Her herême wayîra taybetmendîyanê xoseran a. Nînan ra yew zî kulturê werdî yo. Her werd Amed, Serhed, Xerzan û Botan de wayîrê yew hîkaye yo yan zî wayîrê bingeyêkê tehmî yo.

Şehrîbane Matyar û Şîmele Beyîk tehm û werdanê herêmîyan ê Kurdîstanî  ser o cigêrayîşî kerdî û nê tehman û werdan cayê xo de pêşkêşê amedijan kenê.

Şehrîbane goreyê îmkananê xo şaristan û erdê Kurdîstanî ra gêrena, pincaran kom kena û tira werdî virazena. Şehrîbane ard ziwan ke goreyê herême nameyê werdî vurîyenê û vat: ''Seba ke nê werdî ra bi zazakî 'Hebê Nîskî' vajîyeno nameyê ci sey 'nîsk'î mendo. Cigêrayîşê xo yê Colemêrgî de mi dî ke werdî bi giranî pê mast û goştî virazîyenê. Coka uca de werdanê mastênan ra 'Masteva' vajîyeno. Mîsal Farqîn de werdê bi nameyê 'Cimîlîkî' est o. No werd seba ke merdimî mird bibê virazîyeno. Tede aqît, rûn û vaz est ê. Merdimê ke ney biwerê heta şarnî mird manenê. Pincar Amed de zî, Colemêrg de zî est o la yewbînan ra cîya yê. Destê şarî de çi est bo goreyê ci werdî pewjeno. Seba ke cografyaya Botan, Serhed û Amedî cîya yê, tehmê înan zî cîya yê.''

Şîmele dîyar kerd ke şarê Amedî bi giranê werdê goştî ra hes keno coka her werdê ci de goşt zî est o. Şîmele vat: ''Ma seba vegan û vejeteryanan zî werdî virazenê. Reyna ma werdanê Amedî ra ber werdanê Serhed, Başûrê Kurdîstanî û ê herêmanê bînan zî virazenê. Werdî goreyê herêman vurîyenê. Ma ge ge raştê girseyêkê winayênî yenê ke tehm û werdê cîyayî wazeno. Amedijî na babete de sist ê, werdê cîyayî zaf tehm nêkenê. La ge ge tay merdimî werdê cîyayî wazenê. Seba nînan destê ma ra çi bêro ma virazenê.''