Ver bi serra serra 1999î goreyê donayanê fermîyan artêşa tirke  herra Başûrê Kurdîstanî de 24 ''operasyonê teberê sînorî'' kerdî. Operasyono bi nameyê ''Sandvîç'' ke wisar dest pêkerd û werteyê hamnanî de qedîya pê ci ameyêne waştene ke gerîlayê kurdan sînorê Vakur û Başûrî de bêrê tesfîyekerdene. No seferê îşxalî raştê verê vengdayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî  yê 2ê tebexa 19991 ame. Ocalanî gerîlayan ra waştenê ke wa Vakurî ra biancîyê. Dewleta tirke bi paştdayîşê hêzanê Başûrî do warê gerîlayan bigirewtêne binê ablûqa. La sey operasyonanê bîna “Sandviç” zî pûç ame vetene.

Pê hêrişê hewayî yo ke bitaybetî vera xeta Lolan-Xaxurkê ame kerdene sînordar mend. Artêşa tirke 4ê gulane ya 2000î de narey vera Heftanînî hêrişê îşxalî da destpêkerdene. Rixmo ke PDKyî zî paştî daye ci dewleta tirke badê 4 rojan peyser agêraye. Nê mabenê de hînî hêrişê hewayî yê vera herra Başûrê Kurdîstanî zafêr sîvîlî hedef girewtêne. 15ê tebaxa 2000î de dewleta tirke mabanê Lolan û Xakurkê de herêma Kendakolê bombarduman kerd. Eşîrê Herkî ra sîvîlê ke şîyîbî wareyan hedef ameyî girewtene tewr tay 30 sîvîlê Başûrê Kurdîstanî ameyî qetilkerdene. Xora no hêrişê verên ê vera eşîrê Herkî nêbi. 1992, 1995, 1997 û 1999 de zî hêrişê hewayî de nê eşîrê ra xeylêk koçerî ameybî qetilkerdene.

Prosesê ver bi şerê Zapî…

Peynîya 2000î de pîya bi bedilnayîşê stratejîyî yê Têgêrayîşê  Azadîye yê Kurdîstanî 7 serrî ''operasyonê teberê sînorî'' herra Başûrê Kurdîstanî de nêameyî kerdene.

Yaşar Buyukanitî badê pêvînayîşê Amerîka bi 12ê nîsane ya 2017î de vejîya vera çapemenîye û da eşnawitene ke ê operasyonêkê girdî danê destpêkerdene. 4ê gulane ya 2017î de Buyukanit û Erdogan Qesra Dolmabahçe de ameyî têhet û babeta înkar û îmhayî ya vera  kurdan de pêkerd. 17ê teşrîna verêne ya 2017î de tezkereyê şerî meclîs de pê 507 reyan ame qebulkerdene.

Herêma Oramar de şewa 21ê teşrîna verêne ya 2017î de gerîlayan vera Tabûra Fermandarîye ya artêşa tirke nişka çalakîye kerde. Nê Anqara ser o sey erdlerzî tesîr kerd. Sereştiş de bi desan leşkerî merdîbî û 8 leşkerî sey esîrî destê hêzanê HPGyî de bî. 4ê teşrîna peyêne de KCKyî sey mojnayîşê nîyetî holî leşkerê esîrî veradayîbî.

5ê teşrîna peyêne pêvînayîşê Bush- Erdoganî…

5ê teşrîna peyêne de Erdogan şi Qesra Sipî û Serekê Amerîka Geroge Bushî reyde pêvînayîş kerd û vera PKKyî xeylêk sozê paştdayîşî girewtî. Badê nê pêvînayîşî vera Herêmanê Pawitişê Medya Wesayîtê Hewayîyê yê Bêmerdiman (ÎHA) yê ke hetê Amerîka û Îsraîlî ra ameyê viraştene dest pê firdayîşî kerd.

2ê kanûne ya 2007î de artêşa tirke xeta sînorî yê Çelê ya Colemêrgî de dest pê hêrişê îşxalî yê vera Zapî kerd. 16ê kanûne de pê 50 teyaranê şerdî Qendîlî ra heta Zapî warê gerîlayan ameyî bombardumankerdene. Roja bînî artêşa tirke herêma Gelîye Reşî yê Xakurê de pîya bi yewîya 500 kesan bi tanq, helîkopterê kobrayî û teyarayanê şerî dest pê operasyonê erdî kerd. Artêşa tirke ya ke raştê xoverdayîşê gerîlayan ameye 19ê kanûne de peyser ancîyaye.

