Şaîr û Hozanê Welatî: Kamer Soylemez – 23

Seba kirmanckî/zazakî zaf kesan keda û emegê zaf girdî dayê. Nê kesan zafêrî bi xo, bi fedekarîye seba ziwan û edebîyatê kirmanckî xebatî başî kerdî. Xora ewro ke ziwanê kirmanckî reşto yew sewîye bingeyê ney de mucadeleyê nê kesan est o.

KAMER SOYLEMEZ

Seba kirmanckî/zazakî zaf kesan keda û emegê zaf girdî dayê. Nê kesan zafêrî bi xo, bi fedekarîye seba ziwan û edebîyatê kirmanckî xebatî başî kerdî. Xora ewro ke ziwanê kirmanckî reşte yew sewîye bingeyê ney de mucadeleyê nê kesan est o. Nê kesan ra yew zî Kamer Soylemez o.

Kamer Soylemez  serra 1957 de dewa Dêrsimî Çuxure de ame dinya. Hetanî serra 1979 Kurdîstan û Tirkîya de weşîya xo dom kerde. 1977 de hîrê asmî rîwalê meselaya kurdan ra Dêrsim de hepisxane de mend. Peynîya serra 1979 de şî Almanya. Almanya de dîplomaya lîse gurete. Fakulteya Tibî ya Unîversîteya Frankfurtî de qeyda xo viraşte labelê nême de caverda.

Serranê 1992-1995 de suka Duisburg yê Almanya de beşê radyoyê zazakî de gureya û eynî dem de kilîseyê protestanan de maciran rê şêwirmendîye kerde.

Med TV, Medya TV û Roj TV, Nûçe TVde pêro pîya 20 serrî radyo, televîzyon û rojnameyanê kurdan de gureya. Çend antolojîyan de nuşt û seweta hunermendan bi zazakî kilaman nusneno. 1994 de bi kitabê xo “Almanya’nın Mülteciler Politikası ve Irkçı Saldırılar” xelata Mûsa Anterî ya yewine gurete. Paytextê Awusturya Vîyana de radyo (Radyoyê Dêrsimî) û televzîyon de bi zazakî/zazakî programî (SO-BÊ) viraştî. Hîna Stêrk TV de program virazeno û rojnameyê Yeni Özgür Politika de hewte de dolimê quncik de nusneno. Nika Belçîka de ciwîyeno.

Eserê ey ke hetanî nika weşanîyayê:

1- Kamer Söylemez, Almanya'nın Mülteciler Politikası Ve Irkçı Saldırılar, Z Yay., İstanbul 1994, 174 rîpelî

2- Qemerê ALÎ (Kamer SÖYLEMEZ), Adir û Asme (Şîîre), Piya Kitaplığı, Îstanbul 1995, 71 rîpelî

3- Amadekarî: Kamer SÖYLEMEZ & Eren KILIÇ, ABCê Ma, (?), Îstanbul 2010, 32 rîpelî

4- Amadekarî: Kamer SÖYLEMEZ & Eren KILIÇ, Heywanê Ma, (?), Îstanbul 2010, 36 rîpelî

5- Amadekarî: Kamer SÖYLEMEZ & Eren KILIÇ, Hacetî û Qavî, (?),Îstanbul 2010, 28 rîpelî

6- Amadekarî: Kamer SÖYLEMEZ & Eren KILIÇ, Zerzewat û Yemîs, (?), Îstanbul 2010, 24 rîpelî

ŞÎÎRANÊ KAMER SOYLEMEZÎ RA ÇEND NIMÛNEYÎ:

BI ESQ

Ez amu ya can ya însan ya Heq

hama îlam îlam la îllahe îlla esq

ez amu, dezunê mi ke sêzut nêkena

to rê resmunê ci bioncîne belka vînena

ey ya candar ya însan ya heq ez amu bi esq

 

Na çi dirvetya xorîya melem karnêkeno

ne dewrêşî fam kenê ne aqil sono ser 

no sene esq o bi dez bî mi tomkerd

kotya raye kotya vaye keremke bê tever      

ey ya candar ya însan ya heq ez amu bi esq

 

