut Kohlî yê ê demî zî hemberê na yewe de kewt mîyanê cadkerdişanê neweyan. Seba ke xoverdayîşê neteweyî yê kurdan warê mîyanneteweyî de bifetisno û kurdanê Almanya xoverdayîşê welatî ra cêra bikero dest bi krîmînalîzekerdişê xoverdayîşê azadîya kurdan kerd.

Serra 1992î de kurdîstanî de şer vejîya sewîya tewr berze û eynî demî de Ewrupa de zî organîzebîyayîşê kurdan restîbî sewîya tewr berze.

Hezîrana 1993 de ke Tansu Çîlere bîye Serokwezîre çi Tirkîya d çi Ewrupa de bi taybetî zî Almanya de demêko newe benda kurdan bî. Vera kurdan tedayê dîplomasî yo ke Anqara de ameybî hazirkerdene Elmanya ser o zaf tesîr nêkerd. Serokwezîr Kohlî o taw wina vatêne: “Almanya welatêko fedaral o, her wîayet wayîrê qanunanê cîyayan o. Coka qedexekerdişê PKKyî mumkun nîyo.”

Labelê gêrayîşê Çîlere dest pêkerd. Çîlere 20 Êlule 1993î de dest bi gêrayîşê xo yê Almanya kerd. Rojnamagerêkê almanan derheqê binpaykerdişê heqanê kurdan de Çîlere ra persî pers kerdî. Çîlere wina cewab daybî: “Heqê ke Tirkîya de dayîyê kurdan %10 înan nêdayîyo tikanê ke Almanya de ciwîyenê. Almanya de tirkî ênê veşnayene.”

Almanya ra dima bi dawetê serekkomarê DYA Clîntonî Çîlere şîye DYA. Zîyaretê Moskowa-Bonn-Waşgtonî yew armanc naybî xo ver. Armancê nê zîyaretan o tewr pîl seba gurkerdişê Şerê Kurdîstanî girewtiîê paştgîrîya mîyanneteweyî bî.

Agêrayîşê Çîlere ra yew hefte dima 22ê teşrîna verêne 1993î de qezaya Lîce ya Amedî kewte binê adirî. Hovîtîya ke Lîce de ameya kerdene kurdê Ewrupa fîştî mîyanê tewgerî. 4ê teşrîna peyêne 1993î de 30 şaristananê Almanya de protestoyî amey kerdene. Nê protestoyan de kesek canê xo ra bî, naye ser o pêle binê nezaretî girewtişî dest pêkerd û nîşano yewin Wezîrê Karê Zereyî Kînkelî ra ame û vat ke “Wa PKK cade bêro qedexekerdene”

25ê teşrîna peyêne de qedexe ame îlan kerdene, eynî şewe Kantherî kanalê televîzyonî yê dewlete ARDyî de wina vatîbî “Ez nêeşkena destûre bida ke Almanya biba welatê şer û serehewanayîşî. Almanya cayê bîhnegirewtişî yê terorîstan nîya. Ez destûr nêdana tayê komê xerîbî problemanê welatê xo bîyarê tîya.”

No qedexê verê sergêra ronayîyîşê PKK 27ê teşrîna peyêne de ameybî kerdene, komeleyanê kurdanê ke ameybî qedexekerdene çalakîya roniştişî kerde û no qedexe çapamenîya almanan de zaf huşka amey rexnekerdene. Rojnemaya Frankurter Rundschau de o taw winî ameybî vatene: “Almanya kewtê teqala Tirkîya û paştî dayê Tirkîya ke kurdî bêrê pelexnayene. Bonn metodanê MGK kopya keno. Vara kurdan Anqara reyde îttîfaq keno.”

Lîderê Xiristiyan Demokratan Kohlo ke 10 serrî welat îdare kerd, waşt ke reyna bibo serekwezîr û serra 1994î de bêmîyan dest pê kampanyaya weçînitişî kerd. Serra 1999î de skandalê bexşî yê CDU Almanya kerde têmîyan û vejîya meydan kee Kohl kampanyayê weçînitişî bi pereyê ke lobîya çekan ra ênê kerda.

Bi kilmî qedexeyo ke bi her metodî ame xebitnayene nêeşka kurdan tevgerê azadîye ra bivisno.