Endamê Perwerdeyê Unîversîteya Central European a Awusturya Dr. Yektan Turkyilmazî ke sîyasetê Tirkîya nêzdî ra taqîb keno, derheqê weçînitişê Tirkîya yê 14ê gulane de cewabê persanê ANFyî da.

Ma prosesê weçînitişî yê senînî reyde rî bi rî yê, vernîya tirkîya de çi est o?

Tirkîya û weçînitiş... Tirkîya rasta zî welatêko balkêş o. Bi vatişêkî reyde şîrovekerdişê ci zehmet o. heta nika zaf reyan tirkîya de weçînitişî bi adîl nêbîyê. Bi taybetî seba kurdan qet adîl nêbîyî. Sîyasetmedarê kurdan serranê 1990î ra yo ke binê terorê dewlete de mendî û binê nê şert û mercanê neadîlan de dekewtî weçinitişan. Tirkîya weçînitişê 2018î ra dima zaf balkêş bedilîya. Ez weçînitişê 24ê hezîrana 2018î sey weçînitişê peyênî yê Tirkîya vînena.

Çira ti wina vînenî?

Seba ke vernîya weçîniştişê 31ê adara 2019î de çîyêko balkêş qewmîya. Beno ke weçînitişî zaf adîl nêbîyêne, la wexto ke sindoqe ra kesêkî qezenç bikerdêne, tewr tay heqê temsîlîyetî ameyê dayene. Her kes meclîsî de bîyêne, kesek ney ra newnîyayêne. La weçînitişê 31ê adare ra dima no çî qewmîya; hem Suleyman Soylu û Devlet Bahçelî hem zî derûdorê rejîmî derheqê namzedanê HDPyî wina vatêne, ‘‘hela wa sindoqan de qezenç bikerê ma do dima bivînê.’’ Yanî vanê ke, şima sindoqan de ser bikewê zî ma heqê temsîlîyetî nêdanê şima. Seba ney 31ê adara 2019î ra dima no çî vejîya meydan û no çî tena seba sîyasetmedaranê kurd û Kurdîstanî nîyo, çunke no çî yeno sereyê Şaredarîya Bajarê Gird ê Îstanbulî yan zî şaredarê bîn ê CHPyî.

Seba masaya 6 kesî (Îttîfaqê mîllete) hal senîn o?

Ez nêfikirêna ke masaya 6an de motîvasyonê eşkerakerdişê namzedî wina lez virazîyo. Hetêkî ra namzedîya Kiliçdarogluyî roj bi roje xurtêr bena hetê bînî ra hemverê ney de ÎYÎ Partî zî est a. Tirkîya de halêko asayî çin o. Goreyê standartanê tirkîya ma ver bi weçînitişêkê asayîyî nêşinê

Têkildarîya HDPyî de zî na bawerî wina ya?

Bawerîyêka zaf anormal a, vatişêko weş ê Demîrtaşî est  o wina vano, ‘‘Ma do nêzdîye bêrê têhet, yan zere de yan zî teber de.’’ No vatiş nê halî şîrove keno. Bawerîya masaya 6an zî ya hemverê HDPyî, nîşan dana ke çira motîvasyon nêgirewto.

Dewaya girewtişê HDPyî dewam kena. Tesîrê nê halî Îtîfaqê Kede û Azadîye  ser o do senîn bibo?

Pêardoxê Îtîfaqê Kede û Azadî nika haya înan bi ê çîyî est a ke hetê rejîmî ra HDPyî ser o yenê kerdene. Girewtişê HDPyî yeno a mena ke ê wazenê terazîyê weçînitişê tirkîya reyna bêro munaqeşakerdene. HDP nê weçînitişî de mifte yo. HDP û îtîfaqê xo qerarêko senîn bigîrê no do rayîrê weçînitişî eşkera bikero.

Nê prosesê weçînitişî de tesîrê faktorê teberî yenê munaqaşakerdene. Sey nimûne beno ke Rûsya tesîrê weçîtişê Tirkîya bikera?

Nê 6-7 serranê peyênan de reverşîyayîşan ra yew o yo ke Tirkîya de sîyasetê zere û yê teberî têmîyan bîyo. Her halê mîyanê Tirkîya, benê dîplomatîk zî. Eksê ci zî rast o; raverşîyayîşê teberê Tirkîya tesîrê zereyê Tirkîya kenê. Seba ke hal wina yo munkun nîyo ke yewbînan ra qut bibê. Zaf eşkera aseno ke Putîn xora tesîrê weçînitişê Tirkîya keno. Deynê enerjîyî taloq keno. Eslê xo de ey zî nê çîyî ra siûdê xo gêno. Wazeno ke problemê welatê xo yê ekonomîkan Tirkîya ser o çareser bikero.