Dewleta tirke ya îşxalkere Werxelê de tetrîtol zî şuxilna

Dîmenanê neweyan de aseno ke artêşa tirke Werxelê de çekê kîmyewîyî şuxilnayî. Dîmenan ra yeno famkerdene ke vera tunelanê şerî yê Werxelê tetrîtol zî şuxilîyayo.

Gerîlayan Werxelê de 7ê hezîrana 2021î de dest pê xoverdayîşî kerd û çar mengan bêmabên xoverdayîşî rê dewam kerd. Dokument û dîmenê nê xoverdayîşî û sûcê şerî yê artêşa tirke eşkera benê.

Artêşa tirke bi taybetî destpêkê menga tebaxe de vera tunelanê şerî yê Werxelê gazê kîmyewîyî şuxilnayî. Gerîlayan 12ê tebaxe de zî tunelanê şerî yê Werxelê ra vejîyayî û 2 leşkerê tirkî kiştî. Leşkerê bînî yê artêşa tirke zî kewtî panîk, malzemeyê xo yê leşkerîyî pey de verdayî û remayî. 

Xoverdayîşê Werxelê de nê cayî de nêzdîyê 200 kîlo teqaberî ameyî destvistene. Gerîlayan dîmenê nê teqaberan girewtî û teqaberê ke vera tunelan şerî şuxilîyenê, belge kerdî. Fermandaranê Xoverdayîşê Werxelê ra Mahîr Kopî kameraya gerîlayan rê qisey kerd û vat ke înan nê malzemeyê teqaberî serê leşkeran ra rakerdî la dişmen dima pê naye hesîyayo.

Mîyanê nê malzemeyan de teqaberê TNTyî, bombayê dest û C3î zî tede tetrîtol (tetrytol) esto.

Tetrîtol têmîyankerdişê teqaberanê tetrîl û TNTyî ra yeno pê û tupanê teqaberîye de şuxilîyeno. Yeno vatene ke tetrîl (C7H5HNO8) jehrîn o û xoza de lez vînî nêbeno. No teqaber bedenê merdiman ser o xeylêk tesîrî keno, çermî vêşneno û cigêran rê zî tesîr keno.