Serekê Kurt PENî Samî Tanî bi wesîleya Roşanê Ziwanê Kurdkî reyna veng kerd heme kurdan û vat: Ma domananê xo bi kurdkî û zanayîşê kurdîtîye bikerê pîl.

Kovara Hawarî ke tarîxê xebatanê kurdkîyan de rolêko taybet kay kerd kewt serra 89ine. 15ê gulana 1932î de Şam de rayberîya Celadet Elî Bedîrxan û embazanê ci Kamûran Bedirxan, Qedrîcan, Osman Sebrî, Cigerxwîn û Nureddîn Zazayî de tarîxê xebetanê kurdkîyan de rîpelêko newe ame akerdene. Her çiqas Kovara Hawarî pê herfanê erebkîyan dest pê weşanî kerd zî dima pê birêka radîkale herfê latîbî xebitnayî. Kovara Hawarî 1932î ra heta 1943î 11 serran weşanîyaye û 57 hûmaran ra ameyêne meydan, 23 hûmarayî pê herfanê erebkîyan, ê bînî zî pê herfanê latînkîyan ameyî nuştene. Kovare de bi giranî cigêrayîş, hîkaye û şîîrê kurdkî, edebîyatê kurdkî ra tay nuşteyî weşanîyayî.

Roşanê Ziwanê Kurdkî

No tardîsyon o ke pê Kovara Hawarî vejîya meydan ewro zî seba kurdkî zaf girîng o. Serra 2006î de roja ronayîşê Kovara Hawarî (15ê Gulane) sey Roşanê Ziwanê Kurdkî ameye qebulkerdene. Na roje her serre pêro Kurdîstan de yena fîrazkerdene.

Na herre bîya sey goristanê ziwan û kulturan

Serekê Kurt PENî  û ziwannas Samî Tanî ke derheqê babete qisey kerd vat: ''Tirkîya de semedê wedartişê ziwan kulturê neteweyanê bindestan heme rayîr û metodî ameyî şuxulnayene. Ganî hinî zînîyeto qirker bêro bedilnayene û herinda xo cuyeya zaf biziwan û bikulturî rê caverdo. Hêzê serdestî ewro polîtîkaya asîmîlasyonî de israr kenê. No zî zirar dano ziwan û kulturanê bînan. Na herre bîya sey goristanê ziwan û kulturan.''

Neslo newe hinî bêmusayîşê kurdkî beno pîl

Tanî vist vîrî ke xeylêk kurdan rîyê polîtîkaya îşxale û sebebanê sîyasî, ekonomîk û komelkî ra erdê xo ra vejîyayî û vat: ''No zaf zirar dano kurdkî. Seba ke erdê kurdan ameyî vengkerdene bi mîlyonan kurdî cuya xo ya tebbî ra ameyî raqilnayene. Kurdkî zî kuçeyanê bajaran de yena fatisnayene. Bajaran de hinî kurdkî xizmetê merdiman nêkena. Cuya bajaran bi ziwanê serdestan form girewt. Kudkî bêstatu  bî û ziwanê perwedeyî nêbî. Kişta nayî de polîtîkayê zext û şîdetî yê vera kurdan vera kurdkî zî ameyî caardene. Coka kurdî qesawetê xo pawitişî ra kurdkî ra kewtî dûrî.  Neslo newe hinî bitaybetî bêmusayîşê kurdkî bi pîl. Êyê ke musayî zî kêm, sey di-helq (tirkmanckî) yew ziwam musayî. Na rewşa xirabe çend şino xirabêr bena. Semedê bedilnayîşê nayî plano taybet hewce keno. Semedê nayî ganî kurdkî bibo ziwanê perwerdeyî. Bi nê tewirî neslê neweyî rê bidîyo musnayene.''

Keye û dezgehan de wa perwerde bêro dayene

Tanî wina dewam kerd: ''Vera kurdkî polîtîkayê taybetî ameyî caardene. Semedê çareserî polîtîkayêka ziwanî ya ke bêmabên hewce kena. Kurdkî ganî warê nuştişî de bêro şuxulnayene û goreyê cuya bajarî bêro înşakerdene. Wina bi dezgehanê resnayîş û perwerdeyî eşkena bireso neslê neweyî. Reyna sey sîstemê perwerdeyî yê alternatîvî kurdî eşkenê keyey û dezgehanê xo de perwerde bidê domanan. Ma domananê xo bi kurdkî û zanayîşê kurdîtîye bikerê pîl.''

Estareyê kurdkî beriqîyeno

Tanî bale ante kampanyaya ke Torra Ziwan û Kulturê Kurdan seba ke kurdkî bibo ziwano fermî û ziwanê perwerdeyî daye destpêkerdene ser û vat: ''Na kampanya do waştişê kurdan ê semedê kurdî bifîno çiman ver. Coka ganî her kes semedê zêdbîyayîşê îmzayan çîyo ke destê ci ra yeno bikero. Heme kurdê ke ziwanê xo ra hes kenê ganî wayîrê nê xebatan vejîyê û paştî bidê ci. Reya verên a ke kurdî eşkera semedê kurdkî statu wazenê. Ferqê sîyasîyî yew kişte verdayî bi tewirê ke sîvîl û demokratîkî xo rêxistin kenê. No zî ramojneno ke estareyê kurdkî beriqîyeno û do dahîna biberîqîyo. Eke kurdî wazenê bi nasnameyê xo biciwîyê ganî hinî qerar bidê û goreyê nayî têbigêrê. Eke nêwazenê estbîyayîş û nasname xo vînî bikerê ganî wayîrê ziwan û kulturê xo bivejîyê. Na berpirsîyarîya ma pêrun a ke ganî bêro caardene. Ma ganî dormeyê xo ra dest pê bikerê.''