''Senî ke mîyî rûnî ra biancî ma ancîyayî''

Hêrişo esasî 20ê sibate ya 2008î de ame kerdene. Zapo ke Qerargehê Merkezê HPGyî tede yo ame bombardumankerdene. Hetê bînî ra yewîyê artêşa tirke erdî ra zî kewtî herra Başûrê Kurdîstanî. ''Yewîya komandoyê koyî'' û  ''tîmê têgêrayîşê taybetî'' yê ke hûmara înan 10 hezarî ra zafêr bî bi heme îmkananê teknîkî û paştdayîşê hewayî kewtî herra Başûrî. Hetê bînî ra zî televîyonan de genaral û ''pîsporanê stratejî'' vatêne ''Narey heta PKK meqedîyo do peyser nêro agêrayene, artêşe pakîya hamnanî kena''.

La no serkewtiş têna manşetanê medyaya tirkî de mend. Artêşa tirke debeya verêne pêkewtişê verên ê Çîya Reşî de  girewt. Dima ra cepheyanê bînan de zî derbî girewtî têna yew şansê înan bibi peyserancîyayîş. 29ê sibate de peyser ancîyayî û seba ke ganê xo xeslinayo no sey serkewtişî monayêne. Buyukanitî peyserancîyayîş sey ''Senî ke mîyî rûnî ra biancî ma ancîyayî'' da eşnawitene. Çapemenîya kurdan zî bi manşetê “Siwar hatin peya çûn” destanê Zapî da eşnawitene. Goreyê bîlançoya HPGyî 125 leşkerê tirkî merdî, bi seyan zî birîndar bîyî û kobrayêk dîya war. Nê pêkewtiş û bombardumanan de 9 gerîlayî şehîd bîyî.

''Şerê şarê şorişgerî'' û seferê îşxalî yê neweyî…

2011 de  pêvînayîşê Osloyî  binkewtî û rixmê heme gamanê nîyetê holî yê hetê kurdan operasyonê leşkerî ameyî domnayene, provokasyon, vera sîyasetmerdaranê kurdan binê nameyê ''Operasyonê KCKyî'' de operasyonê qirkerdişê sîyasîyî mojnayêne ke Kurdsîtan de bêrê şerî yo hîra yeno akerdene. Mucadeleyê azadîye yê kuran warê leşkerî de 1ê hezîrana 2010î de prosesê ''Şerê şarê şorişgêrî'' da destpêkerdene.  2011 de zî warê sîvîlî de projeyê xo yê ''xoserîya demokratîke'' îlan kerd.

16ê temuze de rejîm Îranî hêrişê Herêmanê Pawitişî yê Medya kerd. Dewleta tirke zî 17ê tebaxe de dest pê ''operasyonê teberê sînorî'' yê hîrayî kerd. Roja pancine ya operasyonî de teyarayanê şerî yê Tirkî 21ê tebaxe de qikerdişêk kerd. Serê rayîrê Kortek-Ranya  de wesayîtêko sîvîl ame hedef girewtene. 4ê înan domanî 7 sîvîlî ameyî qetilkerdene.

5ê teşrîna verêne ya 2011î de tezkereyê şerî meclîsî ra ravêrt. La gerîlayanê azadîye hera Başûrî de nê Vakur de artêşa tirke girwet ablûqa. Artêşa tirke bedê 19 rojan 24ê teşrîna verêna 2911î de peyser ancîyaye. Şerê şarê şorişgêrî heta peynîya 2012î seranserê Vakur de dewam kerd. Xoverdayîşê gerîlayan û grevê vêşanîye yê zîndanan 2012 de reyna berê Îmraliyî akerd.

