Şarê ke erey rastê kulturê nuştekîy ameyê yan zî no kultur mîyanê înan de erey xurt bîyo, girîngîye daya kulturo fekkî. Zaf sebebê na rewşe est ê; tarîxî, sîyasî, ekonomîk ûsn. Na rewşe seba kurdan zî wina ya.

Ma kurdan/kirmancan de zî zaf eserê fekkîy est ê. Nê herême bi herême bedilîyenê û seba edebîyat û kulturê ma zaf hêca û girîng ê. Nika ma cêr ra nînan ra tayê nimûneyan bivînê.

• Îdyomî

• Milqî (Nengî)

• Şîretî 

• Qiseyê Heskerdişî

ÎDYOMÎ

Ha vaje ha vaje.

Hênî amo hênî şono.

Her çi zano wenca buro.

Kerge hewnê xo de qut vînena.

Kutik tuyê xo rişneno.

Ma kamî ra va bawo,  va, k. mi na wo!

Ma kemere eşta hermê xo qefelîyo.

Manga merda do birîyo.

Ne werd ne kerd.

Nonê ma de sole çîn a.

Rîyê xo sîya bîyayene

Wele eşta rêça xo ser.

Zura ra kam merdo.

MILQÎ (NENGÎ)

Cî de fekê pî kerdaye.

Cî de qatixê to kerî

Çimê Heqî kor bê.

Kutikê verê çêverî.

Lajê kelpî.

Mi de astê pî naye.

Weledê kutikî sîyayî.

ŞÎRETΠ

Baqil vinde.

Dîzgînê astorê xo mede her kesî dest!

Fekê to cêr û cor şarî rê yanêbone!

Her kesî zê xo mezane!

Meydanê xo mede kesî!

Nano her kesî nêno werdene.

QISEYÊ HESKERDIŞÎ

Çîçega mi.

Çila zerê çeyê mi.

Derd û kula mi.

Dîrega çê mi.

Ez qeda û belayê to bicêrî.

Ez qedayê to bicerî.

Ez to rê bimirî.

Ez to rê kor bî.

Gula baxçe mi.

Gulê/a mi.

Lîlîkê mi to rê deverdîyê.

Melema/ê mi.

Roştîya çîmanê mi.