Climax: Bêîmkanîya Hempare

Fîlmo Peyên yê Gaspar Noéyî yê Climaxî ke Cannes de xelate girewte, no fîlm zor dano sînoranê sînema û bi hawayêkê heyretî ramojneno ke hîsê dewrê verênî yê merdimî senî vejîyayê meydan.

Gaspar Noé yo dîrektoro Arjantînij ke bi fîlmanê xo yê Bi Serreyê Xo, Ageyrayîş Çino û Eşqî yeno naskerdene, fîlmê ci Climaxî bi xelata 15 Rojê Dîrektoran yê Cannesî yê 2018î de ramojîyayîşê xo yo ewilên kerdibi Programê Payîzê Fîlman de cayê xo gêno.   

Climax sey berhemanê bînan ê Noéyî qalkerdişêko raşteraşt ra vêşêr bi şuxulnayîşê kamera û mûniteyê xo eke merdim bi çekuyêk vaco temaşekarî mîyanê heyretî de verdano. Belkî zî no kes eşkeno vaco ke no heyret seke nameyê fîlmî de zî wina yo bi nê berhemî reseno „sertûlik“î.  

Climaxo ke sey „no fîlmêko Fransiz o“ dest pêkeno, bi cewabanê ê kesanê ke seva weçînitişê dansêk ameyê û persa „dans seva şima yeno çi mana“ cewab kenê dest pêkeno. Bi dore ciwanê Latîn, Nîjeryayij, Alman, Musluman û Fransizî vejênê vernîya kamera. Gaspar Noé hema deqeyê ewilênî ra tepîya bala temaşekaran bi nê hawayî anceno Frasizîya xo.     

DANS, MOVIKÊ FÎLMÎ

Climax, dimayê qalkerdişanê ciwanan yê ke tamê pênasekerdişanê „dans cuya min a, azadîya min a“ ûsn. danê, kamera tavilî açarneno hetê prova ser. Kamera plana tekaneye de bi hoka ewnîyayîşê mîrçike ra tewrê dansî bena û vecêna. Gama kes reya ewilêne ewnêno fragmanî ra fîlm hewaya dansê berdewamî nizdê di saetî bol bol dano hîskerdene. Ge-ge hewaya klîbêk ke di saetî dergî yo zî dano. Heta fîlm zafaneyê tesîrê xo zî na kareografîya dansî ke xo sepernayo ci ra gêno.         

Dîyalogê dihetî yê ke tavilî dimayê dansî ra yenê bi vatişanê meşhuran ê ke hetê Noé ra ekranî ser o ameyê ramotene mîyanê ahengêk de şinê: „Cuye bêîmkanîyêka hempar a.“

Bêîmkanîya ke Gaspar Noé behsê ci keno, dîyaloganê êyê dihetîyan de sey tekstê binênan cayê xo gênê. Her çend na babete de zemînêko xeylî saxlem nêvirazîyo zî basîtbiyayîşê qiseykerdişan aktîvîteya ci û sebebanê ci ramojneno. Gaspar Noéyo ke verî zî babeta tecawuzî bi hawayêkê sertî girewtebî xo dest, bi sohbetanê mabeynê ciwanan yê nê fîlmî ramojneno ke  tecawuz senî sey çîyêko normal arîyeno ziwan. Hîkayeyê cinsî yê ke „serdestî“ xo de hewênenê yê lacekê tekane yê sipeyî yê salone, yewbînan ser o fikrê derheqê ê kesanê ke ûca yê… Nê pêro hetê dîrektorî ra sey tuxlayanê qickekanê na bêîmkanîya hempare yenê rêzekerdene.              

HÎKAYEYÊK KE AMÎYA CIWÎYAYENE Û HEWNA DEWAM KENA

Climax de hîkaye eslê xo de gama ke ciwanê ke dans kenê û hetêk ra zî eraq şimenê, ferq kenê û pê hesênê ke şimitişanê înan rê tîryak (LSD) ameyo dekerdene dest pêkena.  

Dîrektor, sere ra heta peynîya fîlmî wazeno ke hîsê no fîlm hîkayeyêka raştekîne ra ameyo rociardene temaşekaran dir virazo. Bi têgeyrayîşê planê tekaneyî yê kamera, hewl dîyeno ke na kîtleya ke krîzê hîskîyî ciwîyena, ke hêzê xo kerdo vinî, heme kontrolê xo kerdo vinî û heme tersanê xo dir têrî ameya û biya hêrişkar bi yew çimî biyero ramotene.