Dewleta tirke bi paştdayîşê Amerîka û Rusya dest pê hêrişê îşxalî yê vera Efrînî kerd. Erdoganî bi vatişê ''Eke ma  Rusya reyde pê bikerê ma do debikewê Efrîn û Amerîka reyde pê bikerê ma do debikewê Minbicî'' na raştîye ardêne ziwan. Selahîyetdaranê Amerîka bi eşkerayîyanê xo mesajê verê şima akerdeyo dayêne Tirkîya. Rûsya zî hetêkî ra Efrîn de garantorîye kerdêne hetê bînî ra Tirkîya reyde bazarîye de bî.

Kayo dirî yê rûsan

Çeleyê 2018î vera Efrînî hêrişê dewleta tirke zêdîya. 20ê çeleyê 2018î de hêzê Rûsya Efrînî ra peyser ancîyayî û startê îşxalê vera Efrînî dîya destpêkerdene. Rûsya heta roja hêrişî pêkerdişê xo bi Tirkîya nimit. 72 teyarayanê şerî da Efrînî ro.  Hêrişê verênî de merkezê Efrînî û qezayê Cindirêsê, Reco, Şera, Şêrawa ve Mabeta ameyî hedefgirewtene. Dewleta tirke û çeteyanê ci paralel bi hêrişê vera Efrînî hêrişê Şehba kerd. Roja bîne yê hêrişî 21ê çeleyê 2018 de Kilis, Hatay û Kampa Multecîyan ê Atmê ra bi hewayêkê hemwextî 7 nûteyan vera Efrînî erdî ra hêriş dîya destpêkerdene. Dewleta tirke  çeteyanê OSO, DAÎŞ û El Nusra  ra çeteyê ke kanûne 2017î de bi nameyê Artêşa Mîlî ya Sûrîye (SMO) ardê yew ca vernîya leşkeranê xo de verdayî Efrînî. Grûbanê cîya cîyayan ê çeteyan ra 25 hezar çeteyan hêrişê îşxal de ca girewt. Seleheyatdaranê ENKSyî îtîraf kerd ke 6 grûbê çeteyan binê nameyê Tugayanê Semerkendî tewrê hêrişê îşxalî bîyî.

Îşxalkeran hewteyê verênî de Efrîn de derbeyê pîlî werdî

Hêzê YPG, YPJ, Cephet El Ekrad, Seyş El Siwar, Asayîş, HPC, Erkexwê Parastinî heme Efrînî de kewtî mewzîyan û pîya xover da. Bi seyan efrînijî tewrê Hêzanê Xopawitişî yê Efrînî (HPC) bîyî, çekê girewtî û vera îşxalî verê xo da cepheyî. Hêzanê pawitişî şarê Efrînî vatişê Ma do Efrînî yew hewte de bîgêre yê Erdoganî betal vet. Xoverdayîşê Dewrî de artêşa tirke û çeteyê ci rixmê heme îmkananê xo yê teknîkî derbeyê pîlî werdî.26ê çeleyî de artêşa tirke derheqê hêrişê îşxalî de kombîyayîş kerd. Kombîyayîş de leşkeranê pîsporan ê Tirkîya û Rûsya ard ziwan ke zor dîyayo artêşa tirke perspektîve zêdkerdişê hêrişê ame dayene.

Waro ke nêame bombardumankerdene nêmend

Karkerd Efrîno ke o wext endamê Fermandarîya YPG Efrînî bî vat: ''Rojanê verênî yê hêrişî de varan û mij bibî. Dişmenî zaf teknîk şuxulna la embazan nê hewayî ra feyde kerd û çalakîye ser o çalakîye kerde û dişmen perîşan kerd. Ez eşkena vajê ke Efrîn de bi seyan tom bombayî erzîyayî, waro ke nêdîya bombayan ver nêmend. Îşxlakeran bi hewayêkê wehşî hêriş kerdêne û hêzanê ma sey fedaîyan cewab dayêne înan.''

Xoverdayîşêko fedayîkî

Karker Efrînî wina qala tay qeremananê Xoverdayîşê Dewrî kerd: ''Xeta Racoyî de serkêşîya Şehîd Umud Alî de xoverdayîşo xurt ame dayene.  Embaz Umutî bi rojan xeta Gunde Quda û Ademe de derbeyê pîlî dayî dişmenî ro. Heta şehadetê ey dişmen nêeşka uca aver şiro. Xeta Cindersî de serkêşîya Şehîd Artêşî de hewteyêkî ra zêder xoverdayîşo xurt ame rayraberdene. Xeta Bilbile de serkêşîya embazanê Şervan Amed û Mazlûm Cigerî de 10 rojî xoverdayîşo xurt dîya. Xeta dewa Bahçeyî de embaz Kahraman 45 rojî mend. Dişmenî hend hêriş kerd la o cephe rayêke zî nêginawar. Bado ke embaz Kahraman hêrişê hewayî de şehîd bi dişmen wina aver şi. Xeta Şera de dişmenî vera Qilê Kastel Cindoyî heme îmkanê xo fînayî dewre û 9 rojî nêeşkayî debikewê. Şerî de rolo muhîm ê xeylêk şehîdan esto. Xeta Mabata de embaz Armancî zaf çalakîyî kerdî. Tîya helîkopterî zî dîya war. Xeylêk çalakîye fedayîyî ameyî kerdene. Embazî bi hewayêkê fedayî şîyênî dişmenî ser û wina xeylêk şehîd bîyî.''

