Sekreterê Neteweyê Yewbîyayeyî (NY) Antonio Gûterresî bi wesîleya Roja Ziwananê  Şaranê Cayîyan ê Dinya eşkerayîyêk daye û hîşyar kerd ke her di hewteyan de ziwanêko cayî vînî beno.Gûterresî bale ante ke pîya bi her ziwano ke vînî beno tradîsyonî û tarîx çîn benê û vat:’’ Ê do paştî bidê heme însîyatîfanê ke heqanê şaranê cayîyan pawenê.

Goreyê eşkerayîye 90 welatan de 370  şarê cayî heman wextî de raştê polîtîkaya cîyakerdişî yenê û goreyê şaranê bînan hîrlab zordarîye ancenê. Goreyê doneyanê NY’yî ziwanê ke her serre vînî benê sereyê înan de ziwanê ke cayîyî qisey kenê yenê. Her çikas 6 hezar 700 ziwana ra zafêrîya înan cayîyî qisey bikerê zî her serre bi desan ziwanî çîn benê. Sere de cayîyê ke welatanê Brezîlya, Kanada, Amerîka , Asya, Afrîka, Oknyanûsya û Ewropa  de yê û cayê cuya yê înan ameyo xespkerdene  binê tehlukeyî de yê. Reyna welatanê sey Venezuela, Perû û Kolombîya de zî talanê ke rîyê  faalîyetê petrol, citkarî û madenkarîye ra yenê kerdene mexdûrê înan ê tewr girdî şarê cayîyê.