Bayik: Hinî çew nêeşkeno verê azadîya Rayberîye bigêro

Hemserekê Konseya Rayberdişî ya KCKyî Cemîl Bayikî ard ziwan ke dewleta tirke û hêzanê mîyanneteweyîyan xîret kerd ke kampanyaya seba azadîya Rayberê Şarê Kurdî asteng bikerê û vat: ''Se kenê wa bikerê hinî nêeşkenê verê azadîya Rayberîye bigêrê.''

Hemserekê Konseya Rayberdişî ya KCKyî Cemîl Bayikî serebûtê serra 2021î Stêrk TVyî rê ercnayî. Beşo yewin ê roportajê Bayikî bi kilmî wina yo:

''Serra 2021î de seba azadîya Rayber Apoyî xoverdayîşêko pîl ame kerdene û no xoverdayîş do 2022 de zî dewam bikero. Xêrê xoverdayîşê şarê ma û partîya ma ra çar hetanê dinya ra nuştox, roşnvîr, sendîka, sîyasetmedarî ûsn. wayîrê kampanyaya azadîya Rayberîye vejîyayî. Xora paradîgamaya ke Rayberîye Îmrali de aver berde kerd ke dinya Rayberîye nas bikera û seba azadîya ci xîret bikera. Na paradîgmaya sosyalîste ya Rayber Apoyî ewro dinya ra vila bena û her roje zêdêr merdimî wayîrê Rayberîye vejîyenê. Hînî se kenê wa bikerê çew nêeşkeno verê azadîya Rayber Apoyî bigêro. Dewleta tirke, hêzê mîyanneteweyî û tay hemkarî xîret kenê ke kampanyaya azadîya Rayber Apoyî asteng bikerê. La hînî ê nêeşkenê ney asteng bikerê.

Cinîyê kurdî kampanyayanê seba azadîya Rayberîye rê serkêşîye kenê, zaf tesîrê vilabîyayîşê nê kampanyayan kenê. Hînî nê kampanyayî hîna zaf dekewenê rojdemê cinîyanê dinya. Xêrê keda şarê ma yê Ewropa, Laviro, Mexmûr, Rojawan û embazanê zîndanan ra nê kampanyayî dinya de veng vejenê. Hînî demokrat û şorişgêrê Tirkîya zî fam kenê ke tecrîdê Îmraliyî vera înan zî yeno kerdene coka ê zî wazenê tecrîdî bişiknê.

Hemleya 'Wext Wextê Azadîye yo' vera tecrîdî, îşxal û faşîzmî pêro Kurdîstan û dinya de dîyaye destpêkerdene. Na hemle xeylêk netîceyî vetî werte. Eke îqtîdarê AKP-MHPyî verê rijîyayîşî de yo, no xêrê na hemleya ma ra zî yo. Xêrê na hemle ra dinya rîyo raştikên ê AKP-MHPyî dî. Îqtîdarê AKP-MHPyî vera partîya ma şero psîkolojîk kerdêne, vera vatêne 'Ma ê qedînayê.' Na hemle reyde îsbat bi ke têgêrayîşê ma xurt o, kurdî paştî danê PKKyî û bi nê hawayî derbî dîyayî şerê psîkolojîkî ro. Başûrê Kurdîstanî de zî vera dewleta tirke hewayê teslîmîyetî estbi. Hemleya ma no hewa qedîna û kerd ke şarê Başûrî xoverdayîş biweçîno. Hemleya ma hişmendîyêka neteweyîye afernaye, têgêrayîşê cinîyan kerd xurtêr, wayîrvejîyayîşê bi Rayber Apoyî vet asta pîle.

Zîndanan de nê rojan de 5 embazê ma yê şorişgêrî ameyî qetilkerdene. Înan seba azadîya şarê kurdî têkoşîn kerdêne. Coka ganî şarê ma wayîrê înan vejîyo. Embazê ma yê tepişteyî 40 serrî yo binê zor û zehmetîye de têkoşîn kenê. Zîndanan de tradîsyon û xeta xoverdayîşî estê. Xoverdayîşê zîndanan zaf tesîrê faşîzmê îqtîdarî kerd coka ê hêrişê zîndanan kenê. Îqtîdar zîndanan de embazanê ma rê teslîmîyetî ferz keno, qanûnê poşmanîye û xizmetê dewlete ferz keno. Seba ke embazê ma ney qebul nêkenê yenê qirkerdene. Dewlete se kena wa bikera nêeşkena îradeyê embazanê ma yê zîndanan bişikna. Serkewtiş do bibo ê embazanê ma. Wa dewleta tirke aqilê xo bigêra xo sereyî û zîndanan de polîtîkaya qirkerdişî ra fek vera bida. Şarê ma wa her ca de wayîrê nê embazan vejîyo.

Dewleta tirke bi hêrişê vera Garê armanc kerdêne ke PKK bi temamî tasfîye bikera. Çunke PKK verê qirkerdişê kurdan de astengêko pîlêr o. La dewlete Garê de derba gerîlayan werde, rezîle bîye. Binkewtişê Garê yê dewlete tesîrê pêro dinya, sîyasetê Tirkîya kerd. Garê mojna ke gerîlayî çend xurt, çêr, fedayî û marîfetîn ê. Xoverdayîşê ma yê Garê tarîx de rîpelêko newe akerd, bi  destpêkerdişê rijîyayîşê îqtîdarê Tirkîya. Dewleta tirke Garê de esîrê ma yanî hemwelatîyê xo kiştî. Nê mergan ra îqtîdar mesuldar o. Înan waştêne Garê de şov bikerê la hesabê înan nêtepişt.

