Şiwan Perwer, bi nameyo restikên Îsmaîl Aygun serra 1955 de Riha/Wêranşar de, dewa Saridan de yeno dinya. Eslê ci de dewa Keferze ya Mîdyatî ya Mêrdinî ra yo. Domanîya xo de dest kerdo ci deyîrê kurdkî vatê. Qet kesî ra perwerdeyê muzîkî nêgirewto. Dima perwerdeyê dibistan û lîse keweno îmtihanê Unîvertsîte ya Gazî ya Anqara, na unîversîte  de beşê matematîk qezenc keno.  Bi cinitişê tenbûrî muzîkê xo aver de beno. 

Serra 1975 de reya verêne Anqara de yew şewe de -şayîye de- ca gêno û kurdkî deyîran vano. Badê Riha, Hîlvan de zî konseran dano. Nê konseran ra tepîya polîsî kewenê dima û o zî mecbur maneno, welat ra vejîyeno. Bitaybetî yew konserî ra dima o bi çend hevalanê xo bi dizdîye remenê û bade Şîvan bi rayîranê nimitkî derbazê Surîye beno. Surîye ra zî derbazê welatanê Ewropa beno. Ewropa de perwerde nêgêno û uca de muzîkê xo berdewam keno û besteyanê newîyan virazeno. Ewropa de hunermendê ke dinya de yenê şinasnayene nas keno. Serra 1976 de albumê xo yê verênî Almanya de vejeno. Eseranê xo de ca dano temayanê tradîsyonel û tarîxî.

Şiwan Perwer serra 1991 de hunermendanê mîyanneteweyîye yê sey Chris de Burgh, Madonna, Rod Stewart reyde yew konserê bi nameyê "Simple Truth Live aid" vejîyeno sehne.  Serra 2014 de Frankfurt de bi nameyê xo yew weqif awan keno. Serra 2013 de seba rayîrdîyayîşê prosesî yeno Tirkîya, Dîyarbekir. 

Şiwan Perwero ke nêzdîye pancas serrî yo muzîkê kurdkî de ca gêno, serra 2023 ra nata dest kerdo ci  Almanya, Fransa, Îsweç, Japonya û Îngîltere de konseran dano.

Albumê Şiwan Perwerî yê ke heta nika vejîyayê:

Şiwan Perwerî bi albumê xo yo tewr verênî (Govenda Azadîxwazan) serra 1975 de dest bi vetişê albuman kerd û heta nika bi desan albumê ci est ê. 

Albumê Şivan Perwerî yê ke heta ewro vejîyayê:

Govenda Azadîxwazan (1975)	Ya Star (1995)
Hevalê Bar Giranim (1976)	Nazê (1996)
Herne Pêş (1977)	Hêviya Te (1999)
Ey Ferat (1978)	Roj û Heyv (2000)
Kîne Em (1979)	Sarê (2001)
Hay Dil (1980)	Helbestên bijartî yên 1 /Kirîvê (2002)
Gele Min Rabe (1981)	Helbestên bijartî yên 2/Klasîk (2003)
Agiri (1982)	Helbestên Bijarti yên 3 (2004)
Bilbilo/Ferzê (1983)	Min bêriya te kiriye (2004)
Dotmam (1985)	Diwana Şivan Perwer(2005
Lê Dîlberê (1986)	Destana Rojava (2011)
Helebçe (1988)	Şivanname/Gazınd (2013)
Xewna Min/Dr.Qasimlo (1991)	Şahî û Dilşadî & Şivanname 3 (2015)
Zembîlfiros (1992)

 

Xelatê ke girewtê:

 

2004 Grand Prix du Disque by l'Académie Charles Cros

2000 San Diego Sertîfîkata Taqdîrî

 

Kitabê ke derheqê ci de nusîyayê:

 

Abdullah İncekan - Umudun Sesi –  İstanbul 2015

Abdullah İncekan - Efsaneya Zindi - İstanbul 2012

Salihe Kevirbiri - Bir Dünya Ozanı Şivan Perwer - 2005

Şivan'ın Sevdası - Mahmut Baksi İstanbul – 1990

 

Deyîrê Kirmanckî/Zazakî yê Şivan Perwerî Albumanê xo de ca dayo ci

Şiwan Perwerî zaf albumanê xo de ca dayo deyîranê kirmanckî/zazakî zî. Goreyo ke ma doz kerdê nê deyîrî û albumanê ke tede ca girewto cêr de rêz kerdê.

