Kulturê her miletî de name û vengdayîşî heywanan cîya-cîya yenê îfadekerdene. No kulturê ma kurdan de zî wina yo. Ma de zî goreyê vengvetişê tayê heywanan ma zanê ke a/o kamcîn heywan a/o. Reyna goreyê heywanan merdimî venga ê heywanan danê. 

Na rewşe her kultur de est a û zaf normal a. Ez nika cêr ra verê nameyê tayê heywanan û goreyê cinsî, yanî goreyê makî (m) û nêrî (n) nameyê înan nîşan dana û dima zî vengo ke ey vejenê yew bi yew nusena.

Bi kirmanckî/zazakî û tirkî nameyê çend heywanan:

Astor-e; astiwar, e; estor, -e: At

Beqe (m; qirîncele (n): Kurbağa

Bize (m): Keçi

Bizek,-e: Oğlak

Cunaxur (n), - e: Kurt

Dîk (n): Horoz

Her, -e: Eşek

Heş, e: Ayı

Kerge (m): Tavuk

Kutik, -e: Köppek

Manga (m): İnek

Mar (m); mare (m): Yılan

Medege (m): Manda

Merre (n): Fare

Bette (m); ordege (m): Ördek

Pising,-e: Kedî

Mêşe/vinge (m): Arı

Qetal: Kartal

Qilancik, -e: Saksağan

Quling,-e (m): Turna

Varek- e: Kuzu

Zeranc, -e: Keklik

Ga (n): Öküz

Kel (n): Teke

Verg,-e (n): Kurt

 

Nameyê heywanan û  namekerdişê vengvetişê înan:

Astor-e; astiwar, e; estor, -e: hirena/o

Beqe (m; qirîncele (n): qurnena

Bize (m): kalena

Bizek,-e: kalena/o

Cunaxur (n), - e: zirena/o

Dîk (n): veng dano

Her, -e: ziqeno/ ziqeno

Heş, e: qortena/o

Kerge (m): qaznena

Kutik, -e: laweno

Manga (m): orena

Mar (m); mare (m): fişeno

Medege (m): ortena

Merre (n): vîçneno

bette (m); ordege (m): weqnena

Pising,-e: mîyawkene/ mîyawkeno

Mêşe/vinge (m): vingena

Qetal: qeqneno

Qilancik, -e: qîşnena/o

Quling,-e (m): qurnena/o

Varek- e: karena/o

Zeranc, -e: qeqnena/o

Ga (n): oreno

Kel (n): kaleno

Verg,-e (n): zirena/o