Mehmet Mehdî Ozsoy û "DÎWAN"ê ey ê Şîîran

M. Mehdî Ersoyî şîîrê xo bi alfabeya latinkî nuştê. Ziwanê xo heremkî yo, yanî bi kirmanckîya/kirdkîya mintiqa xo nê şîîrî nuştê û şîîrê xo heme bi hece û qafîye yê.

MEHMET MEHDÎ OZSOY

M. Mehdî Ozsoy, Pali de ameyo dinya, 22.01.2009 de Dîyarbekir de şîyo rehmet. Babîyê ey Mehmed Zekî Efendî, hetê dadî ra tornê Şêx Seîd Efendî yo. Hetê babî ra zî tornê Şêx Hesen Naqî Efendî yo. Şêx Hesen Naqî lajo pîl yê Şêx Elîyê Palî yo. Dadîya ey Fatma Xanime zî şêxanê Kelaxsî ra ya. Nufusê dewlete de nameyê ey “Mehmet Mehdi Özsoy” o. Nameyê “Mehdî”, nameyê birayê Şêx Seîd Efendî Şêx Mehdî ke bi fikrê xo yê şorişgêrî û kurdewarî yeno zanayîş ra gêrîyayo.

Badê ke Xarpêt de lîse wenaneno, seba dewêka qijkeke ya mîyanê Palî û Dara Hênî de sey malim tayîn beno. Labelê mîyanê heşt aşman de panc rey cayê malimîya ey yeno vurnayene. O zî malimîye ra îstîfa keno.

Seranê 1970an ra dest pêkerdo şîîrî nuştê labelê şîîrê xo nimitê. Nêzdîyê mergê xo, şîîrê xo teslîmê cinîya xo kerdê, vato “Badê mergê mi, bidê qijan.” Bi tirkî zî gelêk şîîrî nuştê. Ê yê ke bi kirdkî yê, Roşan Lezgînî heme komputure de newe ra nuştê.

Kitabê şîîran ê M. Mehdî Ersoyî “Dîwan”î de menzumeya Mem û Zîne zî têde şeştî û şeş (66) şîîrî est ê û M. Mehdî Ersoyî serra 1976 dest kerdo na xebata xo. Herçiqas no kitab rew bêro nuştene zî çapkerdişê xo nê serranê peyênan de bi. M. 

M. Mehdî Ersoyî şîîrê xo bi alfabeya latinkî nuştê. Ziwanê xo heremkî yo, yanî bi kirmanckîya/kirdkîya mintiqa xo nê şîîrî nuştê û şîîrê xo heme bi hece û qafîye yê. No kitabê M. Mehdî Ersoyî hetê Roşan Lezgînî ra ameyo amadekerdene û 2014 weşanxaneyê Roşna de ginayo çape ro. 

Eserê ey ke hetanî nika weşanîyayê:

- Mehmet Mehdî Ozsoy, Dîwan, Weşanxaneyê Roşna, Dîyarbekir 2014, 208 rîpelî

- Mehmet Mehdi Özsoy, Vengê Welatî, Dîwan II, Weşanxaneyê Roşna, Diyarbekir, 2021, 256 rîpelî

   

Nika ma cêr de Dîwan"ê  Mehmet Mehdî Ozsoyî ra çend şîîran bivînê.       

           

DÎCLE Û MURAD

 

Cehşû çim şaw cew û vaşi

Duz feqîro z’ kef û kaşi

Ey cûmyêrdê aya w başi

Roc cûmyêrdî yo, warz, ma şi

 

Teres remên hela teng id

Xayîn dirî hê her reng id

Cûmyêrd tim ha qewxe w ceng id

Heq yîn çin yû qala veng id

 

Cûmyêrdîyê şima g’ nêsê

Heq şima nyû heq û hîsê

Roc vêcyawo, rahar êsê

Bî ma z’ ra d’ û caverd pîsê

 

Pîsê pîs a, bî ma rindib

Roc yow qûm berz ben, ma hûn di b’

Ma heta kê qûl û bin di b’

Zulmûn, derdûn, belû mûn di b’

 

Mehdî Dîcle b’, t’ îz Muradi

Hin bes ma bî lal, bêmradi

Xelasê ma ha dest ma di

Feqîro warz, bî ma ra di

 

EY WILAT

 

Serburd wilato! Ti hûnc kowt mi vîr

Hesretûn tu ver zaf lez bîyû pîr

Zayîn, dêst zulmî d’ rim û klame w tîr

Rwêc ma en teng id paştê ma d’ xincîr

 

Ey sînaye û rind û delalî

Hesret û dêrd têd’ bivêş pê nalî

Nêvîn decûn myûm d’ vacî w binalî

 

Warêy û koy tu mênd byêwaharî

Vêrg mîn bolûn id gwînwêr û harî

Zimistûn tu derg, şewê tu tarî

Morcelê z’ pawên rwecûn wisarî

 

Ey sînaye û rind û delalî

Hesret û dêrd têd’ bivêş pê nalî

Nêvîn decûn myûm d’ vacî w binalî

 

