Çewlîg de hema ke texrîbatê awbend û santralanê hîdroelektrîkî dewam kenê bi santralan termîkî yê neweyan yeno waştene ke warê cîyayî zî bêrê çînkerdene. Dewa Xelîfanî ya Kanîreşî ya ke yeno texmînkerdene ke 8 mîlyon ton komir tede esto, de yeno waştene ke santrelêk bêro ronayene. 7ê hezîrane de Dezgehê Gurenayîşê  Komirî yê Tirkîya do semedê nê santralî îhale bikero.

Cayo ke yeno waştene tede santralê termîkî bêro ronayene de pîya bi Çemê Gornukî, baxçe û yegayê şarî est ê. Eke santral bêro ronayene tozo ke tîya ra vejîyeno sere de Xelîfan do zirar bido dewanê Hacyon, Ayzon, Aynîk, Sîgik, Qizilaxaç , Sagnîs, Kurik, Çeteq, Gomîşon, Qerebalçiq, Sîxi, Boran, Bahçekoy û Çirrikî. Reyna do awa Çemê Gornukî ya ke merkezê bajarî de yena şimetene zirar bivîno. Dewijê Xelîfanî û dewanê der û dormeyî nêwezanê tîya santral bêro viraştene.

Mixtarê dewa Xelîfanî Salîh Bakanî ard ziwan ke santral do tesîrê pêro Çewlîgî bikero û vat: ''No santral do xoza çîn bikero. Xora heta nika xozaya ma pê HES û awbendan ameya talankerdene. Citkarîye qedîyaye û heywankarîye zî hinda qedîyena. Komiro ke tîya ra do bêro vetene zî xirab o. Selahîyetdarî zî zanê. Eke santral bêro ronayene şar ganî se bikero. Dewijî hinda nêeşkenê citkarî bikerê. Santral do bibo sebebê kanserî  û gazo ke tira vejîyeno do heme herême ser o tesîr birkero. Coka ma tîya santralî nêwezanê.''

Dewijan ra Vahpî Başakî zî vat: ''Ma tîya bi citkarîye û heywankarîye îdareyê xo kenê. Baxçeyê ma zî uca de yê. Xora xoza yena rijnayene, no hetê ke bîno. Santral cayê erazîyanê ma de yeno kerdene. Eke santral virazîyo mela şar tîya ra bar bikero. Verî zî ame vatene ke pê HESan do zirar medîyo xoza la erazîyê ma mehf kerdî. Ma xeyrê HESan nêdî. Ez veng dana şarê herême û heme şarê Çewlîgî ke wa vera nê projeyî bibê yew û destûrê ci medê.''

Malayo verên ê dewe Îbrahîm Şenerî zî ard ziwan ke xeyrî ra zafêr zirarê santralî est o û vat: ''Dewê dormeyî zî do zirar bivînê. Ma nêwezanê santral bêro viraştene. Wa dewlete wirzo we biewno karanê xo yê bînan ra. Semedê keyf û menfeatê tay kesan wa zirar nêdîyo şarî.''

Zekî Anukî zî santralê termîkî sey axû hesibna û vat: ''Wazenê hemsencîya xoza bibedilnê. Herêma ma herêma citkarîye û heywankarîye ya. Tîya santral nêbeno û ma do destûrê ci medê. Semedê rantê tay kesan ma nêverdanê hendê merdîmî tîya tengayî biancê.''

Dewijan ra Celal Şenerî zî vera viraştişê santralî hêrsê xo ard ziwan û vat: ''Ma nêwezanê xoza bêro qetilkerdene û warê ma yê cuya bêrê çînkerdene. Ma vera nê projeyî yê, ma do destûrê ci medê.''