Kalkan: Komplo hêrişo rêxistinbîyaye yê sîstemî yo

Duran Kalkanî vat Komployê Mîyanneteweyî yo ke 9ê Teşrîna Verên a 1998î de ame destpêkerdene hêrişêko rêxistinbîyaye yê sîstemê modernîteya kapîtalîste ya globale bi ke semedê tasfîyekerdişê PKK, Rayberîye û estbîyayîşê azadîye ya şarê kurdî ame kerdene.

Endamê Komîteya Rayberdişî ya PKKyî Duran Kalkanî derheqê Komployê Mîyanneteweyî yê 9ê Teşrîna Verêne de persê ma cewab kerdî.

Serrgêra 22. ya Komployê Mîyanneteweyî yê 9ê Teşrîna Verêne ha bena nêzdî. No komplo senî û key bi rojdem û hedefê ci çita bi?

Ez hêverî Komployê Mîyanneteweyî û hêzanê komplogeran rê lanet kena. Ez xoverdayîşê Îmraliyî û mîmarê nê xoverdayîşî Rayber Apoyî rê selam kena. Ez şehîdanê fedayîyan bi hûrmet û mînetî yad kena.

Seba ke ma fam bikerê ke komplo senî û key ame kerdene ganî hêverî ma bimusê ke kamî yan zî kamyew hêzan no komplo ard ca. Xora komplo de dewleta TCyî zî şuxilîya û TCyî komplo îdare zî kerd. La seke Rayber Apoyî zî vatêne komplo de rolê TCyî 'gardîyanîye' bibi. TC hema zî wezîfeyê xo yê gardîyanîye keno. Têkoşînê vera Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî, têkoşînê vera PKKyî û têkoşînê vera Rayber Apoyî têna hetê TCyî ra nêna caardene. Tay hêzî estê ke TCyî ra zêdêr dişmenîya vera Rayber Apo û PKKyî kenê. Nê hêzanê mîyanneteweyîyan komplo kerd.

Nê hêzî kam ê? Nê hêzî sîstemê modernîteya kapîtelîste û hêzê ci yê rayberî yê. Sîstemê sermayeya globale seke dewletê bînî parçe kerdî Kurdîstan zî kerdî çar parçe û waşt Kurdîstan çin bikero. Sey armenî, asûrî-sûryanî û rûman vera kurdan zî Şerê 1. yê Dinya ra dima qirkerdişî ameyî plankerdene û nê qirkerdişî game bi game ameyî kerdene. Yanî meseleya ke ma tira vanê 'meseleya kurdan' wina vejîyaye werte. Meseleya kurdan çita ya? Meseleya kurdan cîyakerdiş, parçekerdiş û vilakerdişê Kurdîstanî yo. Êyê ke meseleya kurdan vete werte û geş kenê DYA, Îsraîl û Îngilîstan ê. Komplo zî hetê înan ra seba ke çareserîya meseleya kurdan bêra astengkerdene ame caardene. Nê hêzanê komplogeran tim waştêne ke kurdî qir bibê. Îtîfaqê DYA-Îngilîstan û Îsraîl bira Komployê Mîyanneteweyî yê 9ê Teşrîna Verêne ya 1998î daye û no planê komployî viste dewre. Serekîya DYA bi taybetî serekê ê çaxî Bill Clintonî zî komplo îdare kerd û ard ca. Yanî no tecrîd û îşkenceyê 22 serran hetê sîstemê modernîteya kapîtalîste ra ame kerdene. DYA berpirsîyara nê komloyî yo. DYA nika xo sey 'dosta kurdan' mojnena la DYA ser o hema zî rêçê komployî esto.

Komployê Mîyanneteweyîyî hedef kerd ke Têkoşînê Azadîye yê Kurdan û Rayberîye îmha û tasfîye bikero. Çunke komployî armanc kerdêne ke çareserîya meseleya kurdan asteng bikero û qirkerdişê kurdan dewam bikero. PKK û Rayber Apo seba ke waştêne meseleya kurdan çareser bikerê bîyî hedefê komplogeran. Hêverî zî îmha û tasfîyeyê Rayber Apoyî bi komployî visîyayî dewre.

Stratejîya Komployê Mîyanneteweyî yê 9ê Teşrîna Verêne wina ya: dima ke Rayber Apo bêro îmhakerdene PKK do tasfîye bibo û eke PKK tasfîye bibo qirkerdişê kurdan zî do ser bikewo.

