Amedî de nuştox, roşnvîr, hunermend û sîyasetmedarê kurdan seba ke kultur û ziwanê kurdan mîyan ra medarîyo we, roja şemeyî ya vîyarteyî de bi nameyê “Torra Ziwan û kulturî” di rojî pêser o yew kombîyayîş serûber kerd. Peynîya nê kombîyayîşî de yew heyeto ke 45 kesan ra yeno pê û yew sekreteryaya xo ya 7 kesine esta ame raaradene. Hemserekê Penê Kurdkî Samî Tan û Nuştox Fuad Onenî xebatê nê torî Ajansê Mezopotamya (MA) rê nirxnayî.
‘Pawitişê Ziwanî Pawitişê Netewe Yo’
Onenî ard ziwan ke seba ke ziwan bêro pawitene û averberdene yew plan lazim o. Nê kombîyayîşî de beşdaran problemanê ‘ganî senî yew palankerdiş bibo û ziwan senî eşkeno sey yew nasnameyî bêro nasdayene’ ser o munaqeşeyî kerdî. Onenî wina dewam kerd “Çimê mi de ziwan estûna bingeyên ê yew netewe yo. Pawitişê ziwanî her tim pawitişê netewe yo. Dewleta Tirkîya bi serran o kena ke cografya û rastîya şarê ma mîyan ra wedara.”
‘Vera Jenosîdî Yew Xebate’
Onen ser o vinet ke ganî ziwanê kurdan bi erdê Kurdîstanî bêro pênasekerdene û dîyar kerd ke xebata ke kenê vera jenosîdî vindena ke bi seserran o dewam keno. Onenî wina dewam kerd “wazenê ke Netewa Kurdan mîyan ra wedarê. Coka ma ganî ziwanê xo gore bi rastîya erd û netewa xo pênase bikerê. Galê ke vera ziwanî yenê kerdene, qeyumanê ke ameyê tayînkerdene reyde têkildar ê. Sebebê bingeyên ê tayînkerdişê qeyuman HDP nîyo. Dewlete bi nê qeyuman vana ke “şima nêeşkenê şaredarîyan bi xo îdare bikerê, ma şima îdare kenê, hem zî zorî reyde îdare kenê.” La na cografya ê ma ya, ma bi xo do xo îdare bikerê.
Yew Heyeto 45 Kesin yê Şewirmendîye Ame Raardene
Hemserekê Penê Kurdkî Samî Tanî dîyar kerd ke na xebate seba candarkerdişê ziwanê kurdkî do biba gama destpêkî. Tanî dîyar kerd ke ê do yew grûba xebatî ya çarçewahîraye bîyarê warye,yew atolya ronerê û bi naye munaqeşayanê ziwan û kulturî yê cîyayan bikerê. Tanî winî dewam kerd “gore naye ma do yew rapore binusê û yew programî hazir bikerê. Bi naye ma do bikerê ke zaf kes û sazgehî tewrê na xebate bibê. Babeta perwerde û xebatanê komelkîyan ser o çi eşkleno bêro kerdene? Sazgehê meslegan û sendîkayî eşkenê se bikerê? Gore naye ma do yew programî vejerê. Senî ke mi vat no yew destpêkerdiş o. Yew heyeto ke 45 kesan ra yeno were ame ronayene, yew wextê nêzdî de do yew kombîyayîşo hîna hîra bêro kerdene.”
Koordîasyon do Bêro Ronayene
Tanî dîyar kerd ke ganî azo newe bi kurdkî perwerde bibo û sazgehê ke halê hazirî de estê bêrê pêtkerdene. Tanî peşnîyar kerd ke seba ke xebatî bêrê teftîşkerdene, mîyanê sazgehan de lazim o ke yew koordînasyon bêro ronayene. Tanî wina dewam kerd “Xebatî ganî gore bi yew qaydeyî bêrê kerdene. Her kes do gore xo tev megero. Sazgehî reyna xebatanê xo dewam bikerê labelê ganî mabênê înan de yew koordînasyono biaheng bibo.”
Raporê Îhlalkerdişê Ziwan û Kulturî
Tanî dîyar kerd ke ê fikirîyenê ke yew raporê îhlalkerdişê ziwan û kulturî amede bikerê. Nê raporî do reya pêroyî yê dinya û Tirkîya reyde pare bikerê û bi naye winî bikerê ke ê îhlalkerdişî bîyasê, bêrê verê çimanê komelî. Tanî wina vat “Merdimî seba ke kurdkî qisey kenê kîşîyenê, yenê kuyene, kitabî yenê arêdayene û qedexekerdene. Nê raporî do mahîyetê yew arşîvî de bê. Xebatanê sîyasîyan do partîyê sîyasî bikerê. Ma zî sey “Torra Ziwan û Kulturî” bibîme muxatabê nê warî.”
Yewîya Newteweyî
Tanî dîyar kerd ke Torra Ziwan û Kulturî û yewîya neteweyî do yewbînan temam kerê. Bingeyê fikir û bawerîyanê cîyayan ser o bi yew ziwan û kulturê kurdan ê hîna pêtî komel bêro têhet û ê do nê xebatan bi nê hawayî bikerê. Tanî bale anite ser ke nê xebate winasî hetê sîyasî ra zî kurdan yewbînan ra kenê nêzdî û raameyîşê yewîya neteweyî bi nê xebatan hîna beno asan.