Berê Îmraliyî bi xoverdayîşan ame akerdene
Dewleta tirke temmuza 2011î de berê Îmraliyî avûkatan rê pada û tecrîdê vera Rayberê Şarê Kurdî zêdîna. Na rewşe hêrsê kurdan kerd pîlêr. Kurdîstan, Ewropa û Tirkîya bîyî şahîdê xoverdayîşanê neweyan.
Dewleta tirke temmuza 2011î de berê Îmraliyî avûkatan rê pada û tecrîdê vera Rayberê Şarê Kurdî zêdîna. Na rewşe hêrsê kurdan kerd pîlêr. Kurdîstan, Ewropa û Tirkîya bîyî şahîdê xoverdayîşanê neweyan.
Grûba Haştîye ya Habûrî werteyê 2010î de erşawîyaye zîndanan. KCKyî zî îfade kerd ke gamê înan ê seba haştî û çareserîye hetê AKPyî ra ameyî çinkerdene û adirbirnayîşê 13ê nîsana 2009î wedarit.
Şer û bîlançoya şerî bîyênê giranêr. Rêxistinanê komelê sivîlî, roşnvîr, KCD û BDPyî venga wird perran da ke adirbirnayîş îlan bikerê. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî zî waşt ke prosesê bêşerî wa dest pêbikero. Konseya Rayberdişî ya KCKyî naye ser o Planê Haştîye yê bi 4 madeyan amade kerd.
Wextê pêvînayîşê Îmraliyî de qirkerdiş
Çarçewa Planê Haştîye de heyetêkê Anqara seba pêvînayîşan şi Îmrali. Wexto ke nê pêvînayîşan dewam kerdêne 16ê êlula 2010î de dewa Peyanisî ya Colemêrgî de wexto ke mînîbusî rayîrî ra derbaz bîyêne teqayîşêk qewimîya û netîce de 9 kurdê sivîlî ameyî qetilkerdene. Balkêş o ke no qirkerdiş wextê pêvînayîşê Îmraliyî de amebi kerdene. Rayberê Şarê Kurdî serebût wina ercna: ''Bi nê teqayîşî vera pêvînayîşan hêriş ame kerdene. Nê pêvînayîşî zaf bitesîr bibî.''
Qirkerdişê Peyanisî ra dima mabênêk dîya pêvînayîşan û peynîya 2010î de perrî reyna ameyî têhet. Dîyalogan bi hawayêkê xurtî dewam kerdêne. Heman wextî de mabênê îdarekaranê PKKyî û selahîyetdaranê dewlete de pêvînayîşê bi nameyê 'Prosesê Osloyî' zî ameyêne kerdene. Rayberê Şarê Kurdî bi baldarî têgêrayêne. Serebûtanê 2011î Rayberê Şarê Kurdî kerd heqdar: ''Tîya de dîyalog dewam keno. Ganî ma heta destpêkê hamnanî qewimîyayîşan teqîb bikerê. Eke no metod pratîze bibo serra 2011î do biba serra çareserîye. La eke wina nêbo werteyê 2011î ra dima xoverdayîşo topyekun û prosesê caardişê azadîye do bidîyê destpêkerdene.''
'Destê mi ra çita bêro ez kena'
Nêmeyê 2011î de pêro welat bala xo dabi weçînayîşanê 12ê hezîrane ser. KCKyî seba verê sîyasetî abibi adirbirnayîş 1ê hezîrane ra heta 15ê hezîrane kerd derg. Goreyê Rayberê Şarê Kurdî no şenso peyên ê dewlete bi: ''15ê hezîrane ra pey ma do adirbirnayîş derg nêkerê yan zî taloq nêkerê. Ez 12 serran ra nata destê mi ra çita bêro seba haştîye kena. Eke reyna sey serra 2005î bibo ez do prosesî ra xo apey bigêra. Wa şarê ma wina bizano.''