Metîna, Avaşîn û Zap de gerîlayî xoverdayîşêkê destanwarî kenê. Îqtîdarî waştêne nê cayan de binkewtişê Garê telafî bikerê û newe ra bibo îqtîdar. La gerîlayan destûr nêda ney. Dewleta tirke dî ke Herêmanê Pawitişî yê Medya de netîce nêgêna PDK vist dewre. La reyna zî dewlete ser nêkewte. Dima înan dest eşt çeka kîmyewîye. La gerîlayan vera ney zî xo ver da û ê hê xo ver danê. Netîce de dewlete neçare mende ke xo apey bianca. Dewlete bi nê hawayî vera PKK û şarê ma konseptê qirkerdişî ard ca ke PDK zî mîyanê nê konseptî de yo. PDKyî gerîlayî girewtî binê ablûqa, rayîrî qefilnayî. Eke PDKyî wina nêkerdêne dewleta tirke nêeşkayêne nê çîyan bikera.

Dewleta tirke verî zî zaf reyî çeka kîmyewîye xebitnaye. La 2021 de Dêrsimî ra heta Zap, Avaşîn û Metîna çeka kîmyewîye xebitnaye. Dewlete pê paştdayîşê Yewîya Ewropa (YE) û NATOyî wazena kurdan pê nê çekan qir bikera. YE û NATOyî qaşo nê çekî qedexe kerdbî. La seba menfaatanê xo yê madîyan ê vera Tirkîya vengê xo nêvejenê. Coka dewleta tirke hîna zaf çeka kîmyewîye xebitnena. Wa YE, NATO, Neteweyê Yewbîyayeyî, dewleta tirke û her kes bizanê ke kamyew çeke şuxilnenê wa bişuxilnê ma do têkoşînê xo tim aver berê. Çew nêeşkeno ma teslîm bigêro.

PDK seba çinkerdişê PKKyî hemkarîya dewleta tirke keno. PDK vano qey eke PKK biqedo her çi ey rê maneno. PDK raşta raşte mîyanê şerî de hetê dewlete de ca gêno. Dewleta tirke soz dayo PDKyî ke a do PDKyî Başûr de tim îqtîdar bikera. Dafika PDKyî de  9 embazê ma şehîd bîyî. Wezîfeyê dewleta tirke nika PDK bi xo ano ca. PDK zî sey dewleta tirke cenazayanê embazanê ma nêdano. Dewlete se kena PDK zî sey ci keno. PDK xizmetê dewleta tirke keno, eleqeyê ci bi kurdayetîye çin o. Ganî şarê ma ney qebul nêkero.

Paradîgmaya Rayberîye têgêrayîş, rêxistinîye, nasname û artêşa cinîyan kerd xurtêr. Seke Rayberîye vato PKK têgêrayîşê cinîyan o. Dewleta tirke her roje cinîyan qetil kena, tepişnena, îşkenceyê înan kena û bi nê hawayî wazena îradeyê cinîyan bişikna. Cinîyî vera ney payan ser de yê. AKP-MHP hem dişmenê kurdan hem zî dişmenê cinîyan o. Coka têgêrayîşê cinîyan û ê kurdan ganî pîya têbigêrê û azadîya xo bivisnê destî. Ez pê bawer a ke serra 2022î de cinîyî do têkoşînê xo zêdêr bihêz bikerê.

HDP seba ke wayîrê demokrasî û azadîye vejîyeno dewleta tirke tedaya ci kena. Xora şar zî wayîrê HDPyî vejîyeno. Îqtîdarê AKP-MHPyî wazeno pêro kurdan qetil bikero, HDP vera ney vejîyeno û wazeno meseleya kurdan bi rayîranê demokratîkan çareser bikero. Eke Tirkîya de îtîfaqê demokrasî bêro ronayene peynîya AKP-MHPyî do bêra. Xora no îqtîdar ho safhaya peynî de yo. Serra 2022î de îqtîdarê AKP-MHPyî do birijîyo.

Dewleta tirke vera kurdan şerê taybetî ana ca. Dewleta tirke seba ke îtîfaqê kurdan û şaranê Tirkîya asteng bikera xîret kerd û bi nê hawayî waşt qirkerdişê kurdan temam bikera. Têkoşînê Rayberîye derbe daye na stratejî ro. Eke ewro Îzmîr, Konya, Îstanbul û şaristananê bînan de kurdî yenê qetilkerdene, raştê hêrişan yenê sebebê ci astengkerdişê nê îtîfaqî yo. Dewlete wazena kurdan bitersna û bikera tirkan. Coka mîyanê kurdan de fuhuş, madeyanê kundoxî û ajanîye vila kena. Dewlete wazena komelê kurdan parçe bikera, Kurdîstanî bikera welatê xo. Dewlete wazena her kes wa bibo sunî-tirk. Ê bînî çimê dewlete de xayîn ê. Armancê dewlete çinkerdişê pêro kurdan o.''