Dewleta tirke koyanê Kurdîstanî de vera gerîlayan çeka kîmyewîye xebitnena la rixmê ney zî hêzê mîyanneteweyî xo kerr û kor kenê. Tewr peyên Fermandarîya Merkezê Pawitişê Şarî (MPŞ) bi eşkerayîyêke pare kerd ke bi taybetî warê Zendûra yê Metîna û warê Girê Sorî yê Avaşînî de çeka kîmyewîye şuxilîyaye.
MPŞyî eşkerayîye de venga Yewîya Hekîman a Mîyanneteweyîye ya Semedê Vergirewtişê Şerê Nukleerî (IPPNW) da.Îdarekaranê IPPNWyî ra Gisela Penteker ANFyî rê qisey kerd û îfade kerd ke agahîyê yewinanê HPGyî ganî bêrê cigêrayene û na babete de bale ante mesuldarîya Neteweyanê Yewbîyayeyan (NY) ser.
Pentekere ard ziwan ke dîmen û fotografê herêma şerî semedê şuxilîyayîşê çeka kîmyewîye delîlê qîmî nîyê û semedo ke agahîyî bêrê raştkerdene ganî pisporî cigêrayîşî bikerê. Pentekere vat ke Tirkîya endamêka NATOyî ya coka cigêrayîşê binpaykerdişê qanûnan ganî hetê NATOyî ra bêro kerdene.
Pentekere vat ke ê paştî danê vengdayîşanê hêzanê kurdan û vat: ''NATO ganî pisporanê NYyî rê hetkarîye bikerê ke cigêrayîş bêro kerdene. Sere de Almanya, Yewîya Ewropa zî babeta çeka kîmyewîye de wayîrê mesuldarî yê. Ganî Îdareyê Berlinî vera şerê serê kurdan hînî bêveng nêmano.''
IPPNWo ke merkezê ci Amerîka de yo û karanê xo ra semed NOBEL girewto, warê mîyanneteweyî de vera şuxilîyayîşê çeka kîmyewîye yo.
Tirkîya serra 1997î ra nata endama Rêxistina Qedexekerdişê Çekan ê Kîmyewîyan (OPCW) a. Wezîrê Pawitişî yê Tirkîya Hulusî Akarî îtîraf kerdbii ke 10-13 sibata 2021î de operasyonê Garê de înan gazê kîmyewî xebitnayî la OPCWyî derheqê babete de cigêrayîşêk nêkerd.
Têkilîya gemarine ya OPCW û Tirkîya nimite nîya. Îşxalê Girê sipî û Serêkanîye ra dima na têkilîye zêdêr eşkera bîye. O çax pê eşkerayîyan dîya zanayene ke Tirkîya vera sivîlan çeka kîmyewîye xebitnena. Sefîrê Berzî yê Tirkîya yê Laheyî Şaban Dîşlîyî ney ser o 30 hezar Euro bexşê OPCWyî kerdbi.