Şexis û temsîkarê partîyanê sîyasî, sendîkayê xebatkaran, parlamenter, şorişgerî ke hetê Nelson Mandela de têkoşîn kerdî, û sewbîna avûkatê Rayber Apoyî Mazlûm Dînç, Însîyatîfê Azadîye seba Abdullah Ocalanî yê Sûrîye, Îdareyo  Xoser, Partîya Yewîya Demokratîke (PYD) û Kongra Star beşdarê konferasî bîyê.

Beşê yewinî ê konferansî de babetê hewldayîşê cinîyan ê azadîye, tesîrê problemanê cinîyan ê komel û sîyasetî ser o, vera sîstemî de vindertişê şorişgerî, şorişê cinîyan û têkoşînê cinîyan bi erebkî, tirkî efrîkî ameyê munaqeşakerdene. 

Yew bi yew beşdarbîyayoxî nê babetan ser o qisey kerdî, dima Rihane Şêxmûs qiseykerdişê xo de bale ante rolê Rayber Apoyî ser o û hêvî kerd ke konferans do seba azadîya Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî bixebitîyo. Rihane dima behsê jinolojî zî kerd û vat, ‘‘Her cinîyêka ke seba heq û şarê xo têkoşîn kerdêne, ameyêne destbendkerdene.’’

Rihane, dîyar kerd ke rêxistina cinîyan a yewine a Sûrîye ke seba heqanê cinîyan xebitêna, 2005î de bi nameyê Yewîya Star ameya awankerdene. Rihane ard ziwan ke Kongra Star seba raverşîyayîşê keyeyanê demokratîkan, perwerde, cuya azade mabênê cinî û camêrdan de û akedemîyî xo rê kerdo esas.

Peynîya beşê yewinî de mamosteyê Fakulteya Huqûqî yê Unîversîteya Western Cape Prof. Dr. Karîn Chînnîan ke warê heqê merdimîye de cigêrayîşî kerdî û hetkarî daya xeylê rêxistian, derheqê heqê merdimîye û edeletî de qisey kerd.

Prof. Karînî dîyar kerd ke dewletanê ereban, Tirkya û Afrîka de cinîyî rastê zilm, zordestî û neheqîye yenê.

Karînî vat, wexto ke eserê nuştekî yê Rayber Apoyî yê derheqê cinîyan de wendî, tesîrêko gird ey ser o bîyo û bal ante rolê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî yê xelisîyayîşê cinîyan ser o. Û sewbîna zî ard ziwan ke eke cinîyî azad nêbê komelî zî azad nêbenê û vatişê Rayber Apoyî yê ‘Xelisnayîşê cinîyan bingeyê xelisnayîşê komelî yo’ ard vîrardene.

Dima qiseykerdoxî munaqeşayê yê derheqê gamanê hewceyan û seba xelisnayîşê cinîyan û siûdgirewtişê tecrubeyanê cinîyan ê Vakur û Rojhelatê Sûrîye, kerdî.

Beşê dîyinî yê konferansî de zî, projeyê netewa demokratîke, rayberîya xoserîya demokratîke û awankerdişê ekonomîyî, û konfedarîya demokratîke ke çareyê Rojhelatê Mîyanên û Rayberîya Xosere sey model ame munaqeşakerdene.

Qiseykerdişî de ame vatene ke, ‘‘Çîyo ke Vakur û Rojhelatê Sûrîye de qewmîyeno, fikir û felsefeyê Rayber Apoyî yê netewa demokratîke ser o yo.’’ ‘‘Sîstemo Kapîtalîst, wazeno zaf pereyan qezenç bikero û bi pereyan şarî kontrol bikero’’

Têkoşînê Mandela û Rayber Apoyî bîyo yew

Vervatoxê Însîyatîfê Azadîya Rayber Apoyî yê Sûrîye Ferzende Munzur, behsê Komployê Mîyanneteweyî kerd û vat, ‘‘Dem ameyo ke ma seba azadîya fîzîkî ya Rayber Apoyî  bixebitîyê, hêzê ke beşdarê kompolyî bîyê, wa fek hedefgirewtişê kurdan ra verdê.’’

Munzurî dîyar kerd ke wexto ke Ocalan ame tepîştene, kurdan her cayê dinya û Kurdîstanî ra sere wedarna.

Beşê peyênî de Mazlûm Dînç zî derheqê komployî de qisey kerd û vat, ‘‘No komplo hema zî ewro bi tecrîdkerdişê giranan dewam keno. No, binpayankerdişê qeraranê dadgehê Ewropa yo.’’

Dînçî behsê qanûnanê dewleta tirke kerd û vat, ‘‘Wexto ke babete bena Rayber Apo nê qanûnî zî yenê binpayankerdene. No, seba sîyasetmedaranê kurdan zî wina yo. Wexto ke kurdêkî tweetêk vila keno, yeno tepîştene.’’

Qiseykerdişo peyên zî Mahmoud Patelî kerd û behsê têkoşînê Nelson Mendala Îsa Mûsayî kerd ke ey zî têkoşînê Rayber Apoyî pawitêne. Û sewbîna Patelî behsê rolê Îsa Mûsayî kerd ke têkoşînê Rayber Apoyî û yê heme bindestan her ca de pawitêne.

Munaqeşayan de ame vatene ke xebatê hemparî tena girêdayîyê konferasî nîyê, la têkilîyê verênî yê mabênê şarê kurd û Afrîkaya Başûre do nê konferansî ra dima hîna vêşî bibê.  Beşdarbîyayoxan da zanayene ke ê do seba azadîya Rayber Apoyî têkoşîn bikerê.

Konferans bi wendişê encamnameyî qedîya.