Kurdan ê zazayan de kamcîn nimûneyê vateyê verênan, çibenok, dua, zewt û kayvateyî est ê? Ma beşê verênî yê dosyaya xo de ya ke panc beşan ra yena pê, vateyê verênan girewtbî dest. Ewro ma do sey beşê dîyinî duayan ser o vinderê.

2- DUAYÎ

Çekuya  “dua” erebkî ra yena û yena manaya “veng dayene, waştene, ardim waştene”. Şarê kurdî zî sey miletanê bînan seba Homayî, pêxamberan, Xizir û ewlîyan, pîr û rayberan, zîyar û dîyaran, ko û daran û mirad û çîyanê rindan duayan waneno.

Ma nika cêr de bi nimûneyan, bi şeklêko alfabetîk duayanê zazakî/kirdkî bivînê:

-A-

Alî wayîr bo.

Alî yar bo, Xizir dost bo.

Asparê Heqî to de bo.

-B-

Bê lome bo.

Bi xêr şo bi xêr bê.

-C-

Cayê to cenet bo.

Cayê to wa gul û gulîstan bo.

Cedê Sey Nesemî to de yardim kero.

Ci rê kulî dua û gulbag ke Heqo.

-Ç-

Çi miradê to esto, Heq bido.

Çuyê to tim çuya ser ro bo.

-D-

Dem be, dewran be, îqbal be, suhud be.

Derdê cîgere nêvine.

Destê Xizirî destê to bo.

Duzgin Baba yardim kero.

-E-

Elî Şahê Merda can şima de nêdejno.

Elî Şahê Merda wa yar bo.

Emrê to derg bo.

-F-

Feqîr-fuqarî rê wayîr be.

-G-

Gir to de bo.

Girê Boxayî murad bivejîno.

Girê Boxayî yardimcîyê şima bo.

Goşkar Baba to de yardimcî bo.

-H-

Heq  qeda durî bero.

Heq merdena xêre bido.

Heq miradê to bikero.

Heq risko bêxêrî dûrî bero.

Heq to ra razî bo.

Heq to rê verdo. 

Heq bela û qezayê to mi rê bîyaro.

Heq bextê to yakero.

Heq biradê to bikero.

Heq cano weş bido şima.

Heq dewleta xêre bido to.

Heq emrê to derg kero.

Heq emro derg bido to.

Heq ewlado xêr bido.

Heq feqîr û fuqarê ortê de meverdo.

Heq hem nazir hem hazir bo şima rê.

Heq her zeman to de yar bo.

Heq hevalê şima bo.

Heq îşê to raşt bîyaro.

Heq juyada şit helale raşte to bîyaro.

Heq karîna domana to rê mîyaro.

Heq kedere medo to.

Heq kesî mekero ocaxkor.

Heq maye û pîyê to kal kero.

Heq merdena xêre bido.

Heq miradê to bi zerya to bikero.

Heq miradê to bido.

Heq niheqa to ra dûrî bero.

Heq ninga to kemere niverdo.

Heq oxursiza yaxê şima mekero.

Heq qijîna domana to rê mîyaro.

Heq rama xo piro kero.

Heq risqê to zêde kero.

Heq risqo xêr bido to.

Heq roja sipîye bidone.

Heq sata weşe to do.

Heq şima tenge de niverdo.

Heq teala xêrê xo bidero şima.

Heq tenge bi şima nido.

Heq to bikero zengîn.

Heq to dar de meverdo.

Heq to de bo.

Heq to pîr û kal kero.

Heq to qeza-bela ra bisevekno.

Heq to ra razî bo.

Heq to verdo.

Heq to wayîrê malê giran kero.

Heq to wayîrê roja sipîye kero.

Heq û teala şima rê çêvero xêr yakero.

Heq xêrê xo bidero.

Heq xirabîye şima ra dûr bero.

Hezretê Xizir sîyo sitarê sere to bo.

