'Eke ma wayîrê kulturê xo mevejîyê ma do hêdî hêdî bihelîyê'

Cinîyan ê kurdan ê şorişgêran vat: ''Konferansê Têgêrayîşê Kulturî yê Cinîyan Kevana Zêrîne yo 2. prsesêko krîtîkî de ame kerdene. No konferanso ke manaya ci ya tarîxî esta, wezîfeyêko stratejîk ê dewrî bi. Kurdîstan de do tesîrê konferansî bibê.''

Endamê Koordînasyonê PAJKî Şîmale Ulkem Guneş, Endama Têgêrayîşê Kevana Zerîne  Medya Doz û Endama Komîteya Kevana Zêrine Sîya Dicle Devrîm Konferansê Têgêrayîşê Kulturî yê Cinîyan Kevana Zêrîne, qerar û babetê ci ercnayî.

Şimale Ulkem Guneş vat:  ''Konferans prosesêko krîtîkî de ame kerdene.  Semedê ma zî seba ke demê winayênî de konferans ame kerdene hem manaya ci ya tarîxî esta hem zî no wezîfeyêko stratejî ê dewrî bi. Dewro winayêno ke kaosê sîstemkî û kulturkî esto de ma sey têgêrayîşê cinîyan ê Kurdîstanî wezîfe û berpirsîyarîyê xo, rewşa xo ya kulturkî û eserê ke ameyî afernayene ercnayî.  Reyna vera sîstemê qirkerdişî pawitişê komelî ser o ma qisey kerd ke no zaf muhîm o. Ma xeylêk qerarê tarîxî girewtî. Munaqeşeyê xorî û hîrayî kerdî ke do nê tesîrê Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî û Têgêrayîşê Azadîye yê Cinîyan ê Kurdîstanî bikerê. Hêzê kapîtlalîstî têna hetê leşkerî ra hêriş nêkenê. Hêrişanê zaf hetinan kenê. Hêrişê îdeolojîkî de kultur zaf yeno şuxulnayene.  Hêrişan de zafêr qirkerdişê kulturkî yenê kerdene. hêrişî komelî kulturê ci ra raqilnenê. Komel xo hîs nêkeno heqîqetî ra kewno dûrî.  Rayberîye nê semedî ra  paradîgmaya newîye azadîya cinîye çaçewaya modelê cuya demokratîke û ekolojîke de aver berd. Şerê ma îdeolojîk o. Mondernîteya kapîtalîzme red keno, vera sîtemî yo. Eslê xo de serkêşîya şorişê kulturî keno. Konferans de vera kayanê sîstem û îqtîdarê nêrî modernîteya demokratîke sey alternatîfî gerîya dest.  Ma kêmayîyanê xo ser vindertî. Derheqê teknîkê ke keno ke cuya felç bikero de munaqeşe kerd. Tay munaqeşeyê teorîkî zî ameyî kerdene. Semedê vilarkerdiş û xurtkerdişê têkoşînê xo û têkoşînê hemparî yê cinîyan ma qerar grewtî û planî kerdî.''

Medya Doz zî Îmraliyî ra hete cephayanê şerî warê xoverdayîşî selam kerdî û vat: ''Ma konferans de tewr zaf fikranê Rayber Apoyî ser qisey kerd. Ebazê ma yê cehpheyanê şerî de yê ma înan sey pawitoxanê kulturkî vînenî. Ê têna şerê şarê şorişgêrî rayra nêbenê. Eynî wextî şerwanê kulturê kurdan ê. Şerwanê kulturê azadî yê. Şerê dinya yê hîrêyînî de tewr zaf şero kulturkî yeno rayraberdene. Ma konferans de reyna dî ke na hele ra tepîya komel pê zîhnîyetê înkarî nêeşkeno bero îdarekerdene. Fatisyayîşêko komelkî, tarîxî, kulturkî û sîstemkî esto. Kurdî û kulturê kurdan û kulturkê Rojhilatê Mîyanênî hedefê qirkerdişî de yê. Heme ziwan û şarî tehdîdê qirkerdişî rî bi rî yê.  No sey polîtîka nê sîstmekî yeno rayraberdene. Eslê xo de bêkulturîye, bênefesîye, bêehleqîye komal hîna rehet war nêkeno. Heme komel qebul bikero zî cinîyî qebul nêkenê. Çunke estbîyayîşê to çîyêk ser o ameyo ronayene. Tay ercê kulturkî, ehleqî û komelkî estê. Cinîyî winan zaf hole zanê. Coka têkoşînê cinîyan ê kurdan dinya de bîyo nimûne. No semedê ma zî roşnayîye ya.  Dayîka Denîze Poyraz Fehîme Poyraz û Emîne Şenyaşar semedê nimûne yê. Nê merdimî têna vera bêadeltîye nê têkoşîn nêkenê. Ê cinîyî zanê ke çi yeno kerdene. Ciwanê ma zî ganî nînan bizanê û goreyê ci têbigêrê.  Kulturkê kurdan egîdîye, anor esto. Nê taybetîyê kulturkî yê. Eke ti nînan caverdî, ti teslîmê sîstemî benî/a. Hind bîyo ke ma nêeşkenê ziwanê xo deyîre vajê. Ganî ma vera nê hêrişan sere wedarê.''