Avûkatan rê rayîrê Îmraliyî ame qefilnayene
Weçînayîşê 12ê hezîrane ra dima AKP îqtîdarê xo girewt binê garantî, Îmrali de tecrîd kerd giranêr û Kurdîstan de şer kerd xorinêr. Bahaneya înan zî eşkerabîyayîşê pêvînayîşanê Osloyî bîye. Temmuza 2011î de avûkatan rê berê Îmraliyî ameyî padayene. Avûkatan 27ê temmuza 2011î ra heta gulana 2019î Ocalan nêdî. Dewlete hînî herinda 'koster xeripîyaye yo' de 'sûcê dîsîplînî' bahane kerdêne.
Beşê verênî yê 2011î de pêvînayîşê avûkatan ê bi Ocalanî ameyî qedexekerdene, binê nameyê 'operasyonanê KCKyî' de bi hezaran kesî tepişîyayî û vera Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan metodê neweyî ameyî ferzkerdene. Payîzê 2011î de Hemleya 'Şerê Şarî yê Şorişgêrî' dîyaye destpêkerdene, wisar û hamnanê 2012î de pêro Tirkîya û Kurdîstanî ra vila bîye û bîye rojdem. Na hemle de di herêmî vejîyayî vernî; Şemzînan û Çelê. Têna xeta sînorî de nê Botan, Amed, Dêrsim û Serhad de gerîlayan xîret kerdêne ke tay waran bivisnê destî.
Xoverdayîşê 1ê Adara 2012î
Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan bire daye ke warê dîplomasî de û dîaspora de zî vera tecrîdî çalakîyî bêrê kerdene. Rojnameger, sîyasetmedar û avûkatî zî tede 'Înîsîyatîfê Azadîye yê seba Ocalanî' ra 15 kesan 1ê adara 2012î de şaristanê Strasbourgî yê Fransa de verê Dêrê St. Maurice de çalakîya grevê vêşanîye yê bêdem-bêagêrayîşî daye destpêkerdene.
Na çalakîye ra verî zî Strasbourg de kurdan venga Konseya Ewropa, CPT, Parlamentoya Ewropa, Mehkemeya Heqanê Merdiman a Ewropa û Yewîya Ewropa da ke seba azadîya Ocalanî têbigêrê û roja grevê vêşanîye kerd. 350 kurdîstanijî tewrê çalakîye bibî. Rayberê Şarê Kurdî ra 7 mengan ra xeberêke nêameyêne girewtene. 1ê adare de Fuat Kav, Ahmet Çelîk, Mecbure Ozer, Tarik Yusufî, Îmam Yildiz, Gulîstane Hesen, Harun Yilmaz, Kerîm Sîvrî, Emîne Benek, Nîgare Eneyatî, Erol Polat, Hasan Acar, Ahmet Kiliç, Omer Uludag û Gonul Kaya dest pê grevê vêşanîye yê bêdem-bêagêrayîşî kerd.
Kurdîstanijan û şaranê bînan zî seba paştdayîşî grevê bidorî û çalakîyan kerdêne. Selahîyetdaran Ewropa çalakîya grebê vêşanîye ra 30-40 rojan dima soz da ke tecrîd do bêro şiknayene. Vengdayîşan Sekreterê Pêroyî yê Konseya Ewropa yê ê çaxî, Serekê Parlamentoya Ewropa û KCKyî ser o 15 çalakîkeran roja 52. de grevê xo qedîna.
Prosesê grevê vêşanîye de bi rayîrê Komîteya Paştdayîşî 14 hezar îmzayî Konseya Ewropa rê ameyî teslîmkerdene. Wextê çalakîye de welatanê cîya-cîyayanê Ewropa ra xeylêk parlamenter, temsîlkaranê partî û dezgehan seba paştdayîşî eşkerayîyî dayî. Temamîya nê 52 rojan de tewr tay 10 hezar kesî Strasbourg de dormeyê xoverdayîşê seba Rayberê Şarê Kurdî de ameyî pêser.
