Komîteya Weşîye ya KCKyî venga Rêxistina Qedexekerdişê Çekan ê Kîmyewîyan (OPCW), Doktoranê Sînornenasan (MSF), Neteweyanê Yewbîyayeyan, Komîteya Vergirewtişê Îşkenceyî (CPT), rêxistinanê heqanê merdiman û pawitoxanê heqanê merdiman da ke hêrişanê kîmyewîyanê Tirkîya cibigêrê û verê ci bigêrê.

Eşkerayîye wina ya:

''Rayberê ma 23 serrî yo Îmrali de binê tecrîdêkê giranî de yo. Rayberê ma yo ke heqanê xo yê huqûqîyan ra bêbar vera dîyayo, pê polîtîkayanê tecrîdî tepişîyeno û heqê ci yê nefesgirewtişî zî tira yeno girewtene. Çend serrî yo ke ma nêeşkenê Rayberîye ra xebere bigêrê. Derheqê rewşa ey a weşîye de agahîya ma çin a û ma na babete de zaf qerqilîyenê. Ganî her kes bizano ke mîyanê nê şertan û mercanê giranan de meseleyê giranî yê weşîye eşkenê vejîyê werte û ganî kontrolê weşîye bi sîstematîkî bêrê kerdene. La heta nika îmkanêko winasên nêdîya Rayberê ma. Na babete de qet yew dezgeh erk û mesuldarîya xo nêano ca; hema zî xo bêveng kenê. Na babete de ganî cade îmkanî bêrê afernayene, dezgeh û kesayetê selahîyetdarî zî mesuldarîyanê xo bîyarê ca.

Merdimêko normal nêeşkeno bi serran mîyanê nê şert û mercan de îdare bikero labelê Rayberê ma 23 serrî yo xo ver dano. Têna semedê kurdan nê semedê pêro şaranê dinya û merdimîye beno hêvî, ameyoxê azadî pêşkêşê her kesî keno. Hêzê sîstemê kapîtalîstê ke vera sîstemê modernîteya demokratîke ya paradîgmaya demokratîke, ekolojîke û azadîwaştoxa cinîyan a Rayberîya ma de qerqilîyenê tecrîdî giranêr kenê û bi nê hawayî mîyanê şaran de vila kenê, bi taybetî zî Kurdîstan de û zîndanan de bi hawayêkê giranî pê polîtîkayanê qirkeran ney verê çimanê pêro dinya de kenê.

Rixmo ke kerdişê qirkerî bi nê hawayî eşkera yenê kerdene zî dinya bêveng seyr kena. Îşkenceyo ke tepişteyanê nêweşan rê yeno kerdene, binpaykerdişê heqanê merdiman, şuxilîyayîşê her tewirê çekan ê qedexekerdeyan ê vera kurdan mîsalê ney ê. Verî zî çeka kîmyewîye vera kurdan şuxilîyabî û tesîrê ney Helebçe de hema zî dewam kenê. Çeka kîmyewîye û gazo jehrîn ê dewleta tirke ya qirkere serranê peyênan de vera kurdan şuxilîyenê, nêdîyenê û yenê meşrûkerdene.

Dewleta tirke ya qirkere çend serrî yo ke vera şarê kudî û gerîlayanê azadîye çekanê kîmyewîyan û gazê jehrînî şuxilnena. No heta nika bi hawayêkê nimiteyî kerdêne. 6 menganê peyênan de koyanê Kurdîstanî de şerêko giran qewimîyeno û hêzê îşxalkerî yê dewleta tirke  hetê gerîlayan ra derbanê giranan wenê. Hêzê îşxalkerî rixmê teknîkê xo zî vera hêzanê ma yê gerîlayan de neçare mendî, giranî daye çeka kîmyewîye û gazê jehrînî. Hêzê dewleta tirke Heftanîn, Metîna, Zap û Avaşîn de çeka kîmyewîye û gazo jehrînî xeylêk reyî şuxilnayî û no ame îsbatkerdene. Dewleta tirke ya îşxalkere hînî nêeşkena çeka kîmyewîye binimna û hêzê NATO û PDKyî zî nêeşkenê paştdayîşê xo yê bi Tirkîya binimnê. Coka hînî nênimnenê û bi eşkerayî şuxilnenê.

