Welatê tîje û adirî de domanê kulturêko ke kokê înan binê erdî ra xo resneno heta dergûşê merdimîye hînî pê tilîlîyan merg pêşwazî kenê. Ziwananê înan de nameyê mergî bîyo cuye, rîyanê ke dejan îfade kenê cayê xo verdayê govendan, şayîyan. Bîyo welatê ê kesanê ke merg û cuye afernayî. Erdê Mezopotamya yo ke tede Gilgamiş û Zerduşt ciwîyayê, tede merdimîye û medenîyetî awan bîyê. Nê erdî de volkanê welatê tîje teqayî ke ê volkanî bi serran o ke bêveng bîyî, zulm û îşkence dî, binê tedayan de mendî. Kilê nê volkanî têna Kurdîstan de nê, pêro herême de vila bîyî û uca ra zî derbazê pêro dinya bîyî. Volkano ke Gabar de teqa resa Agirî, uca ra derbazê Dêrsimî, Andokî bi û resa Pêrî. Welatê tîje û adirî yo ke binê tarîtîye de bi, pê kilanê nê volkanî roşnî bi, erdê ci ganî bi û zîl da. Nika her koy yew volkan o ke tay mendo ke biteqo. La tay kesî estê ke înan bi serran o ke nê welatî binê tarîtîye de verda. Ê pê mîrasê Dehaqî, Deccalî û îşxalkerîya erebî pê qirkerdişan û metodanê cîyanan xîret kenê ke verê nê teqayîşî bigêrê. Şerwanê azadîye yê welatê Medê Hemdemî  verê ê kesan gênê, pê tilîlîyan pêşwazîya mergî kenê û cuye û merg afernanê...

Îşxalkeran reyna seba ke Dêrsim cayanê bînan ra cêra bikerê 150 hezar leşkerî Dêrsim û dormeyê ci de ca kerdbi. Seba ke dormeyê Dêrsimî bigêrê gereka înan Pêrî kontrol bikêrdene. Pêrî hîrêgoşeyêk bîye ke tede Erzirom, Çewlîg û Amed bîyî. Pêrî pê koyanê xo yê berzan, daristananê mazêran û gelîyanê xorinan tim bîye meskenê şerwananê azadîye. Coka waştêne ke Dêrsim herêmanê bînan ra cêra bikerê, têna biverdê. Dormeyê dewanê Gêxî, Azêrpert û Xorxolî amebi girewtene, xeylê dewan de komê leşkeran ameybî cadayene. Sey operayonanê bînan nê operasyonî de zî armanc kerdbi ke verî ke wisar nêdîya bierzê Pêrî ser û darbêka pîle bidê gerîlayan ro. Peynîya adara 1997î bîye. A roje Pêrî her wextan ra zêdêr bi hawayêkê xedarî û lezî herikîyayêne. Awa vewre dekewtêne Pêrî û vengê ci koyan de berz bîyêne. Hêrsê ci vera kolonyalîzmî, vera xozayî bi. Koyan de hema vewre estbî. Têna leşkeranê tirkan nê, cografya zî zor dayêne şerwanan. Vêşanîye, serd, zinaranê xedaran zor dayêne.

Yewîya Pêrî rê embaz Mustafayî fermandarîye kerdêne. Na yewîya ke temamîya zimistanî de zaf aktîf bîye, pêro waranê baregehan ê eyaletî de gêrabî.Wexto ke artêşa tirke erazî de ca da leşkeranê xo, yewîye zî baregehê xo ra derbazê erazî bîye. Zorîyî semedê leşkeran, varayîşê vewre ra zêdîyayêne. Peynîya adare de vewre reyna varabî û binê linganê şerwanan vewre ra vêşaybî. Artêşa tirke varayîşê vewre sey firsendêk dî û operayonê xo yê hewayî û erdî zêdînayî. Artêşa tirke waştêne ke hêzê xo yê giranî bivisna dewre û pê zorîya xozayî gerîlayan îmha bikera.

Roja 2ê nîsane yewîyêka gerîlayan wexto ke deweka Sîvgelî ra derbaz bîyêne, artêşa tirke vewre de rêçê înan vînena. Leşkerî pê helîkopteranê kobrayan hewa û erdî ra hêrişê girê kenê. Seba ke gir verê cû amebi destvistene, înîsîyatîf destê gerîlayan de bi. Gerîlayî nê înîsîyatîfî xebitnenê û derbêka pîlê danê leşkeran ro. Pêkewtişî a roje dewam kenê û di gerîlayî şehîd benê. Wexto ke şewe dîyena gerîlayî derbazê Gelîya Damacî ya Gêxî benê. Serd, şertê koyî û tengîya lojîstîkî zor danê gerîlayan.Embaz Mustafayî  payra yo ge vazdayêne ver ge vazdayêne pey û xîret kerdêne ke moral bido embazan. Seba ke verê cû lingê ci vewrî ra vêşaybî, paşnaya xo ser o şîyêne. Na vêşaya her zimistan zaf zor dayêne ci. La ê serran de mîyanê şert û mercanê şerî û pêkewtişan de hînî musayeyê vêşayîşî bi.