Hînîyê Xizirî murad vejîno.

-Î-

Îmdadê ma de bireso asparê Gola Serde.

-K-

Kalo Sipe yardimcîyê şima bo.

-L-

Linga to cara nêverdîyo kemere.

-M-

Mihemed, qusir to ra dûrî bero.

-O-

Oxirê to açix bo

Oxirê xêr bo.

-P-

Pîrê ma Sey Nesêmî to de bo.

Pîrê mi Sey Nesîmî ma rê wayîrîye bike.

Pîrê Ulu Dîwanî cara kesî rê xirabîye nîyaro.

-Q-

 

Qeda, qusirê to awe de şoro.

Qida û belayê to mi rê bêro.

-R-

Roja tenge ma memusne.

-Ş-

Şahê Merda ma bêwayîr meverdo.

Şahê Merda canweşîye bido şima.

Şahê Merda emro derg bido to.

Şahê Merda sata weşe bido to. 

Şahê Şehîda wa şima cêra nikero.

Şar muxtacê to bo, to muxtacê şarî mebene.

Şehîdê Dîyarî kesî muxtacê kesî mekero.

Şima canê xo ra xêr bivîne.

Şima cara tengê nêvînê.

Şima emegê xo ra xêr bivînê.

Şima şonê kotî ninga şima kemere niverdîyo.

Şonê kotî deste şima destê Xizîrî de bo.

-S-

Sultan Baba canweşîye bido şima.

-T-

Tenga to mi rê bêro.

Ti dem kerê, dewran kerê wayîrê ewlad kere.

Ti dem û dewranê bene.

Ti derd mevîne.

Tim weş û war be.

To muxtacê dişmen nêbe.

To muxtacê her-kutika nêbe.

To şona kotî Heq to wayîrê roja sipîye kero.

To tasa xo mecêre meşore çêverê kesî.

-V-

Verê desta de nêmane.

-W-

Wa Hezretê Xizir sîya sitarê serê to bo.

Waya Goşkar

Wayîrê emrê dergî kero.

Wayîrê lajanê zafa, çênanê şenika kero.

Wayîrê to Xizir bo.

-X-

Xas û gerçegî, elî û ewlîyayê Heqî, zîyar û dîyarî Heqî hevalê şima bê.

Xizir bereketê xo emre şima kero.

Xizir bexto xêr to rê yakero.

Xizir çerqê şima raşt kero.

Xizir çêvera nikero.

Xizir dem û dewran bido şima.

Xizir dem û dewran kero.

Xizir derd-kerder nêdero.

Xizir domananê to, to rê verdo ke, 

Xizir emro derg bido şima.

Xizir îşê şima bîyaro were.

Xizir îşê şima raşt bîyaro.

Xizir roj û tîje ci done.

Xizir roja sîyaye medo şima.

Xizir roja tengê memusno kesî.

Xizir sata weşe bido şima.

Xizir sata weşe ci do.

Xizir şima ser o bicêro.

Xizir sitar û qutarê serê to bone.

Xizir sura serde to serde nîyaro.

Xizir tenga ma de birese.

Xizir tenge bi ci nêde ro.

Xizir to de bo.

Xizir to de yar bo.

Xizir to rê wayîr bo.

Xizir wara nêdone.

Xizir yardimcîyê şima bo.

Xizir, Elî Şahê Merda can şima de nidejno.

Xiziro Kal deste to bicêro, şima cêra nêkero.

Xiziro Kal to de bo.

Xiziro Kal yardimcîyê şima bo.

-Y-

Ya Goşkar Baba to tenge de meverde.

Ya wayîrê çewres asparî ma tenge de meverde.

Ya Xizirê kelek û gemîyan ma tenge meverde.

Ya Xizirê sata tenge to esta.

Ya Xizirê serê gelek û gemîya, ti xîrabîye ma ra dûr fîye.

-Z-

Zîyar û dîyarî to de bê. 

Dewamê ci do bêro...