Çi derya çi dewlemendîye nêwazen fanîye

jû qulme awe jû rîwayîs berbena kergane

pêro rengî to der ê pêro esqî to de royenê

virare mi ra fîye tanya xo mi de bi zerreweşîye

ey ya candar ya însan ya heq ez amu bi esq

 

Va ke nîno to fîkrîno xorî-xorî û bi derd

tîjî nêvejîna nurê to ra bi rêz û sermonik

jû ez amu îşlîga mi adir ra zerya mi tenik    

heya ez amu pîrûpak hama bêwaxt û bêtext

has kena nika bike bi esq ey ya însan ey ya bêbext

SEYÎD

Waxtê de konkimode herdîs sipe bîyo

zerrê zalim de xof û ters bîyo

nêzon mavzerê xo bîyo çîne bîyo

vajîno ke sevda de xo bîya

vato ez tewa nêwazen kowunê xo ra qederî

malûmilkê dîna yê sima bo

ez ni kowû ra qamçur keşî nêdan

û vejîyo kowû

 

Verê coy aşîrû poştî da ci

sondê halbborîye ra tepîya 

tayê remê bîyê xiyanetkarî

tayê kî ci rê bîyê hetkarî 

kewtê ra raye peya û asparî

kokim bîyo saye her ca de

binê kemerû de û birrû de

ne amo vînitene dest de ne kî kowû de

bîyo dilapa awe gino çemê Munzirî ro

mosurê bîyo hewzê dismenî rê alef nêbîyo

 

Hem verva kermê zerrê xo 

hem verva dismenî

di cawû de kewto mereve

vanê sahan kişîyo ey dopêro

Alîşer sare birrîyo Zarîfe qersune bîya

ey onca dopêro

çelûçukê xo wesnê mendo

cendegû Derê Laçî kerdo pirr

ey onca kî dopêro

domonî bîyê kalî kalî bîyê wele

kokimo herdîs sipe tenena bîyo sipe

kowû de kemerî xo rê kerdê cile

onca kî qewxa xo ra nêtexelîyo

vêsan-têsan hama saretîk fetelîyo

 

Kokimê ma nêvineto dopêro

qudretê sevda xo ci rê bîyo deyax

teynamendene ra nêterso

pelgunê darû de kewto tewte

kemerû ra has kerdo

ebi qaltifong kewto ra zalimî dime

kilaşînge ci rê bîya mavzero bêveng

onca kî gorê îtîqatê xo 

dismen hesno pê hen dopiro

teqete wayîrê xo ra gureta

kewto wertê adirî nêveso

bîyo çîk dîna dismenî vesna

 

Xezevê heqî xezna xeqî de bîmanê

zalimî birrî sanê adirî ver kokim nêdîyo

kemere kemere ser o nêverda kokim nêdîyo

zalim şîyo kokim wertê adirî ra vejîyo

cixara xo pîşta têra jîyarû de qesey kerdo

zalim şîyo kokim binê kemerû ra vejîyo

bastona xo kerda tomir cinita

ebi herdê dewrêşî ra bîyo jû reqeşîyo

û nîya welatê xo ra cenêvişîyo

vanê peynîye de 

gino dama qesê camerdîye ro

bi na tore kewto ra bêbextî dest

ça na qeserê îman ardo

naye pers mekerê

vanê waxto ke darde bîyo

kokim bîyo cenc lazê xo bîyo kokim

zalim şîya kokimî ra terso

 

Vanê tam na dem 

kokimî nahletî arda ro zalimî

û çiman ra kewto dûrî

vanê mezelû ser o vas royeno

malûgayî na vas wenê

domonî sit simenê

ebi na tore 

royê kokimî kuno az û uzê neweyî

coka cayê mezele ci nêdo

coka mezela xo çîn a

 

Vanê sir bîyo şîyo

leminê leminê leminê

na gonî ma de yena dîyayene

merdene çîyode bîno

teeeeewwww wayenê, birayenê

hêfê sima

ma kokim qeyta mireno

ma kokim qeyta mireno

leminê leminê leminê…