Rayîranê ke Binevş Agal û Hozane Mizgîne resnayê pê...

Heman cografya de dewanê nêzdîyan de Binevşe Agal û Hozane Mizgîne ciwîyayî û wirdî zî têkoşînê azadîye yê kurdan de heman rayîran ser ra resayî pê.

Dima ke 15ê tebaxa 1984î de PKKyî dest pê têkoşînê çekdarî kerd mîyanê komelê kurdan de vurîyayîşê pîlî qewimîyayî. Cinî û camêrdê kurdî her çiqas wayîrê bawerîyanê bînan bîyê zî refanê têkoşînê azadîye de ameyî têhet. Binveşe Agal (Bêrîvane) û Gurbete Aydin (Hozane Mizgîne) zî nînan ra yê.

Binveşe Agal 1966 de qezaya Beşîrî ya Êlihî de dewa êzidîyan Bazîwan de dadîya xo ra bena. Hozane Mizgîn zî 1962 de Bazîwanî ra 30 kîlometreyan dûrî de dewa misilmanan Bilêyderî de dadîya xo ra bena.

 Êliho ke cayanê rêxistinîye yê verênan ra yew bi, nê wird cinîyî ardî têhet. Êliho ke meymandarîya Hakî Karer û Mazlûm Doganî kerdbî sere de Fermandaro Bêmerg Mahsûm Korkmaz (Egîd) xeylêk ciwanî rêxistin kerdî. 1979 de weçînayîşan de namzetê têgêrayîşî Edîp Solmaz ser kewt û têkoşînê Êlihî resa lewe. Edîp Solmazo ke dima hetê kontrayan ra amebi qetilkerdene hem hetê misilmanan ra hem zî hetê êzidîyan ra ameyêne heskerdene.

Wextê Ewropa

Hozane Mizgîne o çax 17 serre bîye û tewra têgêrayîşî bîye. Hozane Mizgîne Darbeya 12ê Êlule ra dima verê xo da Rojhelatê Mîyanênî û Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî ra perwerdeyê îdeolojîkî girewtî. 1983 de zî Hozane Mizgîne û Hozan Sefkan (Celal Ercan) pîya erşawîyayî Ewropa ke Almanya de hunermendan kurdan rêxistin û perwerde bikerê.

Darbeya 12ê Êlule ra dima keyeyê êzidîyî neçare mendî ke koçê Ewropa bikerê. Keyeyê Binveşe zî koçê şaristanê Celle yê Almanya kerdbi. 1982 de serrgêra 4. ya ronîyayîşê PKKyî Hamburg de ameye fîrazkerdene û êzidîyê ke koçê Celle kerdbî tîya de bîyî. Binevşa 16 serre zî a şayîye de uca de bîye. Binevşe 1984 de hêverî tewra rayraşîyayîşê dergî yê Hannover-Bonnî bîye dima zî tewra PKKyî bîye. Tewrbîyayîşê aye mîyanê êzidîyan de vengêko pîl viraşt.

Di wendekarê akademî têhet ê...

1985 de Binveşe Agal tewra xebetanê Rojhelatê Mîyanênî bîye û derbazê Rojawanê Kurdîstanî bîye. Aye Herêma Cizîre de keyeyê êzidîyî rêxistin kerdî. Hozane Mizgîne zî o çax serkêşîya xebatanê Huner-Komî û Koma Berxwedanî kerdêne, şayîyanê Newroze û şewanê PKKyî de pê vengê xo bale antêne xo ser.

1986 de PKKyî Akademîya Mahsum Korkmazî awan kerde û nê wird cinîyî na akademî de reyna ameyî têhet. Wird zî wendekarê verênî yê akademî bîyî. Arşîvê rojnameyê Serxwebûnî de fotografo ke wirdî zî têkişt ê, est o. Akademî ra dima wird cinîyan verê xo da warê şerê germînî Vakurê Kurdîstanî.

Binveşe 16ê nîsana 1988î de reya verêne keyeyê xo rê mektube şawite û vat: ''Ez şina welatê xo. 8 serran ra pey ez agêrena Kurdîstanî û bikelecan a. Kurdîstan de ciwîyayîş zî merg zî rind o.''

Sembolê serhildanî û vengê şorişî

Binevşe Agal wisarê 1988î de bi nameyê 'Zozane' Cizîra Vakurê Kurdîstanî de şar rêxistin kerdêne. Salih Cizirîyo ke 5ê hezîrana 2021î de şehîd bibi, 2014 de ANFyî rê wina qala aye kerdbî: ''A gerîlaya cinîye ya verêne bîya ke Cizîre de karê rêxistinî kerdêne. Aye sey cinîyanê Cizîre çarşef dayêne xo rê, kamufle bîyêne. Nêvatêne 'Çarşef zî çita yo.' ''

1988 de Cizîre de efsaneya 'Bêrîvane' vila bîyayêne. Dewleta tirke zî peyê na gerîlaya şaristanî bîye. 18ê çeleyê 1989î de dewleta tirk eşt keyeyo ke a tede mendbî ser. Wayîrê keyeyî Emîn Elçîtoruno ke hêrînayîşê nanî ra agêrayêne destê ci de nanî ame qetilkerdene. Dima hêzanê dewlete destê ey ra nan girewt, kalaşnîkof na destî û wina fotografê ci girewt.

Goreyê tay kesan Binevşe sey birîndare tepişîyaye la seba ke teslîmîyet qebul nêkerd ameye qetilkerdene. Goreyê tay kesanê bînan zî aye pê guleyê xo yê peyênî xo kişt. Dewleta tirke hêrsê şarê Cizîre ra tersa û cenazaya aye daye şarî. Cenazaya aye goristanê tarîxî yê Mem û Zîne de ameye definkerdene. 1990 de şehîde Binveşe bîye roşnîya serhildanê şarê Cizîre.

Şehadetê aye ra dima Hozane Mizgîne çeke girewte xo destî û sey fermandara ARGKyî Mêrdîn û Eyaletê Garzanî de vejîyaye verê şarî Aye Tetwan de 11ê gulana 1992yî de keyeyêk de teng mende û seba ke nêkewa destê dewleta tirke pê guleyê xo yê peyênî şehîd bîye.

Nê wird cinîyî dewanê nêzdîyan ê Êlihî de keyeyêkê êzidîyî û keyeyêkê misilmanî de dadîyanê xo ra bîyî. Binevşe Agal (Bêrîvane) adirê serhildanê Cizîre vist ta; Hozane Mizgîne zî pê vengê xo yê bêmergî bîye hunermenda şorişî.