Dêrsimo ke her parçeyê xozaya ci sey fîraz hesibîyenê, bi gefanê maden, seydwanîye û awbendan  û tekoşînê vera nê gefan hertim rojdem de yo.  Hamnanan hewayê Dêrsimî wenik o, zimistanan zî zaf bale anceno. Balkêş o eqsê şaristananê bînan Dêrsim de rayraşîyayîşî menganê zimistanan de yenê kerdene.

Hidir Çîçekî îfade kerd ke ê kome bi kome gêrenê û 20 serrî yo rayraşîyayîşê xoza kenê. Hidir Çîçekî ard ziwan ke Dêrsim de xeylêk koyan de rayraşîyayîşî yenê kerdene, her serrewext wayîrê rindîyêka cîya yo û vat: ''Rayraşîyayîş mîyanê vewre de zehmet o. Rayraşîyayîşo ke wisar û payîzî 3 saetan temam beno, zimistanan 7 saetan de qedîyeno. Ge ge vewre varena heta serê çengê ma, coka ma zehmetîye ancenê. Ez zî tede tay embazê ma hema destpêk de rayraşîyayîşî ra fek vera danê. Tay embazê bînî zî rixmê şert û mercan zî rayraşîyayîşî temam kenê.''

Hidir Çîçekî bale ante hêrişanê vera xozaya herême ser û vat: ''Kulturê ma de pawitişê xoza esto. Vera xozaya ma dişmenîye yena kerdene. Verî awbendê Keban, Ûzûnçayir, Pembelîk 1, Pembelîk 2 virazîyayê. Nê awbendan bi hawayêkê xirabî tesîrê varayîşê vewre kerd. Nêvarayîşê vewre zî tesîrêkê xirabî keno. No qîm nêkeno pê madenan zî xozaya ma yena talankerdene. Bawerîya ma de pawitişê xoza û heywanan esta. Pezkovîyî bawerîya ma de fîraz ê la pê îhaleyan yenê qetilkerdene. Dêrsim de merdimî girîngîye danê xoza. Mîsal werdê haştîye û pêkerdişê Pilemurîye, Koyê Bagirî, Qisle de Koyê Hamikî, Pulir de Koyê Sultanî yan zî Gola Buyerî de yenê dayene. Her eşîrêke wayîra Duzgun Baba, Kal Memişî, Kal Firatî ya. Dêrsim wayîrê kultur û cuyêka xoser o. Ganî na xoza bêra pawitene. Na hişmendîye zî bi teda nêbena, pê heskerdiş, perwerde û hîskerdişê xoza bena.''