Yilmaz Guney 37 serrî verî sey sînemawanêkê kurdî dinyaya xo bedilnaye. Ey heta roja xo ya peyêne zî filmê xo viraştî û xo ver da. Surgun de o zêdêr pê kurdayetîya xo hesîya. Ey semedê rêxistinîya kurdan xîret kerd, semedê ronîyayîşê dezgehanê kurdan kede daye. Ey waşt sey rejîsorê kurdî biewno dinya ra û dinya wina bişinasno.

Meseleya kurdan daye nîqaşkerdene

Guneyî vatêne ''Ewro pê fîlmê 'Rayîr' meseleya kurdan her cayê dinya de yena nîqaşkerdene.'' Fîlmê Rayîrî (Yol) Festîvala Fîlman a Cannesî de xelata 'Palmîyeya Zerdîne' girewte.No semedê kurdan serberzîya tewr pîle bîye. Viraştişê fîlman semedê ey metodêkê têkoşînî û xoverdayîşî bi. Ey vatêne: ''Mi rê viraştişê fîlman metodêkê xoverdayîşî û serewedaritişî yo. Ez bi nê hawayî sere wedarnena.''

Kurdî do qederê xo dîyar bikerê

Rixmo ke tay hunermend û nuştoxan nêwaştêne kurdayetîya înan kifş biba Guneyî Ewropa ra veng dayêne û vatêne: ''Ez rejîsorêko kurd a.'' Ey meseleya kurdan ser o fikrê xo wina eşkera kerdêne: ''Meseleya kurdî Tirkîya û Rojhelatê Mîyanênî de mefteyê şorişî yo la çepê tirkan pê qurretîye nêzdîyê na mesele beno. Ê vanê eke ma şoriş bîyarê ca ma do heqanê kurdan bidê. La kurdî qederê xo bi xo do dîyar bikerê. Eke çepgîranê tirkan bawerî bidêne şarê kurdî înan sere nêwedaritayêne û xo rêxistin nêkerdêne.''

Ma zaf erey mendî

Serra 1983î de Fransa de 'Enstîtuyê Kurdan ê Parisî' abeno. Guneyî nê akerdişî de qisey kerd û vat: ''Qey dezgehêkê winasênî ma zaf erey mendî. Eke siba bîr dewletêka xosere ya kurdan awan biba na xebate ci rê do biba mîsalêk. Ganî kurdî tarîx, kultur û hunerê xo cibigêrê û belge bikerê. Ganî no wezîfeyê ma yo sereke bibo.''

Embazîya Guney û Qasimloyî

Guney surgunîye de hunermend û sîyasetmedaranê kurdan reyde beno şinas. Nînan ra tay kesî Cegerxwîn, Evdirehman Qasimlo, Mahmûd Baksî, Kendal Nezan û Şivan Perwer ê. Guney o çax wazeno Evdirrehman Qasimlo reyde Rojhelatê Kurdîstanî de fîlmêk virazo la emrê ci qîm nêkeno. Qasimloyî zî tim waştêne paştî bido hunermend û nuştoxanê kurdan. Qasimloyî semedê Guneyî vatêne: ''Fîlmê to û sînemaya to kurdan rê şansêko pîl ê, ganî ma na çeke bixebitnê. Têkoşînê to bi 10 hezar pêşmergeyan, mîyanê 10 serran de zî ez nêeşkena bikera.''

Ma nê qederî nêşinasnenê

Guneyî mergê xo ra verî keyeyê xo ra vato: ''Semedê mi enstîtu de merasîmêk bikerê, mi meberê camî.

Mi Paris de defin bikerê. Eke welatê mi azad bo cenazaya mi berê uja.''

Guneyî qedero ke îşxalkeran kurdan rê ferz kerdbi red kerd. Ey pê cuye û hunerê xo no nîşanê dinya kerd û vat: ''Dej, zulm, xizanî, gonî û hêsirî qederê kurdan nîyê. Ma nê qederî nêşinasnenê!''

Ey serra 1984î de Paris de dinyaya xo bedilnaye.