Têgêrayîşê PKKyî qirkerdişê kurdan asteng kerd. Seba ke kurdan qir bikerê hêzanê tasfîyekeran PKK û Rayberîye kerdî hedef. Bi serran hêzanê komplogeran bi hêrişanê vera gerîlayan xîret kerd ke nê armancê xo bîyarê ca. La komployî ra dima înan stratejîya xo vurnaye. Înan hînî vera gerîlayan û PKKyî nê vera Rayber Apoyî hêrişî bidîyêne destpêkerdene.

Seba ke NATO serranê 1980-90an de vera PKK û gerîlayan ser nêkewt Komployê 9ê Teşrîna Verêne kewt rojdem.

Sîstemê modernîteya kapîtalîste seba ke serranê 1990an de semedê Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdan ra nêeşkayêne mudaxeleyê Rojhelatê Mîyanênî bikero waşt ey îmha û tasfîye bikero. Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî hetêkî ra Kurdîstan azad keno hetêkê bînî ra zî Rojhelatê Mîyanênî keno azad. Sîstem zî xora naye ra tersa. Coka Komployo Mîyannetweyî kewt dewre.

22 serran ra nata vera komployî têkoşînêko senîn ame kerdene û tesîrê nê têkoşînî komlo sînordar kerd?

Têgêrayîşê Azadîye Kurdîstanî 22 serran ra nata hedefê planê îmha û tasfîyî yê DYA de yo. La Têgêrayîş vera nê hêrişan bi hawayêkê çêrî xo ver dano.Hêverî xoverdayîşê vera komployî hetê kurdan ra ameyêne kerdene la dima no xoverdayîş cinî, ciwan, karker, kedkar û pêro şaran ra vila bi. Hînî pêro merdimîye vera komployî têkoşîn kena. Reyna têkoşînê vera Komployê Mîyanneteweyîyî hînî bîyo têkoşînê şorişgêrê demokratîkî yê şaranê herême.

Hêrişo komploger asta globale de yo coka hende wehşî, xidar û har o. Xora xoverdayîşê vera nê hêrişê komplogerî zî ganî bêaman, zor û fedakar bo. Xora têkoşînê ma yê vera Komployê Mîyannetweyî zî bi nê hawayî yo. Hêverî bi xo Rayber Apo nê têkoşînî keno. Heta têkoşîno esas ê vera komployî têkoşînê Rayber Apoyî yo. Rayber Apo têkoşînê xo, bi xo aver beno, ano ca û beno serkewtişî. Ganî her kes na raştîye hol bizano. Coka ganî bêro famkerdene ke tewir, têgêrayîş, hîş û terzê Rayber Apoyî yê vera komployî senîn ê.

Kesê ke têkoşînê Rayber Apoyî yê vera komployî vera sîstemê modernîteya kapîtalîste anê ca, eşkenê têkoşînê demokrasî û azadîye zî bîyarê ca. Ganî pêro hêzê şorişgêr, demokratîl û sosyalîstî xo biresnê nê hîş û têkoşînê Rayber Apoyî. Rayber Apoyî pawitişanê xo de nê raştîyî bi hawayêkê hîrayî ercnayê.

Roja ke Komployê 1998î dest pêkerd milîtanîya fedayîye ya PKKyî û welatperwerîya Kurdîstanî ya Rayber Apoyî tehluke hîs kerd û vera nê tehlukeyî bi şîarê 'Şima nêeşkenê tîja ma tarî bikerê' xeta xoverdayîşî awan kerde. Terz û xeta têkoşînê vera Komployê Mîyanneteweyîyî xet û terzê nê şîarî yê. Na xete xeta xoverdayîşê zîndanan, xeta Rojeyê Mergî yê Pîlî yê 14ê Temmuze ya. Na xete xeta Hemleya 15ê Tebaxe ya, xeta Egîd û Zîlane ya.

22 serran ra nata têkoşînê vera komployîn de na xete sey esas yena girewtene.Yanî xeta fedayîye ya 'Şima nêeşkenê tîja ma bikerê tarî' xeta xoverdayîşê ma ya. Esasê mesele na ya. Na xeta xoverdayîşî de bi desan milîtanê şorişgêrî zîndanan de, bi seyan gerîlayî şerê vera artêşa tirke de şehîd bîyî. Çar parçeyanê Kurdîstanî û teberê welatî de bi desan şorişgêr û welatperwerî tewrê çalakîyanê fedayîtîye bîyî, înan bedenê xo dayî adirî verî û şehîd bîyî.

