Şîdet bi destê dewlete yeno meşrûkerdene

Buroyê Hetkarîya Huqûqî yê Vera Tacîz û Tecawuzê Cinîyanê Binê Nezaretî bi wesîleya 25ê teşrîna peyêne raporêk weşana û pare kerd ke şîdet bi destê dewlete yeno meşrûkerdene.

Buroyê Hetkarîya Huqûqî yê Vera Tacîz û Tecawuzê Cinîyanê Binê Nezaretî yo ke hetê Hemsereka Komeleya Heqanê Merdiman Erene Keskîn û Hetkara Pawitoxanê Heqanê Merdiman Lemane Yutsever ra ame awankerdene bi wesîleya 25ê Teşrîna Peyêne Roja Têkoşînê Vera Şîdetê Serê Cinîyan raporêk weşana. Raporî de ame parekerdene ke zêdebîyayîşê kiştişê cinîyan û şîdetê vera cinîyan şîdetê sîyasî ra cîya nêno erjnayene.

Raporî de ame vatene ke nê prosesî de yo ke bi destê dewlete yeno meşrûkerdene, tewr zêde cînîyî şîdet vînenê.

Her warê cuye de camêrdî cinîyan rê cîyakerîye kenê û  merdimî ke wazenê hêzê cinîyan ê temsîlîyetî bivînê eşkenê têna biewnê hûmara cinîyanê meclîsê Tirkîya ra.

 

Raporî de ame vatene ke ferasetê camêrdanê serdestan asteng keno ke cinîyî  tewrê sîyasetî bibê.
 

Raporî de ame vîrvistene ke her warê cuye de cinîyî şîdet vînenê û tewr peyêne hêrişê Rojawanî de leşker û cerganê tirkan îşkence bi cinîyanê binê nezaretî kerd û dîmenê nê zî medyaya komelkî de pare kerdî.

Gore raporê îstatîskê serra 2019î şîdetê vera cinîyan ê Tirkîya wina yo:

 

Murecatî: 31

Zîndananê Tirkîya de Hûmara Cinîyan: 11 hezar kes

 

Sucê ke vera cinîyan ameyî kerdene:

 

Tecawuz: 5

Tacîz: 26 (Cinîyêke zî bi derguşê xo maruzê îşkenceyî bîye)

 

Zanayîşê Serre:   

 

Mabênê 10-18 serre: 2

Mabênê 18–67 serre: 29

 

Sucdar

 

Polîs: 24

Leşker: 2

Gardîyan: 3

Wezîfedarê dewlete: 3

OSO:2

 

Statuyê Cinîyan:

 

Kurd: 24

Tirk: 5

Azerî:2

Semedê girewtişê binê nezaretî yê cinîyan: Semedê sîyasî yan zî şerî

 

Bi Temamî: 31

Semedê sîyasî: 24

Semedê edlî: 7

 

Tecawuzê semedê edlî ra: 1

Tacîzê semedê edlî ra: 6

 

Rewşa huqûqî ya dewayan:

 

Hûmara dosyayan: 11

Dewayê ke Mehkema Ceza de dewam kenê:1

Dewayê ke Serdozgerîyan de yê: 10

Dosyayê ke arşîvî de yenê tepiştene:

 

Bi Temamî: 20

 

Cinîyê ke tersan ra dewa nêwazenê: 11

Dewayê ke hetê avûkatê mexdûre ra yenê teqîbkerdene: 9

Dewayê ke mexdûrî teqîb kenê: 2

Cinîyê ke seba ke gerreyê kesan kerdo bîyê hedefê tedaya girane: 1