Çemê Sortkinî û Çirtanê Kanîsipî qezaya Şaxê ya Wanî de yê û her di zî cayêkê tarîx û xozayî yê Wan û Şaxê yê. Serê Çemê Sortkinî de sporê awe yenê kerdene. Çemê Sortkinî zî bi rindekîya xo ya xozayî merdiman xo ra heyran verdano. Santralê Hîdroelektrîkî (HES) yo ke yeno plankerdene ke serê Çemê Sortkinî de bêro awankerdene, do bibo sebebê ziwabîyayîş û çinbîyayîşê Çirtanî. Hem şarê herême hem zî rêxistinê cimatî yê sîvîlî vera projeyê vejîyenê.

Çirtanê Kanîsipî mîyanê wareyê Sîte yê sewîyeya yewine de yo. Cayo ke çirtan tede ca gêno destûr teyna seba xebatanê zanistî esto. Rixmê naye zî HES’ê Saral 3 Regulatorî yo ke do bêro viraştene, nêzdîyê Çirtanî ra do dest pêbikero û heta mîyanê qezaya Şaxê hîra bibo. Şîrketa GOK Kartal Sû/Enerjî Lîmîtedî yo ke îhaleyê HES'î girewto, 49 serrî serê Çemê Sortkinî de enerjî do biroşo.

Serekê Komela Cugehî ya Wanî (ÇEV-DER) Alî Kalçikî ard ziwan ke, eke serê Çemê Sortkinî de HES bêro awankerdene, Şaxê û der û dorê ci de xoza do talan biba. Kalçikî ard ziwan, Çirtanê Kanîsipî rûmetê Wanî û herême yo û da zanayene, ganî projeyî hîna ke dest pê nêkerdo bêro betalkerdene. Kalçikî vat, “Çemê Sortkinî û Çirtanê Kanîsipî wareyê sereke yê xoza û tûrîstîkî yê Wanî yê. Çirtanê Kanîsipî yo ke awe ci sey şitî sipe ya, cayêko tarîxkî û xozayî yo. Wextê qeyûmî de Çemê Sortkinî seba 49 serran fîrmayêk rê ame rotene ke yeno plankerdene HES bêro awankerdene. Bi nê hawayî maseyê sor ê Çemê Sortkinî yê ke maseyêkê herême yê, do çin bibê. Wexto ke HES ame awankerdene, cuya xozayî ya na herême do biqedîya.”

Kalçikî da zanayene ke, Wan paytextê tîje û vayî yo û vat, “Eke hewcedarîya Wanî bi enerjî esta, eşkenê tîje û vayî ra ney peyda bikerê. Her di tewirê enerjî zî tebîî û zirarê xo çin o. Herinda nê her di tewiranê enerjîyî de, awankerdişê projeyê HES’î  nêo qebûlkerdene. Ma qetî vera nê projeyî yê.”