No xoverdayîşê çerîye yo. 22 serran de bi des hezaran kesî nê xoverdayîş de şehîd bîyî, birîndar bîyî, tepişîyayî û esîr bîyî. Çar parçeyanê Kurdîstanî de û teberê welatî de cinî, camêrd, ciwan, gerîlayanê ma rayberîya partîya ma de 22 serran bi hawayêkê çêrî vera komployî xo ver da û dormeyê Rayber Apoyî de çemberêko adirin viraşt. Raştîya Rayber Apoyî ame wayîrvejîyayene û sîstemê tecrîd û îşkenceyî yê Îmraliyî ameyî qulkerdene. Netîceya nê têkoşînê 22 serran de Komployo Mîyanneteweyî bi parçe parçe, qul bi, yewîya xo vînî kerde, birînî girewtî û serkewtişêk nêvist xo destî.

Bêguman sîstemê îşkence û tecrîdî hema zî dewam keno. DYA û hêzê komplogerî seba ke PKK îmha û tasfîye bikerê plananê neweyan amade kenê. Wazenê Komployê Mîyanneteweyîyî bidê dewamkerdene la goreyê 22 serranê peyênan komplo bîyo qels, parçe û qul. Beno ke no komplo bi temamî nêame binkerdene la eşkera yo ke ser zî nêkewto.

Mîyanê Şerê 3. yê Dinya de cayê Komployê Mîyanneteweyîyî kamca yo?

Şerê 3. yê Dinya serranê 1990-91î de bi krîzê korfezî dest pêkerd. Bi nê hawayî asta globale de pêkewtîşê neweyî zî qewimîyayî. Seba menfaatanê xo DYA bi şerê Korfezî Rojhelatê Mîyanênî rê mudaxeleyo polîtîk û leşkerî kerd. DYA rayberîya Saddam Huseyînî de îdareyê Bexdadî girewt binê ablûqaya xo û seba ke têgêrayîşê demokratîk-şorişgêrî tasfîye bikera prosesêko newe yê hêrişan aver berd. Seke yeno zanayene na çarçewe de bire ameye dayene ke PKK nêro girewtene zereyê Kurdîstanê Başûrî.

Krîzê Korfezî û mudaxeleyê DYA xîret kerdêne ke şorişê Filîstîn û Kurdîstanî sînor bikerê û bigêrê binê kontrolê xo. Serranê 1990an ra dima DYA nareye zî waşt ke newe ra mudaxeleyê Rojhelatê Mîyanênî bikera û hetê sîyasî û leşkerî ra serdestîya xo îlan bikera. DYA seba naye ganî hêverî Iraq bivistêne destî, PKK îmha bikerdêne, Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî bivindartêne.

Seba ke PKKyî bi hawayêkê xurtî Rojhelatê Mîyanênî û Kurdîstan de azadî û demokrasî game bi game ardêne ca DYA hêverî o kerd hedefê xo. DYA seba naye Komployo Mîyanneteweyî yê 9ê Teşrîna Verêne ya 1998î plan kerd û ard ca.

Aslê xo de Şero 3. yê Dinya hetê sermaye ra seba kar û menfaatan dîya destpêkerdene. Sîstemê sermayeya globale yo ke mudaxeleyê Rojhelatê Mîyanênî kerd, bi krîzê Korfezî şer da destpêkerdene. Rayberîya DYA de sermayeya globale safhaya diyîne ya Şerê 3. yê Dinya de seba ke PKK û Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî îmha û tasfîye bibê vera Rayber Apoyî Komployo Mîyanneteweyî ame plankerdene û caardene.

Yanî sîstemê sermayeya globale seba ke bi hawayêkê xorinêrî mudaxeleyê Rojhelatê Mîyanênî bikero hêverî waşt ke Rayberîye û Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî îmha û tasfîye bikero. Çunke sermaye ma vera xo de sey astengêk dîyêne. Her çiqas Rayber Apo hêrişê Komployê Mîyanneteweyîyî de nêamebi îmhakerdene zî tecrîd û îşkenceyê Îmraliyî ra dima DYA şerê Afganîstan û Iraq ardî rojdem. DYA îdareyê Talîban û Saddam Huseyînî rijnayî û bi nê hawayî Asyaya Başûre û Rojhelatê Mîyanênî de gamêka sîyasî û leşkerîye ya hêzêre eşte.

Do dewam bikero