• DAYÊ DAYÊ

Deyîra tewr verên a kirmanckî/zazakî ya ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Dayê Dayê” ya. Na deyîrê aîtê Memed Çapanî ya. Na deyîrê albumê Şivan Perwerî yo şeşinî “Hay Dil (1980)” de ca girewto. Vateyê na deyîrê wina yê:

Dayê Dayê

Dayê, dayê, dayê, dayê

Bêkesa bêwaye

Felek qemîs bîyo

Şîya hardo şîyay

Ez o çê rijîyaye

 

Dêrsim vera sono

Welat Mamekîya

Dayê qesey bike

Çi dîya çi nêdîya

Çi ra heredîya

 

Vana hîris û heşt o

Tepîya vêsanî ya

Lacê mi çi pers kena

A wa ke ma dîya kes nêdîya

Omrê mi qedîya

• KOYÊ DÊRSIM

Deyîra kirmanckî/zazakî ya dîyin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Koyê Dêrsim”î ya. Na deyîrê albumê “Helebçe (1988)” de ca girewto. No albumê Şivan Perwerî diwêsin o. Na deyîra aîtê kama ya çi heyf ke mi tespît nêkerde. Vateyê na deyîre zî wina yê:

Koyê Dêrsim

Koyê Dêrsim warê ma yo
Kurdîstan welatê ma yo
No welat zey cenet o
Ewro parçe parçe bîyo
Wayê wayê birawo birawo
No çi hal o ma têda yê
No welato weş û delal
Tê degiroto dişmena

Dewleta Tirk nê yê ma yo
O ser gonî û keda ma yo
Ger ma zulim qebûl nêkerdo
Rijîneno gonîya ma yo
Mayê mayê bawo bawo
No çi zilm o no çi derd o
Dijmin ameyo seran ser o
Welatê me talan kerdo

Seyîd Riza pîrê welat
Elîşêr şêrê welat
Hurdînan qandê ma serey xo dayo
Seftanê xelasîya welat
Çenê çenê bêrî bêrî
Xorto xorto şorî şorî
Hîna înan xo vîra mekerê
Raya înan de şorî şorî

• HALÊ MA YAMAN O [HAWAYÊ DERÊ LAÇÎ]

Deyîra kirmanckî/zazakî ya hîrêyin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Halê Me[Ma] Yaman o” a. Na deyîra Welîyê Uşenê Yîmamî (1889/1958) ya. Nameyê na deyîre eslê ci de “Hawayê Derê Laçî” yo. Na deyîrê reyna albumê “Helebçe (1988)” de ca girewto. “Helebçe” albumê Şivan Perwerî yo diwêsin o. Vateyê na deyîre zî wina yê:

1- Halê Ma Yaman o [Hawayê Derê Laçî]

De halo, halo

Way halê ma yaman o

 

De halo, halo

Way halê ma yaman o

 

Kafîr dormê birno,

Cayê welaxê ma nêdano

 

Wuşên Axa vano,

Pêro de, ma pêro dîme,

kayê domanû nîyo

cengê cûamerdan o

 

Vano, îsê hevê qeze nîyo

Wax nu merevê dulgeran o

 

Vano, îsê hevê qeze nîyo

Wax nu merevê dulgeran o

Ma pîya kotîme binê tenge

Aşîr bîyê mîlîşî kotê ‘ra ver,

kês ma rê wela-qutare nêvano

 

Nu kafîr amo xezevî

Na raye kokê ma ano

Zagonê neyî

Way zagone dê gîran o

Aşîrîamê dîyarê Derê Laçî de gosdanê

Ordî kerdo dorme,

Tayr û topî ontê ser de

Laçî de miz û duman o

2 - Hawayê Derê Laçî

Halo halo halo, halê ma yaman o,

Esker onto ma ser de, dormê ma qapan o.