Rwêc roşnî z’ tu r’ bî sê tarî şewû

Şwunên we, vêşnên mazra û dwû

Kil erzên kezêb dayûn û bawû

Birarûn, wayûn, lîrûn û vêwû

 

Ey sînaye û rind û delalî

Hesret û dêrd têd’ bivêş pê nalî

Nêvîn decûn myûm d’ vacî w binalî

 

Mîrê tu bûm îb, şêx tu hilêl îb

Kîrd tu nezûn îb, terês û lal îb

Bîn barûn zulmî d’ tim sê hemal îb

Qatir û hêr mîn naxîr Kemal îb

 

Ey sînaye û rind û delalî

Hesret û dêrd têd’ bivêş pê nalî

Nêvîn decûn myûm d’ vacî w binalî

 

Bindest wilato! Ti ma r’ sê day ê

Lac û kênê tu warîşt, bîy ayê

Çek û sîlêh yin hê girêday ê

Pê gwînyê kiştûn ti tim awday ê

 

Ey sînaye û rind û delalî

Hesret û dêrd têd’ bivêş pê nalî

Nêvîn decûn myûm d’ vacî w binalî

 

Ey birîndaro! Warz, bargirûno!

Şew ha qêdyena, şefeq surin o

Palûn û bar heq lîrûn herûn o

Kînger û cêw yin, destê perûn o

 

Ey sînaye û rind û delalî

Hesret û dêrd têd’ bivêş pê nalî

Nêvîn decûn myûm d’ vacî w binalî

 

EZ PÊ SE KÎR NEZÛNÎ

 

Hîvî û cehd û xebat dermûn darbûn derdûn o

Lal û terês, nezûn îz tim serbûrd sêr ardûn o

Xelas û heq û nûme tim layîq cûmyêrdûn o

Hûmay kên warz birakow, êr fermûn ma kirdûn o

 

Ez pê se kîr birakow, way û birê nezûnî

Zûn û goşî w çîm yin êst, hûnc kor û kerr, byêzûn î

Kên Hûmay ser ra sebêb zulmûn derdûn nîzûnî

Pîl û mehqûl wilatî z’ sê simaq mîn rezûn î

 

Ez pê se kîr birakow, way û birê xirabî

Kutik fêk berûn tirkî, devê û hêr erebî

Hesrêt zulm ra biqedîn nezûnûn kîrd, ya Rabî

Wilat xwu d’ byêwilat û şaş û lal û xerîb î 

 

FEQÎR Û ZENGÎN

 

Pê zulmûn axûn, begû kîrd bî asî w celali

Pê w’ezûn şêxûn, malûn wilat ma kot in hali

 

Wa yêrs nêb pê qala raşt bira û ap û xali

Cehş û kutîk  terês îz mi ra vûn heş, menali

 

Heyat yow bar girûn û, feqîr îz yow hemali

Nê nûme w şuhret û nûn, nê z’ pere w milk û mali

 

Şeker û êngmîn îz y’ îr guzin û tirş û tali

Yi ser paya w zulim ken, zengîn bitr û batali

 

Ters û zulim ver cehşîk bî kerr û şaş û lali

Nêzûn qalûn raştû bîd nê z’ eşnawên veng qali

 

Feqîr rêya yû pîsi, zengîn hol û mehqûli

Hol xirab û çowt û pîs, pîs îz rind û delali

 

Vêrnîyê qicûn feqîr tarî yû qêmo w çali

Şimite w wêr feqîr tim axû û tal û cali

 

Nê y’ îr kulsi nîyên ru, nê çikal û nê soli

Nûn û şimitê yi tim bên byêtûm û byêsoli

 

WILAT VÊW A TI ZÛMA

 

Serr duyês aşm vêşenû

Lal û zit û vêşûn û

Xelas awk a; têşûn û

Pê se kenû roşûnû

 

Çi Hacyûn û Remzûnî

Wa erêb xw’ îr bizûnî

Kîrd wilat mênd nezûnî

Kor û xax û byêzûnî

 

Roşûnûn şar mewazi

Xw’ îr roc şayî biwazi

Vîst yow edar Newrûzi

Bên vîn hesrêt marazi

 

Dinya ra çî nîzûnî

Sê mêşnûn û bizûn î

Sê simaq mîn rezûn î

Zûnayê z’ bên wazûnî

 

Wilat nîwêş, ya Hûmaw!

Çi Lenîn û çi Mao w?  

Newrûz kîrdî r’ yo vêwe w

Roc newe d’ herg çî newe w

 

Hûmay nîvaw byêzûn ib

Kor û xax û nezûn ib

Raşt vac, tim îz wazûn ib

Byê qêde w gêm, byê zîn ib

 

Wilat vêw a, ti zûma 

Byê Newrûz nûmherûm a

Ma rê nîbirnên Hûma

Byû sîya rî w çarê ma

 

Berz nîbênû sarê ma

Şar wên heq û barê ma

Bî har şêx û mîrê ma

Nişên herûn herê ma  

 

Warz feqîr û xax û lal

Bib gwînpak û şithelal

Mehdîn îz pê vate w qal

Dûn nîwêş xwu heba tal