Îsraîl û Îran 13ê hezîrane ra nata danê yewbînan ro. Hêrişanê Îsraîlî de xeylê fermandarê payeberzî û zanistê Îranî merdî. Partîya Cuya Azade ya Kurdîstanî (PJAK) derheqê babete de eşkerayîyêke daye.

Hemsereka PJAKî Peymane Vîyan Rojnameyê Yeni Ozgur Politika rê qisey kerd.

Peymane da zanayene ke eke rejîmê Îranî birijîyo dinya de do kaos virazîyo û vat: ‘’Çîyê ke Iraq, Sûrîye û Lîbya de qewimîyenê Îran de zî qewimîyenê. Eke rejîmê Îranî hîna zaf bimano hêrişî zî do bizêdînê. Xeylê fermandarê Îranî kişîyayî. Mezgê ‘Şîî û Farsî’ yê rejîmî bi xo mesele yo. Hetê bînî ra rantgîrî, krîzo ekonomîk, zuwatîye, meseleya awe û koçberîye zî meseleyê giranî yê. Rijîyayîşê rejîmê Îranî do kaosî bizêdîno. Sere de hêzê kurdî hêzê muxalîfî ganî bi hawayêkê cîyayî bêrê ercnayene.

Kurdî Îranî ra heqê xo wazenê, seke rejîm îdîa keno kurdî ‘cîyabîyayîş’ nêwazenê. Nika Îran de şarêko tewr rêxistinkerde û baldar kurd ê. Kurdan mojna ke hêzê motorî yê qewimîyayîşanê sîyasî û komelkîyan senî beno. Rayber Apoyî vatibi ke ‘kurdê azadî nasnameyê neweyî yê Rojhelatê Mîyanênî yê.’ Şertî se benê wa bibê ma do seba şarê xo û şaranê Îranî têkoşîn bikerê. Kurdî îdareyê hemparî wazenê. Kurdî xopawitiş kenê, wayîrê hêzê sîyasî û rêxistinîye yê. Ma do kurdayetîya xo ra û heqanê xo ra fek vera nêdê. Seke Rayber Apoyî vatibi ‘Kurdayetîye hinî raştîyêka garantîkerde ya.’ Ma rêçê raştîye de yê. Kurdayetîya ma raştîya ma ya.’’

Peymane bale ante ser ke Tirkîya tedaya PJAKî kena ke çekan war verda la na teda nêna qebulkerdene. Peymane vat: ‘’Dewleta tirke wa qîmetê vengdayîşê Rayber Apoyî bizana. Dewleta tirke goreyê feresatê xo yê verênî têgêrena la ganî îradeyê kurdan bişinasna. PJAK seba heqanê kurdan têkoşîn kena. Dewleta tirke çira PJAKî kena hedef? Xeylê welatan de merdimî paradîgmaya Rayber Apoyî ra tesîr bîyê. Dewleta tirke do mudaxeleyê pêroyê nînan bikera? PJAK goreyê paradîgma û felsefeya Rayber Apoyî têkoşîn kena. Rewşa PJAKî pabesteya rewşa kurdanê Rojhelatê Kurdîstanî ya. Ma bi zelalî vatibi la ma do ancî vajê; Têkoşînê ma do dewam bikero û destê ma ra çi bêro ma do bikerê. Ma serrêke ra zêdeyêr o her çîyê xo ercnenê û biran gênê. Hêz û potansîyelê ma est o ke ma goreyê her şert û rewşe têbigêrê. Dewleta tirke wa hêverî meseleyanê xo çareser bikera.’’

Peymane vist vîrî ke cinîyê endamê PJAKî Werîşe Muradî, Pexşane Ezîzî û Şerîfe Muhammedî binê gefê dardekerdişî de yê û vat: ‘’Nê birê dardekerdişî bêhuqûqî yê. Pexşane rojnameger a, Şerîfe têkoşera çepgîr a û Werîşe xoverdayoxêka rûmetên a. Seba ke cinîyan ê temsîlkaran ê ‘Jin, Jiyan, Azadî’ ra qesas bêro girewtene nê cezayê îdamî dîyayê. Kampanyaya ‘Îdamî rê ney, cuya azade rê heya’ pîlêr bena û heta ke nê cezayî biqedê do dewam bikera.

Rejîmê Îranî nê cezayanê îdamî sey qedînayîşê hêrsê şarî şuxilneno. 2024 de 31 cinîyî ameyî îdamkerdene û bi seyan tepişteyê sîyasîyî gefê îdamkerdişî de têrî yê.’’