Gulîzar Uçana ke polîtîkaya şerê taybetî ra dewa xo terk kerdibî, newe ra agêraye dewa xo û wayîra kultur, xoza û ziwanê xo vejîyaye. Gulîzare bi karê hingdarîye paştî dana awankerdişê dewa xo.
Dêrsim de serranê 90an de dewî ameyî veşnayene û vengkerdene. Hemwelatîyê ke ê serran de Dêrsimî ra koç kerdbi hêdî hêdî agêrenê waranê xo. Deweka Hanî ya dewa Hakîsî ya qezaya Qisle zî 1993 de amebî vengkerdene.
Gulîzar Uçana 60 serre zî agêraye dewe û hingdarîye kena. Gulîzare wina qala rojanê xo yê welatî kerde: "Herême de cayê qedexeyî zêde yê. Nimûne; dewa nêzdîyê ma Kervan û Xilvesî hîna qedexe yê. Kuleyê leşkeran uca de estê. Kuleyan de merdiman taqîb kenê. Semedê qedexeyê pesdewarî nêna kerdene. Çimeyo debare yo yewin hingdarîye ya. hingdarîye heskerdiş û hêz wazeno. Semedê nê zî, cinî eşkenê bikerê. Ganî cinî vera bêtêduştîya cinsî rawurzê. Cinîyî goreyê camêrdan hîna hol hingdarîye kenê. Xeylêk cinî sey mi estê. Heme kar û barê înan zaf baş bi ca anê. Tena ma biwazê.''
Gulîzare dewam de vat: "Xozaya tîya, kalîteyê hingî zêde kena. Çem, vilî û çirrê ma. Bêguman semedê nê weşikîyan hing zî weş bena. Xeylêk kesî semedê hingî yenê tîya. Pêwa hingî ma şîlanan zî roşenê. Bi şîfa yê. Nebatê bînî yê wisarî vejênê zî bi şîfa yê. Ma nînan zî kom kenê. Ma kêfweş ê ke agêreyê herra xo. Wexto ke ma herra xo ra dûr kewtî, ma zaf xemgîn bî. Xeylêk rey mi vatbi, werrekna ez bimerdêne la dewe ra nêvejîyayîne. Wexto ke ma ameyî dewlete zaf zehmetî ant. Wexto ke ma dewe dîye, ma şaş mendî. Kerrayêke nêverdabî. Darî birîyayî. Ma nika tîya de yê û ma ziwan, kultur û xozaya xo ra fek vera nêdanê. Ez venga her kesî dana ke abigêro dewa xo û wayîrê kultur û xozaya xo vejîyo.''
