Belgeya ke Konferansê Kurdan de ameya tesdîqkerdene

Belgeya ke tede qerarê Konferanê Tewirê Hemparî û Yewîye yê Rojawanî cagênê ameye tesdîqkerdene. Belge de yeno vatene ke herêmê kurdan binê Sûrîyeyêka federale de cabigêrê.

BELGEYÊ TEWIRÊ HEMPARÎ

Belgeya ke tede qerarê Konferanê Tewirê Hemparî û Yewîye yê Rojawanî cagênê ameye tesdîqkerdene. Belge de derheqê Sûrîye û herêmanê kurdan de qerarî est ê.

Derheqê Sûrîye de madeya verêne wina ya: ‘’Herêmê kurdan ganî binê sîwana ‘Sûrîyeyêka federale’ de bi hawayêkê pêroyî û sey yewina îdarî û sîyasî cabigêrê. Heqê îdare, sîyasî û kulturelî zî tede pêro heqê kurdan ê neteweyî ganî bi peymananê mîyanneteweyîyan bêrê garantîkerdene.’’

Belgeya ke ameya tesdîqkerdene wina ya:

‘’Warê Sûrîye yo neteweyî:

1. Sûrîye kurdî, sûryanî, çerkesî, asûrî û tirkmenî; elewî, dûrzî, êzidî û xirîstîyanî zî tede dewletêka pirnetewe, pirbawerî, pirkulturî ya.

2. Dewlete ganî goreyê peymananê mîyanneteweyîyan, heqanê merdiman û krîterê têdûştîye têbigêra.

3. Sîstemê Sûrîye ganî sîstemê di parlamentoyan ra bêro pê û goreyê sîstemê federalî bêro îdarekerdene.

4. Ganî mabênê herêm û merkezanê sûrîye de têdûştîye est ba.

5. Ganî merş, name û ala Sûrîye goreyê pirkomel û pirkulturî bibê.

6.  Ganî dewlete verê bawerîyan de bêteref û têdûşt biba û êzidîtîye sey resmî qebul bikera.

7. Nasnameyo neteweyî ganî pêro komelî temsîl bikero.

8. Ganî Sûrîye de temsîlîyet û têdûştîya cinî û camêrdan bêrê caardene.

9. Goreyê Peymana Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY) û Rêxistina Efû ya Mîyanneteweyîye ganî heqê domanan bêrê pawitene û domanî goreyê nînan bêrê weyekerdene.

10. Ganî goreyê nufus û cografya beşê îdareyî bêrê awankerdene.

11. Eser û mendeyê tarîxî yê ke dizîyayê wa apey bêrê dayene.

12. Herêmanê kurdan de wa vurnayîşê demografî vindero. Şarê Serêkanîyê, Girê Sipî û Efrînî û şarê bînî wa bi asayî abigêrê wareyanê xo.

13. Wa binê hakemîya mîyanneteweyîye de yew meclîso ronayox bêro awankerdene ke tede temsîlkarê pêro şaranê Sûrîye cabigêrê.

14. Ganî perwerdeyê bi ziwanê dayîke bêro caardene.

15. Wa 8ê Adare sey Roja Cinîyan bêra qebulkerdene.

Warê kurdan o neteweyî

1. Herêmê kurdan ganî binê sîwana ‘Sûrîyeyêka federale’ de bi hawayêkê pêroyî û sey yewina îdarî û sîyasî cabigêrê. 

2. Heqê îdare, sîyasî û kulturelî zî tede pêro heqê kurdan ê neteweyî ganî bi peymananê mîyanneteweyîyan bêrê garantîkerdene.

3. Ganî keyeyanê şehîdanê QSD, Hêzanê Asayîşê Zereyî, tepişteyan, şorişî û xoverdayîşê vera DAÎŞî rê bi qanûnan destek bêro dayene û şehîdî bêrê teqdîrkerdene.

4. Ganî ciwanî sey hêzê komelî yê bitesîrî qebul bibê û dezgehanê dewlete de bêrê temsîlkerdene û cabigêrê.

5. Ganî kurdkî sey ziwanê resmîyî erebkî reyde Qanûnê Esasî de bêra şinasnayene û perwerdeyê bi ziwanê kurdkî bêro dayene.

6. Ganî waranê perwerdeyî de derheqê ziwan, kultur û mîrasê kurdan de beşî bêrê akerdene, kanalê televîzyon û radyoyî yê bi kurdkî bêrê akerdene, bi kurdkî kitab, kovarî bêrê weşanayene û merkezê cigêrayîşî ronîyê.

7.  Ganî kurdî bieşkê dezgehanê dewlete de cabigêrê.

8. Ganî 21ê Adare sey Newroze bibo tehtîlo resmî û 12ê Adare zî bibo Roja Yadkerdişê Serewedaritişê Qamişloyî.

9. Sey Projeyê Bendê Ereban û operasyonanê erebkerdişî ganî herêmanê kurdan de polîtîka û qanûnê operasyonelî bêrê betalkerdene, zerarê nê polîtîkayan bêrê tanzîmkerdene. Peymanê ke tesîrê estbîyayîşê kurdan û serdestîya Sûrîye kenê wa bêrê betalkerdene.

10. Kurdê ke hûmaritişê nufusî yê 1962yî de hemwelatbîyayîşî ra ameyê vetene û nameyê nînan nêameyê qeydkerdene wa nînan rê apey hemwelatîye bêra dayene.

11. Ganî binawanîya herêmanê kurdan bêra averberdene û seba newe ra awankerdişî budçeyêke bêra dayene.’’