Covid-19o ke yeno vatene menga kanûne de şaristanê Wuhanî yê eyaletê Hubei yê Çînî de bazarêkê heywanan de vejîya werte roje bi roje vila beno. Zafê kesê ke bi nêweşîye kewtî û merdî nê şaristanî ra yê.

Goreyê rîpelê bi nameyê Gisand Datayo ke doneyê derheqê nêweş û qurbananê vîrusî de weşaneno şanê dişemeyî pare kerd ke hûmara nêweşan 90 hezar 284 kesî ya. Hûmara merdimanê ke heta nika merdî 3 hezar û 85 kesî ya.

Çîn de 80 hezar û 26 nêweşî estê. Dima zî Koreya Başûre yena ke tede 4 hezar û 335 nêweşê Korona estê.

Vîrus hewteyanê peyênan de Ewropa de vila bi. Tewr zaf Îtalya de vila bi ke 2 hezar û 36 kesî pê kewtî. Îtalya ra dima bi 1501 nêweşan Îran, bi 274 nêweşan Japonya û bi 191 nêweşan Fransa yena.

Eyaletê Hubei de 2 hezar û 803, Hong Kong de 2 û eylatanê bînan ê Çînî de 109 kesî vîrusî ra merdî.

Îran de zî 66 kesî vîrusî ra merdî. Labelê yeno vatene ke hûmara rastikêne naye ra zêdêr a.

Îtalya de 52, Koreya Başûre de 28, Japonya de 6 kesî vîrusî ra merdî.

Yeno vatene ke heta nika rewşa nêmeyê nêweşan bîye weş. Goreyê doneyanê Gisand Data tewr tay 45 hezar û 581 kesî bi nêweşîye kewtî, rewşa îna weş bîye.

Nîşanê Covid-19î çi yê?

Kixiya bêmabêne, meseleya helmgirewtişî û zêdîyayîşê germîya bedenî, nêwerdiş û kêmbîyayîşê kîloyî çend nîşaneyanê vîrusî ra yê. Çend nîşanê vîrusê Covid-19î zî nê yê ke merdim bêhelmd maneno, pirnikê merdiman gerîyeno, çimî baş nêvînenê, rengê çiman vurîyenê.

Vîrusî ra xopawitiş

Vera vîrusî heta nika dermanêk nêame peydakerdene. Labelê Rêxistina Weşîye ya Dinya (WHO) seba xopawitişê vîrusî ra tay pêşnîyazan kena.

Goreyê naye:

Destî ganî tim bi madeyê bialkolî yan zî bi awa germine û sabunî bêrê şitene.

Wexto ke merdim kixeno yan zî piş keno ganî fek û rîyê xo bigêro ke nêweşîye derûdor de vila nêba.

Eke kesêk kixeno yan zî sincirîyeno xo nêzdîyê ci mekerê.

Wexto ke ganê merdiman sincirîyeno, merdimêk bêmabên kixeno û bi zorî helm gêno ganî cade şoro doktor.

Goşto kal û tay pewte ganî nêro werdene.