Berpirsîyarê Komîteya Dîplomasî ya Têgêrayîşê Cimatê Demokratîkî (TEV-DEM) Aldar Xelîlî ard ziwan ke mumkun nêyo ê ‘herêma ewleye’ yan zî ‘herêma tamponî’ ya ke binê kontrolê Tirkîya de bibo qebûl bikerê. Xelîlî vat: “Amerîka, welatê Ewropa, Rûsya, rejim û heme hêzan dir pêvînayîşê ma virazênê. Eke mumkun bibo ma do rejimî dir îtîfaq virazê û seba halkerdişê problemî pîya tê bigêrê. La seke tayê wazenê rejim bêro her ca bigîro binê kontrolê xo nê.”

Berpirsîyarê Komîteya Dîplomasî ya TEV-DEMî Aldar Xelîlî qerarê ancîyayîşî yê Amerîka, eşkerayîya Trumpî ya herêma ewleye, pêvînayîşê dîplomatîkî yê hêzanê Vakurê Sûrîye, meseleyê Îdlib û Minbicî ANFyî rê ercnayî.

Aldar Xelîlî nê vatî:

“8 serrî yo ke şerê Sûrîye dewam keno. Tayê problemê neweyî vejîyayî meydan. Nê probleman ra yew zî tehdîdê Tirkîya yê hemverê Vakurê Sûrîye yo. Amerîka eşkera kerd ke do hêzanê xo Sûrîye ra bianco. Xora do tim nêmendêne. La hewna zî do senî û key xo bianco nêbîyo zelal. Helbet ancîyayîş de zî tayê problemî vejênê meydan. Mesela rolê Tirkîya nê ancîyayîşî de çi yo? Tirêm rolo ke dîyayo Tirkîya Efrîn û Îdlib o? Nê meseleyan ser o ganî bêro vindertene. 

Çîyo ke ma rê qerarê ancîyayîşî yê Amerîka de muhîm o tesîrê nê qerarî do serê herêma ma de senî bo, no yo. Nê qerarî ramot bena ke mabênê Tirkîya û Amerîka de peymanêka nimitî esta. Rast o serê çapemenîye ra derheqê Kurdan de eşkerayîyanê pozîtîfan danê yan zî eşkerayîyan hemverê yewbînan de danê. La rastîya xo de peyê perdeyî de înan yew peymane viraşta.

Ê projeya ma ya neteweya demokratîke ke herêma ma de roje bi roje aver şina qebûl nêkenê. Tîya de nêwazenê modelêko demokratîk bimano, wazenê ke modelêk ke binê kontrolê Amerîka de yo virazîyo.

Seba babeta “herêma ewleye” zî ma persenê. Tirêm ê do kamî kamî ra bipawê? Tirêm do xo YPG û YPJyî ra bipawê yan do DAÎŞî ra bipawê? Eke no nizdbîyayîşê înan seba DAÎŞî yo xora DAÎŞ nêmend. La eke seba YPG û YPJyî yo o wext do no mesele zelal bibo. No zî ramojneno ke na eşkerayîya “herêma ewleye” eşkerayîyêka bixêre nêya.   

Wina aseno ke Erdoganî û Trumpî peymane viraşta û do plananê xo bi destê Tirkîya bica biyarê. No zî guman virazeno ke ê do Tirkîya herême de hîna bikerê aktîfe. Mumkun nêyo ke ma Vakur û Rojakewtena Sûrîye de “herêma ewleye” yan zî “herêma tamponî” ya ke binê

Înan hewna eşkera eşkera nêvato la wina aseno ke înan plananê xo de ca dayo ENKSyî û pêşmergeyanê Rojî zî. Eşkerayîyanê înan ra fam beno ke ê do yewna hêzî ma ser o ferz bikerê û ma seba nê îkna bikerê. Hêzê ma xora hêzê cayî yê. Naye ra ma nêwazenê ke yewna hêzî bêrê ardene bi herêma ma. Eke pêşmergeyan ra qestê înan pêşmergeyê Rojî yê xora ê hêzê herême nêyê. Roja ewilêne ya şorişî ra ê Rojava de nêbî.

Dewleta Tirkî înan wazena. Çunke aye destmizê înan dana û înan perwerde kena. Nê do herême de têmîyankewtişî hîna bikerê vêşî. No yeno na mana ke nê hêzî komploya hemverê estbîyayîşê şarê Kurdî de hemfikir ê.