Sîya Dicle Devrîm zî vat: ''Ziwan û komel yewbînan rê girêdaye yê. Ziwan teberê kulturî de nêeşkeno bêro destgirewtene.Ziwan çend bêro qiseykerdene kultur zî ehend aver şino. Ma çend ziwanê xo bişuxulnê hende têkoşîn kenê. Êyê ke ziwanê dayîke ra qerfîyenê manaya xo vînî kenê. Ziwan û kulturê kurdan qedexeyê.  Sey xapînayîşî pê tay çîyanê wirdîyan senî ke qedexe nêbo ramojnenê. Pê nê vanê ke ez do ti pê ziwanê to bimêrnê. TRT 6 de pê ziwanê ma kultur û hunerê ma xeripnenê. Zerrîya cuya kenê veng, kulturê komelî xeripnenê. No dewamê qirkerdişê kulturkî yo.  Kulturê ma genê sey kulturê xo şuxulnenê. Deyîranê ma diznenê û sey deyîranê ramojnene. Konferan se na bebete hîra ameyî munaqeşekerdene û qerarê zixmî ameyî girewtene. Eke wayîrê ziwan, kultur, ercan û tarîxê mevejîyê ma do hedî hedî bihelîyê.  Rayberîye coka vano 'Qirkerdişê kulturkî qirkerdişê fîzîkî ra xirab o.' Dişmen ewro ma rê nê keno.  Komelê Rojhilatê Mîyanênî ganî wayrîê tarîx, kultur û ziwanê xo vejîyo.''

Şimale Guneş bale ante barkerdişê Başûrê Kurdîstanî ser û vat: ''Vera zulmî verê xo bidê Qendîl û Garê. Şar rîyê polîtîkaya PDKyî ra welatî ra vejîyeno. La şarê welatperwer o. Gerîlayî vera hêzê NATO şer kenê, ê zî eşkenê têkoşîn bikerê. Qey verê xo nêdanê koyanê azadan û şinê sinorê îşxalkeran de hetkarî wazenê. Ganî herinda şîyayîşî Ewropa de tewrê sefanê têkoşînî yê gerîlayan bibê. Roşnvîr û hunermendê kurdîstanijî zî nê prosesî de xeta têkoşînê kulturkî de bê. La no têkoşîn goreyê ruhê têkoşînê Îmrali û koyanê Kurdîstanî nêbi. Ganî ê rolê xo vînê û bîyarê ca.''

Medya Doz zî ard ziwan ke serkewtişê Garê ra heta serkewtişê Kobanê xeylêk qewimîyayîşî estê ke babetê fîlman û destanan  ê û vat: ''Qey şaîran nînan ser o şîîre nênuştî. Ganî şerwanê Cengê Xebûrî biameyênî vînayene. Qey heta ewro hema deyîreke nêameya. Nê hem rexnê hem zî dawet o. Mekan de vîr esto, koyê ma vîrê ma yê. Ma kulturê xo tewr zaf tîya pawenê. Rejîsorî, sîmenakarî qey nêameyî serkewtişê Garê fîlm nêkerd. Hunermendî ganî verê xo bidê koyanê Kurdîstanî moral bidê gerîlayan û înan ra moral bîgêrê.''

Siya Dicle Devrim zî vat: ''Ganî komel serkêşîya cinî, ciwan û hunermandan de wayîrê kulturê xo vejîyo. Ez pê bawer a ke do têkoşîno xurt vejîyo werte û Rayber Apo bi têkoşînê kulturkî bibo azad.''