Kurdan 25ê hezîrana 2012î de narey zî verê Konseya Ewropa ya Strasbourgî de çalakîya 'Nobeta Azadîye' daye destpêkerdene û na çalakîye hema zî dewam kena û heta ke Rayberê Şarê Kurdî azad bibo do dewam bikera. Çalakîya nobete heman wextî de tarîxê Ewropa de çalakîya tewr derge ya. Her hewte şaristanêkê Ewropa ra 5 kurdîstanijî nobete dewr gênê. Çalakîya 8 serran de bi des hezaran broşurî ameyî vilakerdene û bi hezaran pêvînayîşî ameyî kerdene.
Otobusa Seba Azadîya Ocalanî
Înîsîyatîfê Azadîya Ocalanî 6ê êlula 2012î de şaristanê Brukselî yê Balçîka de startê kampanyayêka bîne da. Kampanyaya îmzayan bi şîarê 'Ocalan û pêro tepişteyanê sîyasîyan rê azadîye' Ewropa, Kurdîstan û Tirkîya de ameye caardene. Kampanya 3 serran dewam kerd û tarîxê dinya de kampanyayanê tewr pîlan ê îmzayan ra yew bîye. Sîyasetmedar û roşnvîrê namdarî zî tede 10 mîlyon 328 hezar û 623 kesî beşdarê kampanya bîyî.Îmzayî 13ê sibata 2015î de Konseya Ewropa rê ameyî teslîmkerdene.
Reyna şaristanê Mannheimî yê Almanya de 8ê êlula 2012î de Festîvala Kulturê Kurdan a Mîyanneteweyîye ya 20. de 'Turê Otobusa Azadîye yê Seba Ocalanî' dîyayî destpêkerdene. Otobuse 78 rojan de 92 şaristanî zîyaret kerdî û kampanyaya îmza kirişte. Çarçewa turan de 5 mîlyon merdiman reyde têkilîye ronîyaye.
Xoverdayîşê 12ê Êlule
12ê êlula 2012î de komêka tepişteyan dest pê grevê veşanîye kerd. Tepişteyan waştêne ke azadîye, asayîş û weşîya Ocalanî bêrê caardene. Çalakîye roje bi roje bîye pîle û tepişteyê PKK û PAJKî zî tewrê çalakîya grevê vêşanîye bîyî. Grevê şanîye reyde Ewropa, Kurdîstan û Tirkîya de zî çalakîyî dîyayî dest pêkerdene.
Na çalakîye 68 rojan ra dima bi mesajê 'Çalakîye ser kewta' yê Ocalanî qedîyaye û Îmrali de newe ra masaya pêvînayîşî ronîyaye. Serekwezîrê ê çaxî Erdoganî 29ê kanûna 2012î de TRT de da zanayene ke ê Rayberê Şarê Kurdî reyde pêvînayîşan kenê.
Prosesê 3ê Çeleyî
Heyetê BDPyî yo ke tede Ahmet Turk, Altan Tan û Ayla Akat estbî, 3ê çeleyê 2013î de şi Îmrali. Kurdî ê rojan de seba berê haştîye abibi kêfweş bibî. La 9ê çeleyê 2013î de Sakîne Cansiz, Fîdane Dogan û Leyla Şaylemez Paris de ameyî qetilkerdene. Kurdî pê na xebere qehirîyayî. 3 cinîyê şorişgêrî yê kurdî Amed de hetê bi se hezaran kesan ra ameyî raştkerdene. KCKyî dima eşkerayîyêke daye û eşkera kerd ke berpirsîyarê nê qirkerdişî Gladioyê dewleta tirke yo.
KCK û beşanê bînan ê Têgêrayîşê Azadîye venga her kesî da ke vera astengîyanê çareserîya meseleya kurdan têkoşîn bêro kerdene. Hemsereka BDPyî Gultene Kişanak zî derheqê mesele de ercnayîşêko tarîxî kerd: ''Eke ê wazenê hem pêvînayîşan hem zî qirkerdişan bikerê xeletîye kenê.''