Selahîyetdaranê weşîye yê payeberzan ê Çînî roja yewşemeyî pare kerd ke kapasîteya vilabîyayîşê vîrusî bî pîl. Yeno vatene ke vîrus nika qasê vîrusê Srasî xurt nîyo ke serra 2000î de vejîya meydan û bi seyan kesî ci ra merdî, labelê ci ra hîna lez vila beno.

Serekkomarê Çînî Şî Cînpîngî zî roja yewşemeyî bi eşkerayîyêke da zanayene ke rewşe giran a. Vîrus menga kanûna 2019î de şaristanê Wuhanî de bazarêke de vejîya meydan û dima şaristanan û welat de vila bî. Şewa yewşemeyî ra nata merkezê şaristanê Wuhanî de xebitnayîşê wesayîtan 'eke hewce nêbo' ame qedexekerdene. Wuhan nika binê karantîna de ya.Goreyê doneyanê fermîyan ê Çînî nêzdîyê 2 hezar kesî bi vîrusî kewtî. 56ê înan merdî.

Vîrus resa Ewropa û Awustralya zî. Tewr tay 12 kesan de vîrus ame tesbîtkerdene. Kanada de zî vîrus ame tesbîtkerdene. DYA de 5 kesî bi nê vîrusî kewtî. Fransa, Japonya, Malezya, Tayvan, Koreya Başûrî, Vîetnam, Nepal û Sîngapur de zî vîrus vila bî. DYA û Fransa pare kerd ke ê do hemwelatîyanê xo yê Wuhanî bi rayîrê hewayî herême ra bivejê.

Tedbîran ra ke îdareyê Çînî roja yewşemeyî îlan kerd qedexekerdişê bazirganîya heywananê xerîban bi hawayêkê demkî esto. Merkezê Teqîbkerdişê Nêweşan ê Çînî eşkera kerd ke bi îhtîmalêkê pîlî nêweşîye bazar de ke heywananê xerîban tede ameyêne rotene vejîya meydan. Îdareyê Pekînî zî do resnayîşê organîzeyî yê mabênê Çînî û teberê welatî zî qedexe bikero.

Profesorê fransizî Yazdan Yazdanpanahî da eşnawitene ke nîsbetê kiştişê vîrusî binê se ra 5î de yo. Zanîngehê Wuhanî ra pisporê janan Gui Xi rojnameyê Çînî reyde qisey kerd û vat ke vîrus 8ê sibate de eşkeno asta tewr berze de bikewo merdiman û dima zî kêm bibo.