Embaz Sadrettîn Erîş serra 1972î de dewa Qerwêlûn Cêrî ya Çewlîgî de keyeyêkê xizanî de yeno dinya. Qijtîya xo de jîhatê keyeyî o bi. Karê keyeyî de hem bimarîfet hem zî kedkar bi. Coka pêro dewe ey ra zaf hes kerdêne. Hemleya 15ê Tebaxe ra dima dewa embaz Sadrettînî zî sey dewanê bînan ê Kurdîstanî bena hedefê hêrişanê artêşa tirke. Dewa  Qerwêlûnî ke dewêka welatperwere bîye, naye ra gerîlayî tim ameyêne uca. Embaz Sadrettînî zî bi nê hawayî qijtîya xo de hem geîlayî hem zî kolonyalîzm şinasnayî. Embaz Sadrettîn wexto ke tewrê gerîlayan bi nameyê xo embaz Mustafa Ayçîçekî (Kazim) ra girewt. Embaz Mustafa Ayçîçek seba ke o çax waran de bi dewa embaz Sadrettînî binê tedayêka girane de bîye. Coka keyeyê ci neçare mend ke koçê metropolî bikero. Her çiqas Embaz Sadrettîn welatê xo ra dûrî kewt zî welatperwerîya ey dewam kerdêne. Coka wexto ke o embazanê ke faalîyetê cepheyî kerdêne reyde beno şinas cade tewrê faalîyetan beno. Dima vera beno hîna aktîf û serra 1990î de tewrê gerîlayan beno. Wexto ke Serhed de tewrê gerîlayan beno seba ke koyanê Allahuekberî de baregehbîyayîş hol nêbi derbazê Başûrê Kurdîstanî beno. Uca de kampan de hem hetê leşkerî ra hem zî hetê sîyasetî ra perwerdeyêko zixm gêno. Perwerdeyî ra dima zî embaz Sadrettîn Eyaletê Serhedî ra derbazê Kanîreş û Gimgimî beno û faalîyetanê xo ano ca. Tîya de pêkewtişêk de bi giranî birîndar beno. Koy de wextêkê dergî yeno weşkerdene.

Zimistanê 1992-1993î de embaz Sadrettîn yewîyêke reyde sey hetkarê fermandarî keweno baregehêk. Keso ke baregehî ra remayo rayîr mojneno artêşa tirke û artêşa tirke ser û cerî ra baregeh ser o bombayan varnena. Yewîye baregehî ra vejîyena û koyanê serdan û vewrênan de mîyanê şert û mercanê zoran de manena. Bi rojan pêkewtişan kena. La di birîndaran ra ber zerar nêreseno yewîye. Serra 1993î de dewleta tirke vera Têkoşînê Azadîye yê Kurdîstanî konseptêkê neweyî dana destpêkerdene. Çarçewa nê konseptî de artêşa tirke hêrişê sivîlan kena, dewan vêşnena û waranê welatperweran ê ser Licê, Gever, Şirnexî ser o bombayan varnena. Bi nê konseptî artêşa tirke armanc kena ke têkilîya gerîlayan û şarî bibirna û gerîlayan bivisna tênatîye. Hêzê gerîlayan zî vera naye xoverdayîşêkê pîlî kenê û xîret kenê ke nê konseptî pûç bikerê.

Serra 1994î de embaz Mustafa Akdag de sey fermandarê taburî yeno wezîfedarkerdene. Pêkewtişan a serre ra dima embaz Mustafa de hal nêmaneno û pê nêweşîyêka girane keweno. Dima neçare maneno ke abigêro baregeh. Serra 1996î de Fermandarê Eyaletê Amedî Cemal (Mahmut Gul) reyde Kampa Şehîd Remzîyî de maneno. Wisarê 96î pê hêrişanê artêşa tirke dest pêkeno. Artêşa tirke o çax waştêne ke leşkeran hewayîra derbazê herême bikerê û gerîlayan îmha bikerê. Nê operasyonan de waro ke Cemal û Mustafa zî tede bi, pêkewtişî bi hawayêkê bişîdetî zêdîyenê. Netîceya nê pêkewtişan de embaz Cemal şehîd beno. Embaz Mustafa zî nişka ra xelisîyeno.

Konferansê Neteweyî yê 4. ra dima embaz Mustafa sey berpirsîyarê herême reyna agêreno Akdag. A serre heta payîzî Koyê Sipî de faalîyetanê xo dewam keno. Dima de operasyonê payîzî de Hetkarê Fermandarê Eyaletê Erziromî şehîd beno, embaz Mustafa hetê partîye ra seba paştdayîşî şawîyeno Eyaletê Erziromî.  4ê Nîsana 1997î de wexto ke embaz Mustafa û gerîlayî Gelîya Gabzo ra ravêrenê  raştê dafike yenê. Her ca de leşkerî estbîyî. Dormeyê pêro giran û gelîyan amebi girewtene. Pêkewtişêko giran dest pêkeno. Semedo ke her ca de leşkerî estbî pêkewtişî nêqedîyenê. Embaz Mustafa 4ê Nîsana 1997î de tewrê şehîdanê azadîye beno.  Embaz Sadrettîn û pîya bi embazanê xo yê bînan ê ke Pêrî de bîyî bêmerg, bîyî sembolê rûmetê merdimîye, perwerîya cigêrayîşê azadîye û îradeyî. Xora eke ma înan fam bikerê û wayîrê erjanê înan bivejîyê mûmkîn beno ke ma qala ci bikerê. Fermnadaro ercîya embaz Mustafa pê cuye û pratîkê xo tim seba ma bi mîsalêk. Naye ra tepîya zî do bibo mîsalê ma. Vîrameyîşê embaz Mustafayî rayberîya têkoşînê ma yo.

Embazê ci yê têkoşînî