Seba Vakur û Rojakewtena Sûrîye 2018 hetê dîplomasî ra zihîf bîye

Berpirsîyarê Têkilîyê teberî yê PYDyî Salîh Muslîmo ke xebatê 2018î yê dîplomatîkî yê Vakur û Rojakewtena Sûrîye ercnayî vat do merkezê xebatanê serra newî de "Halkerdişê krîzê Sûrîye" û "azadîya Efrînî" bibê.

Serra 2018 de Vakur û Rojakewtena Sûrîye de kîşta averşîyayîşanê eskerî û sîyasîyan de hetê dîplomasî ra zî averşîyayîşê muhîmî virazîyayî. Her çende Îdareyê Vakur û Rojakewtena Sûrîye rîyê îşxalbîyayîşê Efrînî ra serra 2018î sey serrêka serkewtî nêvîno zî na serre de hem zere de hem zî teber de xebatê dîplomatîkî yê muhîmî ameyî kerdene.

Berpirsîyarê Têkilîyê teberî yê Partîya Yewîye ya Demokratîke (PYD) Salîh Muslumî hetê kemî-nebes û hetê bihêzî yê xebatanê dîplomatîkan ê serra 2018î ANFyî rê ercnayî.

SEBA EFRÎNÎ HADREYÎ

Salîh Muslumî nê vatî: "Ma nêeşkenê vajê ke ma seba Efrînî dîplomasîyêka xurte rayra berde. Na mana de ma xo rexne kenê. Eke ma xebatêka hîna rinde ya dîplomasî rayra biberdêne ma do hîna çîyanê rindan bikerdêne.

Netîceyê xebatanê dîplomasî de welatê sey Fransa, Amerîka, Urdun û Sûrîye wazenê ke ma zî masaya çareserî de ca bigîrê. Yanî 2018 de çîyê rindî bîyî, la Efrîn seba ma hewna zî birînêk a. Heta şarê Efrînî agêro bajarê xo do xebatê ma dewam bikerê."

CEHDÊ ÇARESERÎ

Muslîmî wina vat: "Serra 2018 de rejimî dir tayê pêvînayîşê ma bî la ma nêresayî netîceyêk. Ma ramot heme dinya ke ma dîyalogî rê akerde yê. Eke çareserîyêk nêvirazîyo berpirsîyar ma nêyê.

Xusûsen zî dewleta Tirkî nêwazena ke ma tewrê kombîyayîşanê Cenevre, Astana û Soçî bibê. Tim vanê ke ê do Sûrîye perçe bikerê. La ma îspat kerd ke bi projeyê Xoserîya Demokratîke Sûrîye perçe nêbena."

DÎYALOGO XOZERE

“Pêvînayîşê ma tewr rind Misirî dir rayra şinê. La tayê planê welatanê Ereban ê bînî Tirkîya dir estê,, ê tayênan zî rejimî dir planê înan estê. Na yewe ra pêvînayîşan de zaf xorîyî nêkewte dest. Ma waşt ke nê demanê peyênan de Rojava de her dormeyî dir dîyalog ronê. Partîyê legalî estê ke sîstemê ma nas kenê, ma înan reyde netîceyê pêvînayîşê 15ê menge de vilawekêk hadre kerde. La ma partîyê ke kîşta Tirkîya de yê û sîstemê ma nas nêkenê reyde zî bi rayîranê cîyayan wazenê têkilî ronê. Ê partîyan ra heta nika vînayîşêko pozîtîf nêame la eke ma dîyalogê xo înan dir aver berê do hîna rind bibo.”

AZADÎYA EFRÎNÎ

Muslîmî peynîya qiseykerdişê xo de nê vatî: “Ma umîd kenê ke do problemê yewîya neteweyîye hal bibê. Bêguman amacê ma o yo ke kongreya yewîya neteweyîye bêro viraştene. Umîdê ma yo tewr pîl agêrayîşê şarê Efrînî bi bajarê xo yo, ma do heme xebatanê xo seba nê bikerê. Vernîya ma de kombîyayîşê Cenevre esto. Tirkîya na yewe ra nêrehet bena. Ma umîd kenê ke hetê Sûrîye ra ma do dormeyanê azadan dir bêrê têhet û seba Sûrîyeyêka rind û roşine çareyan bivînê.”

2018 DE VAKUR Û ROJAKEWTENA SÛRÎYE DE TAYÊ XEBATÊ DÎPLOMATÎKÎ

* 27 Mart: Suriye Gelecek Partisi kuruluşunu ilan etti. Partinin genel başkanlığına İbrahim Qeftan seçildi.

*17ê Çile: Heyetêk Wezaretê Karê teberî ye Fransa Vakur û Rojakewtena Sûrîye zîyaret kerd.

*20ê Çile: Dewleta Tirkî netîceyê peymana mabênê xo û Rûsya de û çimgirewtişê Amerîka de hemverê Efrînî de hêrişê îşxalî da destpêkerdene.

*25ê Sibate: Berpirsîyarê Têkilîyê teberî yê PYDyî Salîh Muslum Çekya de ame destbendkerdene. Muslum 27ê Sibate de serbest ame veradayene.

*18ê Adare: Dewleta Tirkî û çeteyanê ci Efrîn îşxal kerd.

*29ê Adare: Heyetêkê Îdareyê Xoserî yê Vakurê Sûrîye ra serekkomarê Fransa Emmanuel Macronî dir pêvînayîş viraşt.

*14-15ê Gulane: Bi tewrbîyayîşê Rûsya, Tirkîya û Îranî pêvînayîşê Astana-9 ameyî viraştene.

*25ê Gulane: Ame eşkerakerdene ke Grûba hempare ya Amerîka-Tirkîya Enqere de amîya têhet û xerîteya rayîrî ya Miinbicî amîya tesdîqkerdene.

*1ê Hezîrane: Partîya Yewîya Sûrîye kongreya xo ya dîyine viraşte.

*18-21ê Hezîrane: Konferansê azadkerdişê Efrînî ame viraştene.

*30ê Temmuze: Pêvînayîşê Astana-10 Soçî de ameyî viraştene.

*27ê Tebaxe: Têgêrayîşê Cimatê Demokratîkî yê Rojava (TEV-DEM) kongreya xo ya hîrêyine viraşte.

*7ê Êlule: Serekê dewleta Rûsya Vladîmîr Pûtîn, serekkomarê Îranî Hasan Ruhanî û serekkomaro Tirk Tayyîp Erdogan Tahran de seba meseleyanê Sûrîye ameyî têhet.

1ê Teşrîna peyêne: Bi hemkarîya Amerîka û dewleta Tirkî mabênê Minbic û Cerablûsî de dewrîyeyê hemparî dest pêkerdî.

*27ê Teşrîna peyêne: Seba viraştişê dîyalogî mabênê grûbanê muxalifan ê Sûrîye serkêşîya MSDyî de komxebata dîyine Eyn Îsa de amî viraştene. 

*2-4ê Kanûne: Forumê Efrîn de Qirkerdişo Etnîkî û Vurayîşo Demografîk ame viraştene.

*19ê Kanûne: Serekê Amerîka Donald Trumpî vat ke ê do xo Sûrîye ra biancê.