Hêrişê hewayî yê 24ê temuza 2015î…

''Prosesê çareserî û haştîye'' de heta hamnanê 2015î vera Herêmanê Pawitişî yê Medya hêrişî nêameyî kerdene. Hêrişo verên 30 hezîrane ya2015î de ame kerdene ke ameyêne manaya qedîyayîşê adirbirnayîşî yewhetî yo ke 2013î ra nata ameyêne domnayene. Hêrişo tewr pîl yê dewleta tirke yê vera hera Kurdîstanî 24ê temmuze ya 2015î de ame kerdene.

Leşkerê tirkan Yalçin Nane  23ê temmuze de sînorê Sûrîye de hetê çeteyanê DAÎŞî ra ame kiştene ke ke eleqaya nayî bi hêzanê kurdan çînêbî. Dewleta tirke nameyê hêrişî sey ''Operasyonê şehîd Yalçinî'' na pa. Na lingêka muhîme ya şerê psîkolojîkî û propagandaya leymine yê dewleta tirke bî.

Herêmê Qendîl, Metîna, Heftanîn, Avaşîn, Xakurkê, Xinerê, Garê  yê Herêmanê Pawitişî yê Medya pê 50 teyarayanê şerî ameyî bombardumankerdene. Hêrişê ke hema heme her şewe ameyêne kerdene sîvlî zî hedef girewtêne. Hêrişê vera dewanê Bianrê Qendlî yê 1ê tebaxe de dewa Zergelê de 8 kesî ameyî qetilkerdene.

Seferê îşxalî yê mabenê 2016-2019î

2016 ra nata seferê îşxalî bedilyayî. Hînî sîvîl, pêşmerge heme şarê Başûrî bîyêne hedefê dewleta tirke. Pêkewtişanê ke hamnanê 2016 de sînorê Zagrosan de pê hêrişê hewayî û çalakîyanê gerîlayan dest pêkerde Çelê,Çarçela û Gever de heta peynîya serre dewam kerd.

Dewleta tirke 14ê kanûne ya 2017î de Şemzînanê Colemêrgî ra reyna kewt herra Başûrî. Herême de leşkerî ameyî cakerdene. Başûr de 30 kîlometre ame îşxalkerdene û Lêlîka, Çîyadêl û xeylêk waranê bînan de baregehê leşkerî yê neweyî ameyî ronayene. Hêrişanê artêşa tirke yê 2017-2018î de tewr tay 30 sîvlî ameyî qetilkerdene. Goreyê zanayîşê ke Wezîrîya Pêşmergeyî daye1ê çeleyê 2015î ra heta 31ê kanûne 2018î de teyrayanê şerî yê tirkî 398 reyî hêrişê hewayî kerdî, 425 topî eştî, 288 dewî hedef girewtî.

Heftanîn Gerê û hêrişê 24ê nîsane…

2020 de artêşa tirke planê neweyî yê îşxalî vistî dewre.  14-15ê hezîrane de vera Heftanîn hêrişêk dîya destpêkerdene. Seranserê Heftanîn pê teyaran, tanqan  û topan ame bombardumankerdene. La gerîlayan bi taktîkanê zengînan artêşa tirke tarûmar kerd. Badê xoverdayîşê tarîxî yê Heftanînî 10 sibate ya 2020î de pê 42 teyrayanê şerî vera Garê hêriş ame kerdene. Hêrişo ke 13 sibate de qedîya de HPGyî da zanayene ke 15 gerîlayî şehîd bîyî û 37 leşkerê tirkî ameyî kiştene. 12 leşkerê ke sey esîran destê HPGyî de bî ê zî hêrişê hewayî de merdî.

Dewleta îşxalî 24ê nîsane ya 2021î de serrgêra Qirkerdişê Armênîyan de vera Herêmanê Pawitişî yê Medya newe ra hewa û erdî ra hêrişê îşxalî da destpêkerdene. Baldar o ke hêrişê vera Metîna, Zap û Avaşînî badê pêvînayîşê selahîyetdaranê Tirkîya û Amerîka ame kerdene. Bi hewayêkê hemwaxtî qereqolanê sînorî yê Rubarok, Elemon, Kopkî û Otluca ra eştişê topan dest pêkerd. Artêşa tirke narey zî raştê xoverdayîşê gerîlayanê HPG YJA Starî ameyî. Dewleta tirke ya ke 1983î ra nata vera Başûrê Kurdîstanî hêrişê îşxalî kena do narey zî hetê gerîlayan bibo tarûmar.