Halo halo halo, halê ma se beno,

Ordî onto ma ser de, ra û welaxe ma nêdano.

 

Qir kerdena ma Demenû, aşîrû rê rusvet û pere,

La-lawû pero de, ma pero dîme; merdene karê cuamerdan o.

Aşîrû, nika teselîya xo ke ma Demenû ra gurete,

Meşte kî goçe sima jê goçê Hermenîyan o.

 

Şerê dîyarê Laçî seru, têde miz û duman o, 

Bextê aşîrû birijîyo, kes m ara alaqutarê nêvano.

Şerê dîyarê Laçî seru, asmên ra ax, roz vinito,

Dîna Heqî ke persena, dînawade jûreker a, bêtîvar a.

 

Derdo derdo derdo, no çi derdo giran o,

Qemerê Hesenî verê mixare de gino waro, şerê minode beran o.

Derdo derdo derdo, no senê derdo bêderman o, 

Îvîsê Sey Kalî da ve xapanî hem dano pero, hem qeydû vano. 

 

Zalîmû qisley onto ma ser de, dîna bîya saja sure, 

Qersunê gino Îvîsê mi ro, ordî hona kewto dere.

Ma do ve pero hefê xu yo, hawt bedelû gureto, 

Kam ke ma ra Laçî de bimiro, axrete de caya xo cenet o.

 

Şerê dîyarê Laçî seru, têde miz û duman o, 

Bextê aşîrû birijîyo, kes m ara alaqutarê nêvano.

Şerê dîyarê Laçî seru, asmên ra ax, roz vinito,

Dîna Heqî ke persena, dînawade jûreker a, bêtîvar a.

 

Deyîre: Welîyê Uşenê Yîmamî

Çime: Silo [Silemano] Qij

• HORA

Deyîra kirmanckî/zazakî ya çarin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Hora”ya. Deyîra/besteya Senar Turgutî ya û muzîkî ci zî anonîm o. Na deyîrê albumê “Nazê (1996)” de ca girewto. “Nazê (1996)” albumê Şivan Perwerî yo şîyêsin o. Vateyê na deyîre zî wina yê:

Hora 

Wîy de hora, hora, hora

Gonî kenu royî to ra

Di-hîrê qeydû ma rê wazê

Derdê ma kerdî têra

 

Di-hîrê qeydû ma rê wazê

Derdê ma kerdî têra

 

Hora, hora, hora

 

Gonî kenu royî to ra, wîy

Gonî kenu royî to ra, wîy

 

Di-hîrê qeydû ma rê waze

Derdê ma kerdî têra, wîy

Derdê ma kerdî têra, wîy

 

Erê çênê ser va to ra

Bejî yo ez jî xo ra

Erê çênê ser va to ra

Bejî yo ez jî xo ra, wîy

Ez jî xo ra wîy

 

Seweta to ra bîyûne pepûk

Fetelîno ko ve ko ra

Seweta to ra bîyûne pepûk

Fetelîno ko ve ko ra, wîy

Wîy, wîy, wîy, wîy ko ve ko ra wîy

• XIMXIMÊ

Deyîra kirmanckî/zazakî ya pancin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Ximximê” ya. Vate û muzîkî na deyîrê anonîm ê. Na deyîre reyna albumê “Nazê (1996)” de ca girewto. “Nazê (Nazê (1996)”” albumê Şivan Perwerî yo şîyêsin o. Vateyê na deyîre zî wina yê:

Ximximê

Ximximê to rê vana

Herherê to rê vana

Ximximê to rê vana

 

Ximximê to rê vana

Tu arba ez mêvana

To rindê ayra vana

 

Ximxima Silêmanî

Wedê pirê meymanî

Ci cînyo lewî panî

Mîhman halê ‘m nêzanî

Ximximê to rê van

 

Hela sanî tarî ya

Bejna ximxime barî ya

Zeytêr dê tambûrî ya

Lûliya Sîvanî ya

 

