Weşanxaneyê Vateyî ra kitabo newe: ‘ KIRMANCCAYA (ZAZACAYA) VE KÜRTLERE DAİR‘

Kitabê M. Malmîsanijî yo “KIRMANCCAYA (ZAZACAYA) VE KÜRTLERE DAİR“ hetê Weşanxaneyê Vateyî ra ame weşanayene. Kitab de pêro nuşteyê M. Malmîsanijî yê bi tirkî ca gênê.

Kitabê M. Malmîsanijî yo “KIRMANCCAYA (ZAZACAYA) VE KÜRTLERE DAİR“ hetê Weşanxaneyê Vateyî ra ame weşanayene. Kitab de pêro nuşteyê M. Malmîsanijî yê bi tirkî ca gênê. Kitab hetê Alî Aydin Çîçek û Şadê Agon ra ameyo amedekerdene.

Kitabê M. Malmîsanijî yo “KIRMANCCAYA (ZAZACAYA) VE KÜRTLERE DAİR“ nuşteyanê M. Malmîsanijî ra yenê pê û 652 rîpel o. Kitab de nuşte, meqale û roportajê M. Malmîsanijî yê ke kovare û rojnameyanê sey “Özgürlük Yolu (1976)“, “Studia Kurdica (1985)“, “ Jina Nû (1986)“,  “Tarih ve Toplum (1987-1988)“, “Medya Güneşi (1988-1994)“,  “Kurdıstan Press (1989-1992)“, “Defter (1990)“, “Birikim’de (1992)“,  “Azadi (1992)“, “ Realite (1994)“,  “ Toplumsal Tarih (1994)“, “ Dema Nû (2005)“, “ Vate (2022)“, “ Kürt Tarihi Dergisi (2022-2023)“ de nusîyayê ca gênê.

Kitab hîrê beşan ra yena pê. Beşo yewin de ma nuşteyanê M. Malmîsanijî yê ke rojname û kovaran de weşanîyayê ca gênê. Beşo dîyin de rojpartajî û beşo peyên de zî nuşteyê ke harfanê erebkî ra çarnayê bi bi tirkî ca gênê. Babeta nuşte û ropartajan kirmanckî/zazakî û gramerê ziwanî, derheqê tayê kesanê tarîxî yê kurdan, sîyaset, edebîyat û kurd û lehçeyê ziwanê kurdkî ya.

Malmîsanij û eserê eyê ke hetanî nika weşanîyaye:

M. Malmîsanij  (1952)

Yew dewa Pîranî de ameyo dinya. Wendişê xoyo verên û mîyanên Kurdîstan de, unîversîte Anqara de qedênay. Dima heşt serrî Kurdîstan de malimîye kerde. Mabênê serranê 1975 û 1981î de semedê kurdîye ra hîrê rey dekewt hepisxane.

1982 de welat ra vejîya. Unîversîteya Sorbonne (Parîs) û Unîversîteya Uppsala (Swêd) de qismê ziwananê îranî wend. Unîversîteya Linköpingî de qismê perwerdeyî de wend. Swêd de Unîversîteya Göteborgî de masterê xo temam kerd.

Malmîsanij hîna zaf bi lehçeya kirmanckî (zazakî) û tirkî nuseno. Ehmedê Xasî û Usman Efendîyê Babijî ra pey heta 1970 welat de kirmanckî nênusîyabî. Malmîsanijkeso tewr verên o ke serranê 1970 de welat de kirmanckî nuşto. Ey û tayê hevalanê xo 1979-1980 de Tirkîya de kovara Tîrêje vete. Nêmeyê na kovare kirmanckî nêmeyê aye zî kurmanckî (kirdaskî) bî. Ferhengê verênê kirmanckî Malmîsanijîhazir kerd û 1987 de neşr kerd. Ey fariskî û tirkî ra tayê hîkayeyî zî tercumeyê kirmanckî kerdî. Reya verêne ey Mewlidê Ehmedê Xasî û Usman Efendîyê Babijî herfanê erebkî ra çarnayê herfanê latînkî ser û nê her di şaîrê kirmancan bi ma dayê naskerdene.

