2 Mektubê Alîşêr Begî

''Ma pê sînor, erd û toreyanê xo yê neteweyîyan pabesteyê Kurdîstanî yê. Dêrsim zî paytextê ma yo. Dêrsim erdê xo teslîm nêkeno û nêeşkeno bikero! Çunke heq heq o, Kurdîstan Kurdîstan o. Kurdîstan yew o û parçe nêbeno.''

Hûmara 59. ya Kovara Vateyî de di mektubê Alîşêr Begî weşanîyabî. Nê mektubî aîdê Alîşêr Begî bîyî ke Cemîyetê Kurdîstan Tealî rê erşawitê. Alîşêr Begî nê mektubî pê nameyê ''Serekê Şubeyê Sêwas, Zara, Umranîye yê Cemîyetê Kurdîstan Tealî Koçgirîzade Alîşêrî'' mor kerdî. Heta ke nê mektubî eşkera bîyî tay şikî estbî ke Alîşêr Beg endamê Cemîyetî bi yan ney. Pê nê mektuban ame îsbatkerdene ke Alîşêr Beg têna endam nê heman wextî de serekanê cemîyetî ra yew bi.

Alîşêr Begî nê di mektuban ra o yewin 3ê adara 1920î de Îstanbulî rê Cemîyetî ra erşawit. Mektub de qala ci keno ke rojnameyê Jîn û Kurdistanî wextêkî ra nata nêresayî destê înan û îfade keno ke dewlete naye asteng kena. Alîşêr Beg sey mesûldarê nê astengîye dezgehê bi nameyê 'Teşkilat-i Mîllîye' mojneno.

Mektub wina dewam keno: ''Çunke ma da zanayene ke ma tewrê Teşkilat-i Mîllîye nêbenê û ma no Hukmatî rê zî vat. Coka dest nanê weşan, dokument û çîyanê winasênan ser.

Ez arz kena ke her çiqas werteyê Kurdîstanî de Xarpêt û Dêrsimî ra heta qezayanê Zara û Koçgirî yê Sêwasî yê wextêk pabesteyê eyaletê Xarpêtî bîyî, nika pabesteyê Sêwasî bibê zî ma pê sînor, erd û toreyanê xo yê neteweyîyan pabesteyê Kurdîstanî yê. Dêrsim zî paytextê ma yo...

Dêrsim û dormeyê ci pê 300 çekdaran ê xo yê ke şerwanê Homayî yê wazenê ke heqê tay kesan ra ke teber û zereyî ra yenê û wayîrê tay menfaatan ê, bêrê.

Pê destûrê Allah-u Teala Dêrsim erdê xo teslîm nêkeno û nêeşkeno bikero! Çunke heq heq o, Kurdîstan Kurdîstan o. Kurdîstan yew o û parçe nêbeno...''

Mektubo diyîn 7ê adara 1920î de ame erşawitene. Mektubo diyîn ê Alîşêr Begî zî wina dest pê keno: ''Pê Rayîrê Cemîyetê Kurdîstan Tealî yê Erjîyayeyî yê Îstanbulî, Serekê Delegasyonê Neteweyîyê Kurdan ê Konferansê Pêroyî yê Haştîye Şerîf Paşayî rê''

Binê mektubî de morê nê kesan estê;

Serekan ra Tuzlucazade Mehmet Ferît Îbrahîm

Serekan ra Muhamet Munzur, Mehmet Emîn

Rayberê Êşîra Seyyîdanî ya Dêrsimî Îdare Îbrahîm

Rayberê Êşîra Şêx Hesanî ya Dêrsimî Seyîd Riza

Temsîlkarê Neteweyê Kurdanê Dêrsim, Erzîngan, Koçgirî, Kangal, Darende Koçgirîzade Alîşêr

Serekanê Koçgirî ra Mehmet Kamîl, Mahmud

Êşîranê Erzînganî ra Mustafazade Husên

Konferansê Haştîye de Şerîf Paşayî kurdî temsîl kerdêne. Mektub de qala têkilîyanê mabênê kurd, armenî, rûman û rûsan, qala tesîranê Şorişê Bolşevîkî û sey Temsîlkarê Kurdan qala xebatanê Alîşêr Begî yena kerdene. Nê zanayîşan ra yeno famkerdene ke Alîşêr Beg serra 1916î de sey temsîlkarê ''8 mîlyon kurdan'' Erzînganî ra şîyo Rûsya û nameyê kurdan ser Rûsya reyde tay pêvînayîşî kerdê. Nê pêvînayîşan de zî muxtiraya ke 11 rayberanê Dêrsimî îmza kerda daya Dewletanê Îtîlafî û Rûsya.

Hetê bînî ra mektub de qala ci yena kerdene ke îdareyê tirkî serra 1916î de nêzdîyê Xarpêtî de, dormeyê Mazgêrd û Paxî de 17 hezar kedkarê kurdî qetil kerdî. Peynîya mektubî de îmzakarî derheqê bawerîya xo ya azadîye û têkoşînî de nê çîyan anê ziwan:

''Ma do nê rayîrî ser o vera kesanê ke astengê ma benê, pê hetkarîya Homayî estbîyayîşê xo yê neteweyî bimojnê û pê hêzê heqdarîyî heqanê xo do bigêrê. Ma seba ke welatê ma yê ezelî Kurdîstan bêro şinasnayene xîret bikerê.''