Çekê kîmyewî û gazê jehrînî rixmo ke berardiş, nimitiş û şuxilîyayîşê ci rehet o tesbîtkerdiş, tesîr û netîceyê ci bi zorî yenê famkerdene. Her kes zaneno ke semedê ney zî hewceyê bi xeylêk hacetan esto. Verê çiman de yo ke tesîr û zerarêkê senî kenê û semedê cigêrayîşê doneyanê qîman pêşkêşê her kesî kenê.

Çeka kîmyewîye û gazo jehrîn ê ke dewleta tirke vera hêzanê ma yê gerîlayan şuxilnena ê çek ê ke zêdêr merdiman fatisnenê, vêşnenê, tesîrê sînîrî kenê, zerar danê bedenî. Ça de bişuxilîyê  gandaran û xozaya ê cayan çin kenê.  Ney reyde zî hewa, erd, awe û nebatê herême binê tesîrî de manenê û tesîr bi serran dewam keno, cu û weşîya şarî rê gefêkê pîlî waneno.

Zanîyeno ke nê çekê kîmyewî têna vera gerîlayan nê vera şarê sivîlî yê herême zî şuxilîyenê. Coka nika ra meseleyê cidî yê weşîye virazîtenê û hûmara nê merdiman zî kêm nîya. Merdimê ke tesîrê çeka kîmyewî û gazê jehrînî ra wazenê şorê nêweşxaneyî hetê PDK û dewleta tirke ra yenê astengkerdene û bi hawayêkê nimiteyî nêweşxaneyanê leşkerîyan de yenê tedawîkerdene. Rixmê nê raştîyan zî sûcê vera merdimîye yê hêzanê îşxalkeran ê dewleta tirke bi israrî nêdîyenê û pê bêvengîye yenê meşrûkerdene.

Nê çekê kîmyewî û gazê jehrînî yê ke dewleta tirke ya îşxalkere vera hêzanê ma yê gerîlayan şuxilnena têna zerar nêdanê gerîlayan zerar danê pêro merdimîye û dinya. Dewlet û dezgehê selahîyetdarê ke Konferansê Vurîyayîşê Awhewayî de kom bîyî, pê hişyarîyanê 'Semedê merdimîye alarmo sûr' û 'Semedê merdimîye şenso peyên' wazenê merdimîye û dinya bixelisnê. Eke zerarê çeka kîmyewîye û gazê jehrînî yê dewleta tirke nêrê dîyene ganî bizanê ke netîce û xîretê girîngî merdimîye rê fayde nêkerê û tesîrê ci yê negatîfî bibê.

Nameyê Komîteya Weşîye ya KCKyî ser o ma bi hawayêkê eşkerayî veng danê. Bi taybetî dezgehê ke xo sey temînatê ameyoxê merdimîye vînenê, pawitoxê heqanê merdiman, pawitoxê xoza û heywanan çira hende bêveng ê?

Ma venga OPCW, NY, CPT û bi taybetî venga MSFyî danê ke verê sûcanê qirkeran ê dewleta tirke de şima çira bêveng ê?Bêvengîya vera çeka kîmyewîye yena manaya hemkarîye û paştdayîşê şuxilîyayîşî.

Ma venga OPCW û MSFyî danê ke cade pê rolê xo wurzê we û çeka kîmyewîye û gazê jehrînî yê ke dewleta tirke ya îşxalkere vera hêzanê ma yê gerîlayan şuxilnena cibigêrê û verê ci bigêrê. Ma amade yê kke na babete de bi her hawayî paştî bidê şima.''