Heta ewro nizdî pancas rojname û kovaran de, bi seyan nuşteyê Malmîsanijî vejîyay û ey nê kovaran de redaktorîye kerde: Tîrêj (Îzmîr), Hêvî (Parîs), Armanc (Stockholm), Çarçira (Stockholm), Wan (Stockholm), Çira (Stockholm).

O demêk Swêd de serekê Komeleya Nuştoxanê Kurdan bi. Nika serredaktorê kovara Vateyî yo. Tayê kitabê ey tercumeyê îngilizkî, erebkî, kurdkîya başûrî (soranî) û kurmanckî; tayê şîîrê ey zî tercumeyê îngilizkî, franskî û swêdkî bîyê.

Heta ewro nê kitabê Malmîsanijî neşr bîyê:

A) Bi kurdkî (kirmanckî û kurmanckî)

1- M. Malmîsanij, Ferhengê Dimilkî [Zazakî]-Tirkî, Uppsala, 1987, 401 rîpelî

2- M. Malmîsanij, Herakleîtos (şîîre), Uppsala, 1988, 51 rîpelî

3- M. Malmîsanij, Folklorê Ma ra Çend Numûney, Bälinge, 1991, 319 rîpelî

4- M. Malmîsanij, Ferhengekê Kirdkî-Pehlevkî-Kurmanckî, Stockholm, 1997, 38 rîpelî

5- M. Malmîsanij, Pîre û Luye, Stockholm, 2004, 24 ripelî

6- M. Malmîsanij, Rindê Kincan Xo ra Dana, Stockholm, 2004, 20 ripelî

7- M. Malmîsanij, Rindê Heywanan Nas Kena, Stockholm, 2004, 20 ripelî

8- M. Malmîsanij, Gotibûn ku..., Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul, 2006, 168 ripelî 

9- M. Malmîsanij, Mi Şêx Seîd Dî, Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul 2009, 167 ripelî

B) Bi tirkî 

10- M. Malmîsanij, Yüzyılımızın Başlarında Kürt Milliyetçiliği ve Dr. Abdullah Cevdet, Uppsala, 1986

11- M. Malmîsanij, Said-i Nursi ve Kürt Sorunu, Uppsala, 1991 

12- M. Malmîsanij, Abdurrahman Bedirhan Ve İlk Kürt Gazetesi Kürdistan sayı: 17 ve 18, Stockholm, 1992

13- M. Malmîsanij, Bitlisli Kemal Fevzi ve Kürt Örgütleri İçindeki Yeri, Stockholm, 1993

14- M. Malmîsanij, Cızira Botanlı Bedirhaniler ve Bedirhani Ailesi Derneği’nin Tutanakları, Stockholm, 1994, 344 sayfa

15- M. Malmîsanij, Kırd, Kırmanc Dımıli Veya Zaza Kürtleri, İstanbul, 1996

16- M. Malmîsanij, Kürt Teavün ve Terakki Cemiyeti ve Gazetesi, Stockholm, 1998, 192 sayfa

17- M.Malmîsanij, İlk Legal Kürt Öğrenci Derneği Kürt Talebe-Hêvî Cemiyeti (1912-1922), Avesta Yayınları, İstanbul, 2002, 320 sayfa

18- M. Malmîsanij, Dîyarbekirli Cemilpaşazadeler ve Kürt Milliyetçiliği, Avesta Yayınları, İstanbul, 2004, 512 sayfa

19- M. Malmîsanij, Türkiye ve Suriye’de Kürtçe Kitap Yayımcılığının Dünü ve Bugünü, Vate Yayınları, İstanbul, 2006, 168 sayfa

20- M. Malmîsanij, İlk Kürt Gazetesi Kurdıstan’ı Yayımlayan Abdurrahman Bedirhan (1868-1936), Vate Yayınları, İstanbul 2006, 198 sayfa

21- M. Malmîsanij, Bu Kürtleri Nereden Çıkardın İsmail Beşikçi? Vate Yayınları, İstanbul 2009, 116 sayfa

22- M. Malmîsanij, Yirminci Yüzyılın Başında DİYARBE-KİR’DE KÜRT ULUSÇULUĞU (1900-1920), Vate Yayınları, İstanbul 2010, 159 sayfa

