Bîlen: Vernîya wendekaranê Mexmûrî gere nêro girewtene

Mamoste Xelîl Bîlenî ard ziwan ke PDK vernîya wendişê unîversîteyî yê wendekaranê Mexmûrî rê beno asteng û vat: ‘‘Madem PDK nêverdeno, o wext wa herêma Silêmanî wendekaranê ma qebul bikera. 6 unîversîteyî destê YNKyî de est ê.’’

Qada perwerdeyî, înan ra yew bîye ke ambargoyê kampa bextwaştoxan ê Şehîd Rustem Cudîyî ra tesîr girewt. La qada perwerdeyî bi rêxistine û tedbîrê xo vernîya ambargoyî de sereyê xo wedarna. Hemvervatoxê Qada Perwerdeyî ya Mexmûrî Mamoste Xelîl Bîlenî derheqê babet de ANFyî rê qisey kerd.

Mamoste Xelîl Bîlenî da zanayene ke o serra 1998î de Nînova ra seba zilm û zordarîya dewleta tirke ameyo Mexmûr û vat: ‘‘Goreyê demanê verênan seba şîyîşê unîversîte astengêk çin bî. Cêko ke hukmatê Saddamî kewt, perwedeyê Mexmûrî Herêma Kurdîstanî rê girê dîya.  Ê wextî de halê wendişê Mexmûrî û halê muqaweleyê mamosteyan, endamê şaredarî û weşîye dekewtê rojdem û o wext ame qebulkerdene.

 ‘‘Bi taybetî serra 2005î de êdî muqaweleyî ameyê viraştene. Wexto ke muqawele ame viraştene, wendekarî hetê Hukmatê Herêma Kurdîstanî ra dekewtêne îmtîhanêkê pêroyî û vîyartêne unîversîteya Hewlêrî. Heta nika 1000î ra zafêr wendekarê ma unîversîteyanê Hewlêrî û unîversîteyanê bînan ê Kurdîstanî ra mezûn bîyê, la  a roje ra heta nika wendekarêkê/a ma zî nêameyo/a bicakerdiş. Bi taybetî serra 2017î de bi ameyîşê Hijdî Şehbîyî hal biney bedilîya. Seba ke herêma Mexmûrî dekewt destê hukmatê merkezî yê Iraqî. La ê wextî de wendişî rê vernî nêame girewtene, muqaweleyê ameyê viraştene. Bi taybetî serra 2019î ra dima û heta nika hukmatê Herêma Kurdîstanî, PDKyî nêverda wendekarê ma şêrê Hewlêr, 2018 de zî wendekarê ma beşdarê îmtîhanî bîyî û encamê îmtîhanî zî dîyar bîyî, la nêverdayê şêrê unîversîteyanê herêma Kurdîstanî û heta ewroyî zî no asteng dewam keno.’’

Bîlenî vat: ‘‘Zafaneyê wendekaran bi xeyalê wendişê unîversîte dibistanan de wanenê û no wina vindî bî. Beno ke merdimê ke wayîrê meslegêk ê, înan rê wendişê unîversîte şert nîyo, la her kes wazeno bibo wayîrê dîplomayêka unîversîte. La wendekarê Mexmûrî nê heqî ra nêeşkenê bara xo bigîrê. Sewbîna no hal rasterast tesîrê mamosteyan zî keno. Seba ke no 3-4 serrî yo muqaweleyê mamosteyan nêameyo newekerdene. Qet cayêkê dinya de no tewir çîyêk çin o. Heta qasê qelemêke zî hetkarî seba perwerdeyê mexmûrî nêyeno kerdene. Wendekarî heme îmkananê xo xebitnenê. Bi her hewa wendişê Mexmûrî dewam keno.’’

Mamosteyî, dewamê qiseykerdişê xo de vat: ‘‘Wexto ke destpêkê perwedeyê Mexmûrî ame astengkerdene, Rayberîya Komîteya Perwerdeyî ya Mexmûrî bi heme embazanê xo waşt ke karêko heta nika ameyo kerdene, gere di qatî vêşî bibo, heta nika çend hêvîya înan biba, gere a hêvîya înan biba di qatî. Armancê nê ambargoyan o bî ke perwerdeyî de bêalaqayî û bêqerarîye bêrê peyda kerdene û ciwananê ucayî teşfîqê çîyanê xiraban bikerê. Haya ma nê hewldayîşê înan ra est bîyî, seba ney ma embazanê xo yê mamosteyan ra waşt ke wa wendekaran bêwayîr nêverdê û eleqayê xo bizêdnê. Ma derheqê na mesela de xeylê kombîyayîşî û komxebatî kerdî. Seba ke ma nê halî ra xo bixelisnê ma heyetanê teberî û yê Iraqî reyde têkilîyêkî de yê. Hêvîya ma est a, se beno wa bibo, berî ma ser o bêrê girewtene, derdorê ma zî bêro girewtene ma fek wendişê tîyayî ra nêverdanê. Seba ke ma nê karê xo tena seba ewro û sibayî nêkenê. Ma wazenê bingehêkî awan bikerê û no bingeh bi seserran dewam bikero û seranserê Kurdîstanî de ziwanê kurdkî yê Mexmûrî bêro dayene, bibo ziwanêko netewî.

Kampe de 13 dibistanê ma est ê. dibistananê ma de lajek kênekî pîya wanenê. Pêroyê Iraqî de dibistanê mîyanên û amadeyî de tena wendakarê ma pîya wanenê. Heta Rojhelatê Mîyanên de û tay welatan de no çî est o. Goreyê fikrê mi halê perwerdeyî hem hetê mamosteyan ra hem zî hetê wendekaran ra hîna başêr o.’’ 

Mamoste Bîlenî ard ziwan ke eger wendekarê înan nêeşkîyê şêrê Hewlêr, gere bieşkîyê herêmanê Kurdîstanî de biwanê ke destê YNKyî de yan zî Iraq de biwanê  û wina vat: ‘‘Ma bi Wezîrê Perwerdeyî yê Iraqî reyde pêvînayêk viraşt, la ê vanê Mexmûr hetê perwerdeyî ra tena girêdayeyê Hewlêrî yo.  Seba ney zî Misûl û Kerkûk zî wendekaranê ma nêgênê. Waştişê ma zî no yo ke wendekarê ma şêrê Silêmanî û uca de biwanê. La seba ney destekêk nêyeno dayene. Coka gere ma bi xo tay çîyan biafirnê. Sey nimune merdim kampan de beşanê mobîlya, elektirîk, alumînyum, marangoz, atolyeyê resim û muzîkî akero ke verê ke wendekarê ma bibê wayîrê meslegêkî. Hewldayîş û projeyê ma est ê, la hetê madî ra biney problemê ma est ê. La pêroyê embazanê ma yê komîteya perwerdeyî seba dewamkerdişê perwerdeyî biqerar ê. Perwerde û mamosteyanê ma de bêhêvîye çin a.’’ 

Hemvervatoxê Qada Perwerdeyî ya Mexmûrî Mamoste Xelîl Bîlenî qiseykerdişê xo de wina vat: ‘‘Madem ke herêma PDKyî wendişê unîversîte yê wendekaranê ma qebul nêkena, wa herêma Silêmanî qebul bikera. 6 unîversîteyî destê YNKyî de est ê. Gere şarê Başûrî bi taybetî şarê Silêmanî, eke vanê ma gelekî zanaye yê, gere ê zî hetê wendişî ra hetkarîya Mexmûrî bikerê. Ma wazenê perwerdeyê mexmûrî, biresnê daraxê tewr berzî.’’