Ziwanê kirmanckî ho binê tehlûkeyê vînbîyayeyî de yo. Dêrsim de serranê 1993-94î vengkerdişê dewan û polîtîkaya asîmîlasyonî ra dima seba ke ziwan cuya rojane de nêno qiseykerdene ho beno vîn. Dêrsim de roniştoxî, hunermendî, edebîyatkarî û sîyasetmedarî bawer kenê ke bi perwerdeyê kirmanckî û qiseykerdişê domanan no ziwan do bêro ciwîyayene.

Hunermendanê dêrsimijan derheqê Roja Ziwanê Dayîke ya Mîyanneteweyîye ya 21ê Sibate de  Pîrha rê qisey kerd.

Hunermende Zeynepe Kiliç derheqê babete de qisey kerd û vat: ''Ziwanê ma kilaman de mend, beno wina nêno vînkerdene. Ziwan zerrîya merdimî yo. Zereyê nê ziwanî de ma estê bawerîya ma esta. Eke ziwan şêro ma zî çin benê.''

Nuştox û şaîr Ferhat Yildizî zî vat: ''Çew tirkî nêzanayêne. Dewlete hîna polîtîkayê asîmîlasyonî ardî ca ke ziwanê ma tewr nas nêkerd. Ganî ciwanê ma wayîrê ziwanê xo bivejîyê, ziwanê ma nêdê vîrkerdene. Di ruhê merdimî estê; ziwan û gan.''

Hunermend Metîn Kahramanî  veng da ke her kes kirmanckî bimusno domananê. Kahramanî vat: ''Ma bi ziwanê xo deyîran, kilaman vanê. Seba ke ziwanê ma vîn nêbo ma xebetan kenê. Ziwanê ma rindek o ganî ma wayîrê ci bivejîyê. Ziwanê ma ziwanê Xizirî yo.''

Endama Meclîsê HDPyî ya Dêrsimî Nurgule Yalay vatişê Sey Qajîyî yê ''Her vaş serê kokê xo de reseno, her teyr ziwanê xo de waneno'' vist vîrî û vat: ''Bi ziwanê ma kursî abibê dersî bêrê dayene. Domanê ma wa kirmanckî bimusê û qisey bikerê.''

Gruba tîyatroyî ya Dêrsimî ra Velî Akyol û Bahare Karademîr zî kayanê kirmanckî ser o xebitîyenê. Grube vat: ''Wa her kes bêro kayê ma, wa ziwanê ma rê wayîr bivejîyo. Bi kirmanckî tîyatroyî, koroyî, kursê ziwanî estê. Ma venga pêro ciwanan danê ke ziwanê xo bimusê.''

Temsîlkarê Federasyonê Komeleyanê Dêrsimî Alî Mukanî vat: ''Dewê ma ameyî vengkerdene û vêşnayene. Ziwanê ma kilamê ma yo, tarîxê ma yo. Ziwanê ma dejê ma û şayîya ma yo.''