23- M. Malmîsanij, Kürtçede Ses Değişimi, Vate Yayınevi, İstanbul, 2013, 170 sayfa

24- M. Malmîsanij, Kurmancca Karşılaştırmalı Kırmancca (Zazaca) Dilbigisi, Vate Yayınevi, İstanbul, 2015, 302 sayfa

25- M. Malmîsanij, 1925`ten Önce Ayrılma Taraftarı Kürt Örgütleri, Vate Yayınevi, İstanbul, 2020, 3182 sayfa

C) Bi swêdkî

24- Kurdiskt författarskap och kurdisk bokutgiving: bakgrund, villkor, betydelse, Stockholm, 1998

Ç) Kitabê ke Malmîsanijî û nuştoxanê bînan pîya nuştê:

25- M. Malmîsanij & Mahmûd Lewendî, Li Kurdistana Bakur û Li Tirkiyê Rojnamegeriya Kurdî-I, Uppsala, 1989

M. Malmîsanij & Mahmûd Lewendî, Li Kurdistana Bakur û Li Tirkiyê Rojnamegeriya Kurdî-II, Stockholm, 1992

26- M. Malmîsanij & Mehmet Uzun, Rindê Baxçeyê Kaloyî de, Stockholm, 2004, 28 rîpelî

27- M. Malmîsanij & Mehmet Uzun, Rindê Vana Ê Min a, Stockholm, 2004, 20 rîpelî

28- M. Malmîsanij & Mehmet Uzun, Rindê û Keyeyê Xo, Stockholm, 2004, 12 rîpelî

29- Grûba Xebate ya Vateyî, Ferhengê Tirkî-Kirmanckî (Zazakî) û Kirmanckî (Zazakî)-Tirkî, Îstanbul, 2004, 400 rîpelî 

30- Grûba Xebate ya Vateyî, Rastnuştişê Kirmanckî (Zazakî), Îstanbul, 2005, 110 rîpelî

No kitab herfanê erebkî ra transkribe kerdo û ziwanê ey sade kerdo: 

Celadet Âli Bedirhan, Günlük Notlar (1922-1925); Stockholm, 1995. 76 sayfa

Na kovare seba çape amade kerde û newe ra neşr kerde: 

Dicle-Fırat, no: 1-8 (1962-1963), çapa newa: Stockholm, 1997.

Kitabê eyê ke tercume bîyê:

A) Îngilizkî

1- M. Malmîsanij, The Past and The Present of Book Publishing in Kurdish Language in Turkey and Syria, İstanbul, 2007

B) Erebkî

1- M. Malmîsanij, Bedirxanîyyû Cezîret Botan we Mehadir Ictima’atu’l-Cem’yyete’l-’Aîlîyye’l-Bedirxanîyye, Hewlêr, 1998

2- Malmîsanij, El-Bedirxanîyyûn fî Cezîret Botan Wesaîqu Cem’yyete’l-’Aîlîyye’l-Bedirxanîyye, Beyrut, 1998

3- M. Malmîsanij, El-Qewmîyye el-Kurdîyye we D. ’Ebdellah Cewdet fî Metle’î’l-Qernî’l-’Işrîn, Hewlêr, 2000

4- M. Malmîsanij, Aîletu Cemîl Paşa el-Dîyarbekrî we Nîdalu’l-Qewmî’l-Kurdî, Hewlêr, 2007

C) Kurdîya başûrî (sorankî)

1- M. Malmîsanij, Binemaley Cemîlpaşa Dîyarbekirî û Kurdayetî, Hewlêr, 2007

2- M. Malmîsanij, Cemîyetî Teawun we Tereqqîy Kurd û Rojnamekey, Silêmanî, 2007

3- M. Malmîsanij, Pêgey Kemal Fewzî Bitlîsî le Rêkxirawekanî Kurd da, Silêmanî, 2007

4- M. Malmîsanij, Civata Hêvî Telebey Kurdan (1912-1922), Silêmanî, 2007

Ç) Kurmanckî

1- M. Malmîsanij, Cemîlpaşazadeyên Dîyarbekirî û Neteweperweriya Kurdî, İstanbul, 2008