Ximximê to rê vana

Tu arba ez mêvana

To rinde ayra vana

•  YARO

Deyîra kirmanckî/zazakî ya şeşin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Yaro” ya. Reyna vate û muzîkî na deyîrê anonîm ê. Na deyîrê albumê “Sarê (2001)” de ca girewto. “Sarê (2001)”” albumê Şivan Perwerî yo newêsin o. Vateyê na deyîre zî wina yê:

 

Yaro

 

Yaro yaro yaro yaro

Yaro yaro yaro yaro

Xizir vezo ma rê bîyaro

 

Ezo şûne naçî verdi

Yaro rendek sujî verdi

 

Yaro yaro yaro yaro

Yaro yaro yaro yaro

Xizir vezo ma rê bîyaro

 

Yaro delalo rindek e

Him alvoz û him hevalik 

 

Yaro yaro yaro yaro

Yaro yaro yaro yaro

Xizir vezo ma rê bîyaro

 

Xûda yarê min gunek e

Gûzeka sipî morek e

 

Yaro yaro yaro yaro

Yaro yaro yaro yaro

Xizir vezo ma rê bîyaro

• ÇIK O SEBEB

Deyîra kirmanckî/zazakî ya hewtin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Çik o Sebeb” ya. Vate û muzîkî aîtê Yilmaz Çelîkî yo. Eslê ci de nameyê deyîrê “Doyê Ma Serdin o” û albumê Yilmaz Çelîkî yo “Mezela Seyîdê Mi” de ca gêna. Na deyîrê albumê “Min bêriya te kiriye (2004)” de ca girewto. “Min bêriya te kiriye (2004)” albumê weçînayîyê Şivan Perwerî yo. Na deyîre badê albumê “Şahî û Dilşadî & Şivanname 3” de zî ca girewto. “Şahî û Dilşadî & Şivanname 3” zî albumê weçînayîyê Şivan Perwerî yo hîrêyin o.  Vateyê na deyîre zî wina yê:

 

Çik o Sebeb 

 

Doyê ma serdin o, ronê ma germin o

Jû nowu cêr de yeno mi va yare

Min o lemin yare min o

 

Çik o sebeb çik o ciranîna (hevalîna) ma ra

Çayê bar kena sona mi va dewa ma ra

 

Sodır o ticî esto mi va lemin derdo

Çimanê ma nêkuto bira

Hewnê sewe Lemin hewlê sewe

 

Çik o sebeb çik o ciranîna ma ra

Çayê bar kena sona mi va dewa ma ra

 

Kilam û Qeyde: Yilmaz Çelîk

 

• ÇAYÊ BERBENA

 

Deyîra kirmanckî/zazakî ya newin a ke albumê Şivan Perwerî de ca girewto “Çayê Berbena” ya. Vate û muzîkî na deyîrê anonîm ê. Na deyîre albumê “Şahî û Dilşadî & Şivanname 3” de ca girewto. “Şahî û Dilşadî & Şivanname 3” reyna albumê weçînayîyê Şivan Perwerî yo hîrêyin o.  Vateyê na deyîre zî wina yê:

 

Çayê Berbena

 

Çayê berbena çayê jîvena
Çayê berbena çayê jîvena
Derdê to çik o ma ra nêvana
Halê to çik o ma ra nêvana, wîy

 

Ezo sonu lelê gurbetîye
Ezo sonu cane xerîbîye
Cîgera ‘m to rê bena letîye
Cîgera ‘m to rê bena letîye wîy

 

Çayê berbena çayê jîvena
Çayê berbena çayê jîvena
Derdê to çik o ma ra nêvana
Halê to çik o ma ra nêvana, wîy

 

Dewe dewe dewe dewe lelê
Dewe dewe cane dewe dewe
Dewe wera emser bîya qewi
Dewe wera emser bîya qewi

Çayê berbena wîy wîy çayê jîbena
Çayê berbena cane çayê jîbena
Derdê to çik o ma ra nêvana
Halê to çik o ma ra nêvana, wîy