Ma vera teyarayan şer kerdêne

Karker Efrînî vist vîrî ke heta roja 45ine Xoverdayîşê Dewrî de avantaş înan de bi û vat: ''Dişmen nêeşkayêne rehet aver şiro. La ma vera yewbînan şer nêkerdêne. Îşxalkeran bi teknîkî hêriş kerdêne. Şerêko wehşî bi. Înan hêrişê şarî kerdênê, qirkerdiş kerdêne. Şarî tersê qirkerdişî ra dewê xo caverdayêne. Têna yew embazê ma  bibiyênî zî înan verî bi teyarayan dayêne piro dima ameyêne. Nêeftayênê vejîyê verê ma. Vera ma de merdimê ke ma şer bikerê çînê bî. Xeylêk cayan de rixmê hêrişê teknîkî înan derbeyê pîlî werdî.''

Hêzê mîyanneteweyî vera qirkerdişî bêveng bî

Dewletî û hêzê mîyanneteweyî vera hêrişê dewleta tirke bêveng bî la Rojawan ra bi hezaran kurd, ereb, suryanî, tirkmen, çerkes, êzidî û armenîyan verê xo da Efrîn. Hewteyê verênî yê sibate de çalakîyanê mertalê ganî yê Efrînî dest pêkerd û heta mabênê adare dewam kerd. Rixmo ke dewleta tirke çalakwanî hedef girewtî çalakîyî ameyî domnayene.  Tirkîya badê 45 rojan ke serkewtiş dest nêfîna qirkerdişê sîvîlî zêdînayî la dezgehê heqanê merdiman ê mîyanneteweyî vera nê hêrişan bêveng bî.

Dibistan û nêweşxaneyî dîyayî bombayan ver

Îşxalkeran ke hêzanê mîyannetewî ra paştî girewt 58 rojî pê heme hêzê xo da Efrînî ro. Çimeyê awe, firine, ambulans, mekteb ameyî pirdayene. Mabênê 28ê çeleyî û 18ê adara 2018î de Efrîn û qezayanê ci de 31 dibistanî ameyî hedefgirewtene û 13 wendakarî ameyî qetilkerdene. Cayê tarîxîyî sey Eyn Dara, Nebî Hûrî, Girê Îska, Dêr Belût, û Girê Cindirêsê ameyî hedefgirewtene û texrîbkerdene. Reyna bi desan cayê weşîye û firinî dîyayî bombayan ver. 16ê adare de Nêweşxaneyê Avrînî yo ke nêweşxaneyo tewr pîl Efrînî yo pê teyarayanê şerî ame pirodayene. Eynî roje taxa Mahmudîye de 35 sîvîlî ameyî qetilkerdene.

Verê çimanê dinya de sîvîlî ameyî qetilkerdene

Goreyê doneyanê Konseya Weşîye ya Kantonê Efrînî menga verêne ya hêrişî de 27ê înan doman û 21ê înan cinîyî 176 sîvlî ameyî qetikerdene û 60ê înan domanî û 71ê înan cinîyî 484 kesî birîndar bîyî. Rêxistina Heqanê Merdiman ê Efrînî da pêhesnayene ke Xoverdayîşê Dewrî yê 58 rojan de dewleta tirke 498 sîvîlî qetil kerdî.

Îdareyê Efrînî qerarê tehlîye girewt

16ê adare de seba ke verê qirkerdişanê sîvîlan bêro girewtene Îdareyê Efrînî qerarê Efrînî ra tehliyebîyayîşî girewt. Mabenê 16-18ê adare de Efrîno ke nufusê ci 500 hezar o ra nizdê 300 hezar kesan mecbur mendî ke bar bikerê şirê Şehba. Îdaryê Xoserî yê Kantonê Efrînî 18ê adare de Şehba de eşkerayîya çapemenîye daye û vat: ''Xoverdayîş ame merheleyêka newî. Seba ke ma verê felaketêkê merdimî bigêrê ma qerar girewt ke wa sîvîlî bajarî ra vejîyê.'' Eşkerayîye de ame vatene ke xoverdayîşê 58 rojan de doman û cinî û extîyarî zî tede 500 sîvîlî şehîd bîyî, 1030 sîvîlî birîndar bîyî û 820 şerwanî şehîd bîyî.

2422 îşxalkerî ameyî kiştene

YPGyî eşkerayîya xo ya çeleyê 2019î de bîlançoya 58 rojan ê Xoverdayîşê Dewrî pare kerd. Eşkerayîye de ame vatene ke dewleta tirke 58 rojan de 1098 rey hêrişê hewayî kerdî. Mabanê  3577-4000 hêrişê bi çekanê giranan kerdî. Vera îşxalkeran 900 çalakîyî ameyî kerdene.  Nê çalakîyan de 2 helîkopterî, 2 wesayîtê hewayî yê bêmerdimî, 1 drone 122 wesayîtê leşkerî ameyî îmhakerdene û 32 wesayîtî ameyî derbkerdene. Netîceya nê çalakîyan de 2422 îşxalkerî ameyî kiştene.

Dezgehê Keyeyanê Şehîdan ê Rojawanî ke zanayîş da ANFyî vat 20ê çeleyê 2018î ra nata înan 987 şehîdê Xoverdayîşê Dewrî îlan kerdî û derheqê şehîdan de cigêrayîşê înan dewam kenê.