Ganî ê rind bizanê ke cayo ke Tirkîya kewena ci nêeşkena ewleyî biyaro, tehdîdo tewr pîl a bi xo ya. Tirkîya çirey nêeşkena asayîş û îstîqrarî garantî bikero. Tirkîya bi xo hemparê DAÎŞ û Cephet El Nûsra ya. Amacê ci binfînayîşê projeya demokratîke ya herême yo.

Înan Efrîn îşxal kerd. Hedefê Tirkîya seke vana YPG, YPJ yan zî PYD nêyo. Hedefê ci bicaardişê planê Mîsak-i Milî yo. Seba ke gumananê ma kemî bikerê tayê çîyan vanê. La nê seba ma bes nêyê. Ma înan ra zî vatibi tena çîyo ke Tirkîya memnûn bikero qirkerdişê Kurdan o. Ma tena nêeşkenê bi twîtanê Trumpî tê bigêrê.

Ma sereyê şorişî ra vat ke ma do çareserî bi hêzê xo yê cewherîyî biyarê. Ma do problemanê Sûrîye sey Sûrîyeyij hal bikerê. Eke Amerîka wayîrê vatişê xo vejîyo rind beno. Amerîka dir do timî pêvînayîşê ma virazîyê. Ma seba halkerdişê problemê Sûrîye û statuya xo cehd kenê. Ma welatanê Ewropa dir zî têkilîyan mîyan de yê. Seba prosesê averî beno ke ê zî pawitişê destkewteyan bibê wayîrê rolî.

Ganî çareserî Şamî dir bêro viraştene. Çunke rejim hêzê erdan o û heto esas ê problemî yo. Hetêna ra Rûsya zî Sûrîye de hêzêko bitesîr a. Ma zî nê bingeyî de Rûsya dir têkilîyê xo ronayî û ma do hîna aver berê. Rûsan seba ma vat ke îtîfaqê şima yê rejimî de ma het ê. Eke ma bieşkê ma do rejimî dir îtîfaq virazê û seba halkerdişê probleman rayîran bivînê.

Eke Amerîka nê rejimî nêwazena no problemê ma nêyo yê Amerîka û rejimî yo. Ganî ê pê bikerê. Ma çareserî wazenê û pêvînayîş û îtîfaqan rê hadre yê. Verî zî Amerîka herêma ma de şîyêne ameyêne. Hewna ma ra bi hawayêkê fermîyî nêvatê ke ê do xo biancê. Nêvatê ke ê do key û senî xo biancê.

Ganî no zî bêro zanayene ke Erdogan çirey grûbanê xo yê pabesteyan rê sadiq nêmendo. Înan seba tîcaretê xo şuxulneno. Sere de Cephet El Nûsra vat ke “ma hemverê Kurdan de nêyê” la dimayo ke Tirkîya kontrolê hema hema pêroyê Îdlibî da destê ci tewirê El Nûsrayî bedilya. Nê heme netîceyê bazarîyan de virazîyayî.   

Ganî no zî bêro zanayene ke bazarîya serê Minbicî tena seba Minbicî nêya. Wazenê ke stratejîya Îdlibî serê Helebî de zî bica biyarê. Naye ra Minbic înan rê muhîm o. Çîyo esas o ke înan rê muhîm o Minbic o. Erdogan seba ke Minbicî bigîro beno ke zafê cayan ra game pey de zî bierzo. 

Şorişî seba qezenckerdişî yê. Helbet şorişî bi zehmetî û fedakarîyan aver şinê. Naye ra ganî şarê ma tim hadre bo. Bêguman do tu kes nêvindero û nêpawo ke Amerîka, Rûsya yan zî rejim bêro înan bipawo û bixelisno. Ma vanê “tirêm ma do bi hêzê xo yê cewherîyî hîna zaf eşkenê se bikerê” û hadreyîyanê xo goreyê naye kenê.

Çîyo ke qetî yo no yo ke ganî ma bi hêzê xo yê cewherîyî pawitiş û sîstemê xo aver berê. Eke ma hadre bê îhtîmalo tewr xirab de zî ma do bieşkê xo bidê ciwîyayene û qezenc bikerê. La êyê ke hemverê qewimîyayîşan de hadre nêyê derbeyanê tewr qijan de zî nêeşkenê payra vinderê.