21 ê kanûn a 2000î de roniştişê Abdullah Ocalanî Mehkemeya Heqanê Merdiman a Ewropa (MHME) ya Strasbourgî de dest pêkerde.

Konseya Ewropa ke MHME pabesteya ci ya dewleta tirke 47 endamanê ci ra yew bî û heme qerarê ke na mehkeme gena dewleta tirke ganî biardêne ca. Coka 16ê sibat a 1999î roja ke Ocalan ame berdenê Îmrali, avûkatanê ci cade muracatê na mehkeme kerde. Avûkatan muracatê tedbîrê îhtîyatî de bale ante ser ke cuya Ocalanî binê tehluke de yo û wa waşt ke MHME vera naye cade lezabeze têbigêro.

17ê sibate de avûkatê Ocalanî Britta Boehler, Ties Prakken û Victor Kappeile ke semedê vînayîşê muwekîlê xo şîyî Tirkîya peyser ameyî tebersînorkerdene.

 Hetê bînî ra kurdî çar hetanê dinya de payan ser bî, bitaybetî Ewropa semedê Ocalanî payra bî. La muracato ke 23ê sibat a1999î de bi roniştişê taybetî ame destgirewtene de tedbîrê îhtîyatî yo verên red kerd û qerar girewt ke do derheqê rewşa Ocalanî de Tirkîya ra zanayîş bîgerê. 4ê adar a 1999î MHME qerarê tedbîrê îhtîyatî girewt.

Di rojî verê qerarê MHME  averşîyayîşêko eceb qewimîya ke ma do peyra bieşnawitêne. Komîteya Vergirewtişê Îşkence û Muameleyê Xirabî yê Ewropa (CPT) 2ê adere de bêveng, bêvaj Îmrali zîyaret kerd ke no pêvînayîş heta 5ê gulane 1999î ame nimitene. CPTyî ke dima derheqê pêvînayîşî de zanayîş da bi fekkê Tirkîya qisey kerdêne. Goreyê înan Îmrali de her çî rayrî de yo û îşkence çîn o. Hetê bînî ra eşkerayîyanê temsîlkaranê dezgehanê eleqadaran ê Ewropa zî paştî dayêne Tirkîya.

Dima ke Mehmemeya Berze ya Tirkîya qerarê îdamî tesdîq kerd, avûkatan seba ke înfaz bêro vindarnayene reyna muracatê MHME kerd. MHME 5 rojî dima bi roniştişê taybetî babete girewte dest û Tirkîya ra waşte ke wa heta netîcekerdişê dewaya Strasbourgî înfazî peyde bierzo.

12ê çele yê 2000î de rayberê  partîyanê koalîsyonî  Bulent Ecevit, Mesut Yilmaz û Devlet Bahçeli  ameyî têhet. Pêvînayîşo ke sîyasetê Tirkîya de sey ''titîkê îdamî'' yeno zanayene 7,5 saete dewam kerd û qerar ame girewtene ke do goreyê MHME têbigêrê la hetê bînî ra zî eşkerayîya înan de ameyene fehmkedene ke ê do îdamî tim sey kozêk vera kurdan bişuxulnê.

Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî 23ê Çeleyê 1999î de kongraya xo ya VII. kerde. bedilnayîşo tewr pîl cepheyê leşkerî de bi. ARGKyo ke 1986î ra nata têkoşînê leşkerî rayra beno herinda ci de Yewîyê Pawitişê Şarî (HPG) ame ronayene. Reyna Projeyê Haştîye yê 7 madeyan ame deklarekerdene. Ver bi hamnanê 2000î de Rayberê Şarê Kurdî semedê sîyasetê sîvîlî seferberîye daye destpêkerdene.

15ê tebax a 2000î de  hetê teyrayanê şerî yê tirkî ra  Başûrê Kurdîstanî de warê gerîlayan ameyî bombardumanekrden. Dewleta tirke bi hawayêkê hemwaxtî pîya bi hêzanê YNKyî hêrişê mewzîyanê gerîlayan kerd. Bêşik o ke no tarîxo ke amebi vîjnayene tesaduf nêbi. Têkoşînê leşkerî yê PKKyî 15ê tebax a1984î de amebi destpkerdene. Serrgêra ci de bi hêrişî mesaj ameyêne dayene. YNKyî vera xoverdayîşê gerîlayan de peyser game eşte.  Rayberê Şarê Kurdî semedê vidarnayîşê pêkewtişan veng da wird hetan zî. 27ê êlule de YNK mecbur mend ke adirbirnayîşî qebul bikero. Abdullah Ocalanî vernîyaz kerdêne ke wa gerîlla xeta pawitişî rono ke vernê qirkerdişan bêro girewtene.

21ê teşrîna peyên a 2000î de Strasbourg de Roniştişê Ocalanî  dest pêkerd. Tarîxê MHME de dawaya tewr zehmete ameyene diyene. A roje sere de mexdurê şerî 200yî ra zafer kurdî  semedê mehkumkerdişê Tirkîya heyata roniştişî de cayê xo girewt. Mehkeme de sûcê vera Ocalanî yê 15ê sibat a1999î ra nate wina ameyêne rêzkerdene:

*Şertê esîrgirewtişê Kenya binpaykerdişê huqûqê mîyanneteweyî yê,

 *Bi destpêkerdişê kampanyaya lîncî înfazo bêhukm amekerdene,

*Muameleyo xirab dî,

* Sebebê tepiştişî ci rê nêame wendene,

* Bado ke esîr ame girewtene cade nêvîya verê dadgerî,

* Îmrali de muhakemekerdişo edîl nêame kerdene.

* Destur nêdîya ke verê mehkemeyan de bigêro heqê xo,

* Semed dewaya DGMyî wextê amadekerdişî nêdîya ci.

MHME 15ê kanûn a 2000î de da pêhesnayene ke bê di nuqtayanê ke muhîme nîyê, înan qebul kerdo ke do muracatê Ocalanî pêro esasî ra bîgêrê dest.

Hetê bînî ra kurdî vera tecrîdê Îmraliyî payra bî.  Kurdîstan û bajaranê Tirkîya de esnafan kepenkî anêkerdêne, wendekaran dersî boykot kerdêne.  15ê sibate de kincê sîyayî ameyêne piraykerdene û roje ameyêne tepiştene. Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdî zî 10ê kanûn a 2001î de 'Kampanyaya 'ayrîvejîyayîşê Rayberîye' daye destpêkerdene.  Na kampanya do bibîyêne helqaya verêne ya têkoşînê kurdan o ke dewro newe de bêro domnayene.  MHME zî do qeraê xo yo tarîxî 12ê adar a 2003yî de eşkera bikerdêne.