Erdê qedîmî yê Mezopotamya de erbane sey vengê fîrazî yê cinîyan şinasîyena. Sumeran ra nata erbane ha erdê Mezopotamya de ciwîyena. Ereb û farsî tira vanê 'def.'

Erbane û cinîyî yew ê. No hacetê muzîkî yo ke bi cewherê cinîyan ameyo afernayene melodîk û rîtmîk o. Di tewirê erbane estê; yew tewir pê çermê sexteyî virazîyena, tewiro bîn pê çermê raştikênî virazîyena. Erbaneya ke pê çermê raştikênî virazîyena, goreyê germîya warî eşkena sist yan zî wişk biba.

Mamostaya erbane Jîyane Tekçe ard ziwan ke erbane bi taybetî hetê kulturkî ra cinîyan temsîl kena û vat: ''Erbane xîtabê her kesî kena la seba cinîyan taybet a. Erbane vengê qîrayîş, xemgînî û kêfweşîya cinîyan o. Cinîyî eşkenê bi erbane hîsanê xo bimojnê. Cinîyî eşkenê bi erbane hîsanê xo bîyarê ziwan. Erbane nîşaneya serewedaritişê cinîyan ê vera pederşahîye, qîrayîşê cinîyan ê seba haştîye ya. Erbane vengê cinîyn ê erdê Mezopotamya yo. Heta ke cinîyî estbê, erbane zî do estba.''